Konstytucyjne ujęcie praw rodziny

Abstract

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej prawa rodziców ujmuje w nawiązaniu do ochrony wolności przekonań, praw ekonomicznych, socjalnych i kulturalnych obywatela, rodziny, małżeństwa, dziecka. Zgodnie z jej treścią każdy ma prawo do ochrony życia prywatnego, rodzinnego, czci, godności i dobrego imienia, ale także do decydowania o swoim życiu osobistym oraz wychowania swoich dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami – w konsekwencji daje to prawo rodzicom do zapewnienia dzieciom wychowania i nauczania (również moralnego i religijnego) zgodnie ze swymi przekonaniami. Ograniczenie, bądź pozbawienie tych praw rodzicielskich może nastąpić wyłącznie w przypadkach określonych w ustawie i na mocy prawomocnego orzeczenia sądu. Konstytucja jest zatem aktem idealnym prawnie, przyznającym konieczne uprawnienia rodzicielskie, ale także zapewniającym ochronę praw dziecka, bowiem na jej mocy organy władzy publicznej mają obowiązek chronić dziecko przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem oraz demoralizacją. Czy jednak ustawy, które mają za zadanie zapewnić wykonywalność konstytucyjnych praw i obowiązków, które mają dawać narzędzia do ich stosowania i przestrzegania, rzeczywiście spełniają swoją rolę? Głównym celem niniejszej rozprawy będzie odpowiedź na pytanie czy zapisy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej są wystarczająco zwięzłe, czy jednak współcześnie wymagają reform. Odpowiedzi na to postaram się udzielić opierając się na badaniach prawnoporównawczych oraz analizie aktów prawa krajowego.

The Constitution of the Republic of Poland includes the rights of parents in reference to the protection of freedom of belief, economic, social and cultural rights of the citizen, family, marriage, child. According to the content of the Constitution, everyone has the right to protection of private life, family life, honour, dignity and good name, but also the right to decide about their own personal life and to raise their children in accordance with their beliefs – consequently, parents have the right to ensure that their children are brought up and taught (including moral and religious education) in accordance with their beliefs. The restriction or deprivation of these parental rights can only occur in cases specified by law and by a final court decision. The Constitution is therefore a legally perfect act, granting the necessary parental rights, but also ensuring the protection of the rights of the child, since under it public authorities have a duty to protect the child from violence, cruelty, exploitation and demoralization. However, do the laws that are supposed to ensure the enforceability of constitutional rights and obligations, which are supposed to give tools for their application and observance, really fulfill their role? The main objective of this dissertation will be to answer the question whether the provisions of the Constitution of the Republic of Poland are sufficiently concise or whether they are in need of reform today. I will try to answer this question based on comparative legal research and analysis of national laws.