Teoretyczne nasycenie w badaniach wykorzystujących procedury metodologii teorii ugruntowanej – z doświadczeń młodego badacza

Abstract

W obszarze badań zorientowanych jakościowo pojęcie nasycenia jest ściśle związane z metodologią teorii ugruntowanej. Do jej metodologicznych procedur należy teoretyczne nasycenie kategorii. Jest to zasadnicze kryterium, sygnalizujące zakończenie zbierania grup porównawczych (Konecki, 2000). Metodologia teorii ugruntowanej dostarcza jasnych instrukcji postępowania, jednak podczas prowadzenia badań pojawia się wiele dylematów na drodze zbierania danych empirycznych oraz ich analiz. Jednym z nich jest moment zakończenia gromadzenia materiału empirycznego, o którym decyduje teoretyczne nasycenie. W artykule podjęto próbę przybliżenia dylematów młodego badacza związanych z nasyceniem teoretycznym. Refleksje zostaną przedstawione na podstawie analizy piśmiennictwa naukowego oraz fragmentu z badań własnych, obejmującego wątpliwości związane z nasyceniem teoretycznym w procedurach metodologii teorii ugruntowanej.

In the area of qualitatively oriented research, the concept of saturation is closely related to the methodology of grounded theory. The methodological procedures include the theoretical saturation of the categories. It is the main criterion which signals the end of collecting the comparative groups (Konecki, 2000). The grounded theory methodology provides clear instructions, but during conduct research, many dilemmas arise in the way of collecting empirical data and their analysis. One of them is the end of the collection of empirical material, which is determined by theoretical saturation. This article is an attempt to present the dilemmas of a young researcher related to theoretical saturation. The reflections will be presented on the basis of an analysis of the scientific literature and a fragment of own research, including doubts related to theoretical saturation in the procedures of the grounded theory methodology.