Экфрасiс у творчасцi мультыталентаў

Abstract

У артыкуле аналiзiруецца экфрасiс у творчасцi мультыталентаў – аўтараў, якiя ў сваёй дзейнасцi звярталiся да розных мастацкiх практык (жывапiс, фатаграфiя i лiтаратура). Акцэнтуецца ўвага на актуальнасцi вывучэння з’явы мастацкага ўнiверсалiзму. Разглядаюцца галоўныя падыходы да вызначэння паняцця экфрасiса, прыводзiцца класiфiкацыя экфрастычных уключэнняў. На матэрыяле лiтаратурных твораў Я. Драздовiча, М. Шагала, В. Галубка i Я. Булгака раскрываецца роля i функцыя ў тэксце апiсанняў твораў мастацтва. Выяўлена, што ў творах мульцiталентаў экфрасiс з’яўляецца адным з спосабау характарыстыкi герояў i просторы; перадае воблiк пэўнай эпохi; транслiруе аўтарскую пазiцыю; служыць алегорыяй культуры; актуалiзуе мастацкую праблематыку; з’яўляецца важным сюжетастваральным элементам i забяспечвае цэласнасць твора

Autor artykułu analizuje ekphrasis w twórczości wszechstronnie utalentowanych – autorów, którzy w swojej działalności zwracali się do różnych praktyk twórczych (malarstwo, fotografia, literatura piękna). Jego uwaga koncentruje się na znaczeniu studiów nad uniwersalizmem artystycznym. Omawia podstawowe podejścia do pojęcia ekfraza, podaje klasyfikację inkluzji ekfrastycznych. Na materiale utworów literackich J. Drazdowicza, M. Chagalla, U. Gałubka i J. Bułhaka wyjaśnia ich rolę i funkcje w opisach dzieł sztuki. Stwierdza, że w utworach multitalentów ekfraza jest jednym ze sposobów charakteryzowania bohaterów i przestrzeni, przekazuje oblicze pewnej epoki, określa stanowisko autora, służy jako alegoria kultury, aktualizuje problematykę artystyczną, jest ważnym elementem fabularnym i zapewnia integralność dzieła.

The article analyzes ekphrasis in the work of multi-talents – authors who in their activity turned to different artistic practices (painting, photography and literature). The attention is focused on the relevance of the study of the phenomenon of artistic universalism. The main approaches to the definition of ekphrasis are considered and a classification of ekphrastic inclusions is given. Based on the material of the literary works of J. Drazdovich, M. Chagall, U. Galubok and J. Bulhak, the role and functions in the text of descriptions of works of art are considered. It has been revealed that in the works of multi-talents, ekphrasis is one of the ways to characterize heroes and space; it conveys the appearance of a certain era, broadcasts the author’s position, serves as an allegory of culture and actualizes art issues. It is an important plot–forming element which ensures the integrity of the work.