Rola kultury języka polskiego w kształceniu translatorskim na tle probabilistycznej koncepcji normy językowej

Abstract

W artykule omawiam doświadczenia związane z nauczaniem kultury języka polskiego i jego normy aktywnych tłumaczy, którzy zgłosili się na studia podyplomowe Poprawna polszczyzna dla tłumaczy, weryfikatorów i postedytorów. Cel, jaki sobie stawiam, to omówienie problemów językowych, z którymi borykali się tłumacze i których objaśnienia w ramach studiów podyplomowych oczekiwali. Posiłkuję się doświadczeniami wyniesionymi z nauczania studentów neofilologicznych studiów licencjackich i magisterskich w ramach zajęć dotyczących zagadnień kulturalnojęzykowych, a więc doświadczeń zdobytych w kształceniu w zakresie normy polszczyzny adeptów sztuki translatologicznej, czyli przyszłych tłumaczy, postedytorów i weryfikatorów. Całość kończę postulatem teoretycznym i teleologicznym: nową filozofią normy językowej (w nauczaniu) oraz propozycją probabilistycznej koncepcji normy językowej.

In this paper I will discuss the experience of teaching the culture of the Polish language and its norms to active translators who enrolled in the postgraduate course Poprawna polszczyzna dla tłumaczy, weryfikatora i postedytorów (Correct Polish for translators, proofreaders and post‑editors). My aim is to discuss the linguistic problems faced by the translators, which they expected to be clarified during the postgraduate studies. I will also draw on the experience of teaching undergraduate and postgraduate students of neophilology in classes on cultural and linguistic issues, i.e. on the experience gained in training adepts of the art of translatology, i.e. future translators, post­‑editors and proofreaders, in the Polish language norm. I will conclude the whole with a theoretical and teleological postulate: a new philosophy of the linguistic norm (in teaching) and a proposal for a probabilistic conception of the linguistic norm.