W poszukiwaniu efektywnego i optymalnego opodatkowania spółek: CIT estoński

Abstract

Cel – Rozważania mają na celu wielowymiarową ocenę tzw. CIT-u estońskiego i możliwości wzmocnienia inwestycji w Polsce. Podstawową cechą tej alternatywnej w stosunku do CIT-u tradycyjnego formy opodatkowania jest to, że podatnik nie musi płacić podatku na bieżąco, pod warunkiem, że zyski zatrzymuje w firmie, aby je inwestować lub budować rezerwy. Przedsiębiorca, wybierając tą nową formę opodatkowania, ma mniej obowiązków, ale spełnić musi określone przez ustawodawcę warunki. Metoda badań – Badania przeprowadzono za pomocą metodologii jakościowej, przede wszystkim krytycznej analizy aktów prawnych, przeglądu literatury podatkowej oraz metodzie dedukcji. Do sformułowania wniosków posłużyła metoda dedukcji oparta na dotychczasowym dorobku teorii podatku oraz analizie przepisów prawa i ich wstępnych efektów. Wnioski – Analiza nowych rozwiązań wskazuje na wiele korzyści dla przedsiębiorstw. Mocne strony CIT-u estońskiego wynikają z nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w której przewidziano wiele zmian bądź uszczegółowienia regulacji o CIT estońskim. Zmiany przepisów na korzystniejsze spowodowały, że w 2022 roku tą formę opodatkowania wybrało prawie 7,500 spółek. Wnioski dotyczące znacznego zdynamizowania inwestycji na skutek wprowadzenia tej formy opodatkowania wymagają jeszcze dłuższego czasu obowiązywania nowych przepisów. Już teraz można stwierdzić, że ze względu na wiele ograniczeń, warunków i skomplikowanych regulacji podatkowych narzędzie to nie będzie znaczącą dźwignią inwestycyjną dla polskiej gospodarki. Oryginalność / wartość / implikacje / rekomendacje – Rozważania łączą wątki wykorzystania podatków w gospodarce w okresie globalizacji i deglobalizacji. W okresie deglobalizacji, po kryzysie związanym z pandemią i wojną w Ukrainie, niezbędna będzie polityka ekonomiczna oparta również na systemie podatkowym.

Purpose – The study provides a multidimensional assessment of the Estonian CIT regime and its ability to promote investments in Poland. The key feature of the Estonian CIT as an alternative to ‘traditional’ CIT is that taxpayers who withhold corporate profits to invest or strengthen reserves are not required to pay it on an ongoing basis. The Estonian CIT involves fewer obligations for taxpayers, but companies must meet special conditions to be eligible for it. Research method – The study uses a qualitative research methodology. Its main elements are a critical analysis of legislative acts, a review of tax literature, and a process of deduction. Conclusions are drawn based on existing tax theory studies and an analysis of relevant laws and their preliminary effects. Results – The Estonian CIT regime offers numerous benefits to companies. Most of its advantages arise from the amended corporate income tax act, which introduced numerous modifications to the Estonian CIT and clarified its rules. In 2022, almost 7500 companies chose this form of taxation, as it was found to better address corporate needs. Although the Estonian CIT has not been in place long enough to determine if it can significantly accelerate the rate of investment, because of the large number of restrictions, requirements, and complicated tax rules it involves, its role as an investment leverage for the Polish economy is questionable. Originality / value / implications / recommendations – The study explores the use of taxes in an economy under globalisation, as well as deglobalisation. In the latter case, after the crisis caused by the pandemic and war in Ukraine, an economic policy using the tax system will become necessary.