Produktywność polskiego szkolnictwa średniego

Abstract

Cel – Celem artykułu jest identyfikacja zróżnicowania w poziomie zdawalności egzaminu maturalnego na obszarach miejskich i wiejskich poszczególnych województw oraz różnic w produktywności edukacji liceów ogólnokształcących oraz szkół zawodowych. Metoda badań – Wykorzystując techniki ekonometryczne, dokonano oceny zmiennych mających potencjalny wpływ na edukację w latach 2011–2018, w podziale na typy szkół oraz obszar miejski i wiejski. W celu pomiaru zmiany produktywności w czasie oraz wpływu zasobów na szkolnictwo średnie w Polsce obliczony został indeks produktywności całkowitej Malmquista wraz z jego dekompozycją. Wnioski – Przedstawione badania wskazują, że analiza przestrzennego zróżnicowania osiągnięć edukacyjnych może przynieść ważne informacje o funkcjonowaniu edukacji, a także o powiązaniu edukacji z innymi procesami kulturowymi i rozwojem społeczno-gospodarczym. Wskazują także na istotną rolę technologii w edukacji wiejskiej. Wpływ systemów technologicznych jest szczególnie widoczny w szkołach zawodowych na obszarach wiejskich, gdzie produktywność edukacji jest najwyższa. Nieco mniejszą rolę technologia odegrała w liceach na terenach miejskich. Oryginalność/wartość/implikacje/rekomendacje – Wyniki badań mogą być pomocne w wyzwaniach, przed którymi stoją edukatorzy pracujący na obszarach wiejskich.

Purpose – The article’s aim is to identify the differences in the passing of the matura exams in towns and villages of individual provinces, as well as the differences in the educational productivity of general secondary schools and vocational schools. Research method – Using econometric techniques, the variables of the quality of education were assessed in the years 2011–2018. To measure the change in productivity over time and the impact of resources on secondary education in Poland, the Malmquist Total Productivity Index was calculated along with its decomposition. Results – The presented research shows that the analysis of the spatial differentiation of educational achievements can provide important information about the functioning of education, as well as about the connection of education with other cultural processes and socio-economic development. It also indicates the important role of technology in rural education. The influence of technological systems is especially visible in vocational schools in rural areas, where the productivity of education is the highest. Technology played a slightly less important role in high schools in urban areas. Originality /value / implications /recommendations – The results of the research can be helpful as regards the challenge faced by educators of rural areas.