REPOZYTORIUM UNIWERSYTETU
W BIAŁYMSTOKU
UwB

POLITYKA FUNKCJONOWANIA RUB

Repozytorium Uniwersytetu w Białymstoku działa zgodnie z polskim prawem. Rozpoczęło swoją działalność zgodnie z Zarządzeniem nr 16 Rektora Uniwersytetu w Białymstoku z dnia 16 maja 2013 r. w sprawie utworzenia Repozytorium Uniwersytetu w Białymstoku.

Głównymi celami Repozytorium Uniwersytetu w Białymstoku (RUB) jest archiwizacja, upowszechnianie oraz promowanie dorobku naukowego pracowników i badań naukowych, prowadzonych na UwB.

Repozytorium funkcjonuje w oparciu o wolne oprogramowanie DSpace. Oprogramowanie to jest kompatybilne z Open Archives Initiative-Protocol for Metadata Harvesting (OAI-PM), będący mechanizmem wymiany metadanych pomiędzy różnymi serwisami. Serwis ten stosuje standard Dublin Core, który jest otwartym, wymiennym standardem metadanych do opisu zasobów internetowych. Zawiera elementy opisu formalnego (m.in. autor, tytuł, opis fizyczny) i rzeczowego (m.in. temat, zasięg). Każdy element jest identyfikowany przez URI (Uniform Resource Identifier) i DOI (Digital Object Identifier) – unikalne identyfikatory Handle System przypisywane na stałe do obiektów cyfrowych w repozytorium.

Funkcjonowanie RUB niesie wymierne korzyści zarówno poszczególnym pracownikom naukowym deponującym prace w repozytorium, jak i całej uczelni. Jest ono istotne ze względów naukowych (dostępność rezultatów pracy, komunikacja naukowa), jak i marketingowych (rozpoznawalność i prestiż instytucji). Dostęp do wyników badań naukowych i publikacji jest kluczowym elementem wyrównywania szans na udział w społeczeństwie wiedzy, w skali zarówno narodowej jak i globalnej. Z powyższych względów repozytorium jest postrzegane, jako ważne dopełnienie systemu publikowania naukowego.
RUB gromadzi i udostępnia cyfrowe wersje dokumentów pracowników naukowych, doktorantów oraz studentów Uniwersytetu w Białymstoku.
Repozytorium ma budowę hierarchiczną, odzwierciedlającą strukturę uczelni. Tworzą ją wydziały oraz jednostki pozawydziałowe, stanowiące zespoły. Dokumenty są zamieszczane w kolekcjach, które zostały przyporządkowane poszczególnym zespołom.
Są to:

  • Artykuły naukowe,
  • Czasopisma uniwersyteckie,
  • Książki/Rozdziały
  • Prace dyplomowe,
  • Prace doktorskie,
  • Materiały konferencyjne,
  • Materiały dydaktyczne,
  • Sprawozdania/Raporty
  • Varia


Część dokumentów jest deponowana fakultatywnie, część obligatoryjnie.
Rodzaje dokumentów, przekazywane do RUB obligatoryjnie, określa Rektor UwB odrębnymi zarządzeniami:


W ramach współpracy z wydawnictwami akademickimi UwB (Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Trans Humana, Temida2) są wprowadzenie do RUB książki i rozdziały z książek oraz zawartość czasopism akademickich UwB.
Dokumentom będą nadawane numery URL – URI dla wszystkich dokumentów, DOI dodatkowo dla artykułów z czasopism akademickich.

Polityka deponowania



Deponowanie dokumentów w RUB oraz ich udostępnianie odbywa się on-line za pośrednictwem serwisu internetowego: https://repozytorium.uwb.edu.pl, zgodnie ze znajdującą się tam Instrukcją deponowania.
Dopuszcza się dwie formy zamieszczania dokumentów:

  • deponowanie bezpośrednie (autoarchiwizację) – wyłącznie przez autora pracy,
  • deponowanie pośrednie – w przypadku dokumentów deponowanych obligatoryjnie.

Depozytariuszami mogą zostać autorzy będący pracownikami, doktorantami i studentami UwB, redaktorzy czasopism UwB, po uzyskaniu zgody, czyli tzw. autoryzacji, którą nadaje Redakcja repozytorium.
Depozytariusze powinni posiadać prawa majątkowe do dokumentów deponowanych w RUB. W związku z tym przed deponowaniem należy sprawdzić rodzaj umowy podpisanej z wydawcą lub politykę wydawcy w zakresie upubliczniania prac w repozytorium instytucjonalnym w SHERPA/ROMEO.
Jeżeli autorskie prawa majątkowe do dokumentu zostały przeniesione na wydawcę, który nie prowadzi polityki dotyczącej zamieszczania prac w repozytoriach, należy zapytać go o zgodę na umieszczenie dokumentu (wersja po recenzji lub ostatecznej korekcie wydawcy) w RUB.
Należy pamiętać, że przy podpisywaniu umowy z wydawcą można negocjować warunki i upomnieć się o pozwolenie na archiwizację pracy w repozytorium.
W przypadku współautorstwa konieczna jest zgoda współautorów na zamieszczenie dokumentu w RUB.
Przy deponowaniu bezpośrednim autorzy udostępniają w RUB publikacje nieodpłatnie na podstawie bezterminowej licencji niewyłącznej udzielonej UwB (Oświadczenie depozytariusza). Dodatkowo można wybrać licencję Creative Commons (jeżeli publikacja była wydana na takiej licencji). Deponując dokument w RUB autor zachowuje prawa majątkowe.
W przypadku dokumentów przekazywanych do RUB obligatoryjnie, udzielenie licencji następuje poprzez podpisanie Oświadczenia, będącego załącznikiem właściwego rozporządzenia (prace doktorskie, prace dyplomowe).
Dokumenty dostępne w RUB, których autor nie zatwierdził wolnej licencji są chronione prawem autorskim (prace doktorskie i prace dyplomowe)
Redakcja RUB przed udostępnieniem zatwierdza poprawność formatu i metadanych zdeponowanych dokumentów.
Istnieje możliwość zamieszczania dokumentów w różnych formatach. Jednak zaleca się deponowanie dokumentów, w miarę możliwości w formacie PDF. Format ten utrzymuje spójność wyglądu dokumentu wszędzie tam gdzie jest czytany. Ponadto umożliwia on wybór przez autora działań, które mogą być dokonywane przez użytkownika. Wiele programów o innym przeznaczeniu dysponuje funkcją eksportu swoich dokumentów do formatu PDF.

Polityka udostępniania



Dostęp do pełnych tekstów – z założenia - jest otwarty dla wszystkich zainteresowanych.
Dopuszcza się jednak możliwość udostępniania niektórych tekstów wyłącznie uprawnionym użytkownikom, zgodnie z licencjami udzielonymi przez depozytariuszy RUB. Oznacza to, że pełny tekst pracy będzie dostępny dla uprawnionych użytkowników w Bibliotece Uniwersyteckiej.
Dostęp do opisów dokumentów zdeponowanych w RUB jest otwarty dla wszystkich zainteresowanych.
Kopie dokumentów – bez zgody właściciela praw autorskich – mogą być sporządzone wyłącznie na użytek własny lub do celów naukowych i dydaktycznych, pod warunkiem podania oryginalnego adresu bibliograficznego (nazwisko i imię autora, tytuł i inne dane bibliograficzne) lub identyfikatora URI/DOI.

Polityka bezpieczeństwa



Dokumenty zamieszczane w RUB będą przechowywane bezterminowo, z zachowaniem bezpieczeństwa danych.
W celu zapewnienia trwałości i czytelności archiwizowanym dokumentom, pliki w razie potrzeby, będą przenoszone do nowych formatów. Repozytorium będzie regularnie tworzyć kopie zapasowe zdeponowanych plików zgodnie z obowiązującymi praktykami.
Pełną odpowiedzialność za treść zamieszczonych dokumentów ponosi autor, który odpowiada za ewentualne naruszenia praw autorskich osób trzecich.
W wyjątkowych przypadkach (sprawdzone naruszenie przepisów prawa autorskiego), na wniosek autora, możliwe jest przesunięcie zdeponowanego dokumentu do archiwum zamkniętego, z zachowaniem bezterminowo identyfikatora URI/DOI, kierującego do opisu bibliograficznego usuniętego dokumentu.
W uzasadnionych przypadkach autor może zwrócić się do Redakcji RUB w celu zaktualizowania zdeponowanego dokumentu.
Opisy bibliograficzne mogą być wykorzystywane bez oficjalnej zgody właściciela tylko w celach niekomercyjnych, pod warunkiem, że zostanie podany oryginalny adres bibliograficzny lub identyfikator URI/DOI.

Oprac. Agnieszka Gałecka-Golec, Iwona Sztabkowska