Vox populi – czy teza Francisa Galtona jest współcześnie prawdziwa?

Abstract

Rozwiązywanie zadań problemowych lub ocena występujących zjawisk w warunkach braku dostatecznej ilości danych empirycznych stwarza poważne trudności. Statystyczne metody predykcji, z uwagi na brak wzorca – punktu odniesienia, są mało użyteczne w stosunku do nowych bądź słabo poznanych dotąd zjawisk. Alternatywą stają się wówczas metody eksperckie, bazujące na wiedzy i doświadczeniu specjalistów. Z historii są również znane udane eksperymenty polegające na wykorzystaniu tzw. mądrości zbiorowej. Artykuł zawiera analizę porównawczą rezultatów badań nad czynnikami jakości życia uzyskanych z zastosowaniem metody delfickiej oraz wyników badań ankietowych, podjętych wśród studentów. Uśrednione wyniki badań przeprowadzonych z dużą grupą respondentów okazały się w miarę zbliżone do tych uzyskanych metodą delficką. Zdaniem autorów, teza Francisa Galtona głosząca, że ocena zjawiska wystawiona przez zespół osób może być bardziej precyzyjna niż przewidywania jednej osoby, jest współcześnie słuszna. Ponadto, odpowiedzi uzyskane z zastosowaniem metody eksperckiej – w sytuacji braku dostatecznej ilości danych empirycznych – można uznać za wzorcowe i najbardziej odpowiednie do określenia znaczenia czynników jakości życia, a mądrość wąskiego grona specjalistów w tym przypadku z powodzeniem zastępuje wiedzę i doświadczenie nawet kilkuset osób.

When empirical data is insufficient, solving problem tasks or the assessment of observed phenomena may prove immensely difficult. In the case of new or yet unexplored occurrences, statistical methods of prediction are not very useful, due to the lack of a benchmark which would serve as a point of reference. Alternatively, expert methods, based on the knowledge and experience of specialists, can be applied. History also notes successful experiments relying on the so-called collective conventional wisdom. The paper contains a comparative analysis of the results of research into factors affecting life quality obtained from applying the Delphic method and the findings of a survey conducted among students. Averaged outcomes of the survey administered among a large group of respondents proved quite close to those derived from the Delphic method. According to the authors, Francis Galton’s claim that the assessment of a phenomenon given by a team of persons can be more precise than the predictions of one person seems to be still valid in the present world. Moreover, the replies obtained when applying the expert method – when empirical data was insufficient – can be regarded as model ones and the most suitable for determining the sig