REPOZYTORIUM UNIWERSYTETU
W BIAŁYMSTOKU
UwB

  1. Repozytorium Uniwersytetu w Białymstoku
  2. Czasopisma naukowe / Journals
  3. Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN
  4. Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN, 2020, nr 2

Szukanie zaawansowane
  • Zespoły i Kolekcje


  • Zaloguj się
  • Zarejestruj się
  • Mój RUB
  • FAQ
  • Polityka
  • Regulamin
  • DOI
  • Instrukcja
  • Aspekty prawne
  • Open Access
  • Archiwum


  • Kontakt
  • O Dspace
  • Strona Biblioteki
  • Strona Uczelni



    • Proszę używać tego identyfikatora do cytowań lub wstaw link do tej pozycji: http://hdl.handle.net/11320/11457
    Pełny rekord metadanych
    Pole DCWartośćJęzyk
    dc.contributor.authorBaranowska, Wanda-
    dc.date.accessioned2021-09-10T06:18:09Z-
    dc.date.available2021-09-10T06:18:09Z-
    dc.date.issued2020-
    dc.identifier.citationParezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN, 2020, nr 2(14), s. 49-61pl
    dc.identifier.issn2353-7914-
    dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11320/11457-
    dc.description.abstractW artykule podjęto próbę analizy stanu badań nad teorią umysłu oraz jej deficytem u osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu (ASD), szczególnie z Zespołem Aspergera (ZA). Poszukuje się w nim również związków teorii umysłu z oczekiwaniami, które wyznaczają reguły współzależności społecznej. W świetle analizowanych badań można stwierdzić, że teoria umysłu wiąże się, przez powszechne oczekiwanie empatii, z potrzebą i regułą akceptacji i szacunku. Biologicznie uwarunkowany deficyt teorii umysłu u osób z ASD prowokuje wysokie ryzyko ich odrzucenia jako niespełniających społecznych oczekiwań.pl
    dc.description.abstractThe author attempted to analyse the state of research on the Theory of Mind and its deficit in people with Autistic Spectrum Disorders (ASD), especially those with Asperger Syndrome (AS). This analysis also searched for connections between the Theory of Mind and expectations which set the rules of social interdependence. In the aspect of the analysed research, it can be concluded that the Theory of Mind is connected – through a common expectation of empathy – with the need and the rules of acceptance and respect. The biologically conditioned deficit of the Theory of Mind of people with ASD causes a high risk of rejecting these people because they do not meet social expectations.pl
    dc.language.isoplpl
    dc.publisherWydawnictwo Uniwersytetu w Białymstokupl
    dc.rightsUznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska-
    dc.rightsUznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska*
    dc.rights.urihttp://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/pl/*
    dc.subjectteoria umysłupl
    dc.subjectzaburzenia w spektrum autyzmupl
    dc.subjectZespół Aspergerapl
    dc.subjectoczekiwania społecznepl
    dc.subjectTheory of Mindpl
    dc.subjectAutistic Spectrum Disorderpl
    dc.subjectAsperger Syndromepl
    dc.subjectsocial expectationspl
    dc.titleTeoria umysłu, oczekiwania społeczne a sytuacja osób z zaburzeniami w spektrum autyzmu, w tym z Zespołem Aspergerapl
    dc.title.alternativeTheory of Mind, Social Expectations, and the Situation of People with Autistic Spectrum Disorders, including People with Asperger Syndromepl
    dc.typeArticlepl
    dc.rights.holderUznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polskapl
    dc.identifier.doi10.15290/parezja.2020.14.05-
    dc.description.Emailwanda.baranowska@now.uni.lodz.plpl
    dc.description.AffiliationUniwersytet Łódzkipl
    dc.description.referencesAsperger, H. (1944). Die autistischen Psychopathen im Kindesalter. Archiv für Psychiatrie und Nervenkrankheiten, 117, 76–136. Pozyskano z: https://doi.org/10.1007/BF01837709pl
    dc.description.referencesAstington, J.W. i Jenkins, J.M. (1999). A Longitudinal Study of the Relation Between Language and Theory-of-Mind Development. Developmental Psychology, 35(5), 1311–1320. Pozyskano z: https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0012-1649.35.5.1311pl
    dc.description.referencesBaron-Cohen, S. (1995). Mindblindness. An Essay on Autism and Theory of Mind. Cambridge: MIT Press.pl
    dc.description.referencesBegeer, S., Rieffe, C., Terwogt, M.M. i Stockmann, L. (2003). Theory of Mind–Based Action in Children from the Autism Spectrum. Journal of Autism and Developmental Disorders, 33(5), 479–487. Pozyskano z: https://doi.org/10.1023/A:1025875311062pl
    dc.description.referencesBellini, S. i Peters, J.K. (2008). Social Skills Training for Youth with Autism Spectrum Disorders. Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America, 17(4), 857–873. Pozyskano z: https://doi.org/10.1016/j.chc.2008.06.008pl
    dc.description.referencesBrune, M. i Brune-Cohrs, U. (2006). Theory of Mind-Evolution, Ontogeny, Brain Mechanisms and Psychopathology. Neuroscience and Biobehavioral Reviews, 30, 437–455. Pozyskano z: https://doi.org/10.1016/j.neubiorev.2005.08.001pl
    dc.description.referencesCarlson, S.M., Koenig, M.A. i Harms, M.B. (2013). Theory of Mind. WIREs Cognitive Science, 4, 391–402. Pozyskano z: https://doi.org/10.1002/wcs.1232pl
    dc.description.referencesCarlson, S.M., Moses, L.J. i Claxton, L.J. (2004). Individual Differences in Executive Functioning and Theory of Mind: An Investigation of Inhibitory Control and Planning Ability. Journal Experimental Child Psychology, 87(4), 299–319. Pozyskano z: https://doi.org/10.1016/j.jecp.2004.01.002pl
    dc.description.referencesDawson, G., Webb, S., Carter, L., Panagiotides, H. i McPartland, J. (2004). Young children with autism show antypical brain responses to fearful versus neutral facial expressions. Developmental Science, 7, 340–359. Pozyskano z: https://doi.org/10.1111/j.1467-7687.2004.00352.xpl
    dc.description.referencesDecety, J. i Lamm, C. (2007). The Role of the Right Temporoparietal Junction in Social Interaction: How Low-Level Computational Processes Contribute to Meta-Cognition. Neuroscientist, 13, 580–593. Pozyskano z: https://doi.org/10.1177%2F1073858407304654pl
    dc.description.referencesFrith, U. (red.), (1991). Autism and Asperger Syndrome. Cambridge: Cambridge University Press.pl
    dc.description.referencesFrith, U. (2001). Mind Blindness and the Brain in Autism. Neuron, 32, 969–979. Pozyskano z: https://doi.org/10.1016/S0896-6273(01)00552-9pl
    dc.description.referencesFrith, U. (2004). Autyzm. Wyjaśnienie tajemnicy. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologicznepl
    dc.description.referencesFrith, U. i Frith, C.D. (2003). Development and Neurophysiology of Mentalizing. Philosophical Transactions of Royal Society of London (Series B: Biogical Sciences), 358(1431), 459–473. Pozyskano z: https://doi.org/10.1098/rstb.2002.1218pl
    dc.description.referencesFrith, U. i Happé, F. (1994). Autism: Beyond “Theory of Mind”. Cognition, 50(1–3), 115–132. Pozyskano z: https://doi.org/10.1016/0010-0277(94)90024-8pl
    dc.description.referencesGallagher, H.L. i Frith, Ch.D. (2003). Functional Imaging of ‘Theory of Mind’. Trends in Cognitive Sciences, 7(2), 77–83. Pozyskano z: https://doi.org/10.1016/S1364-6613(02)00025-6pl
    dc.description.referencesGrice, S.J., Halit, H., Farroni, T., Baron-Cohen, S., Bolton, P. i Johnson, M.H. (2005). Neural Correlates of Eye-Gaze Detection in Young Children with Autism. Cortex, 41(3), 342–353. Pozyskano z: https://doi.org/10.1016/S0010-9452(08)70271-5pl
    dc.description.referencesJakobson, L.S., Pearson, P.M., Kozub, Z., Hare, C. i Rigby, S.N. (2018). Links Between Traits Associated with the Broad Autism Phenotype and Empathy and Young Adults’ Ability to Decode Speaker Intentionality. Research in Autism Spectrum Disorders, 50, 11–21. Pozyskano z: https://doi.org/10.1016/j.rasd.2018.03.001pl
    dc.description.referencesKarpińska, D. (2011). Deficyt teorii umysłu w autyzmie. Symptomy i uwarunkowania. W: I. Kojder (red.), Neurokognitywistyka w patologii i zdrowiu 2009–2011. Sympozja I. Szczecin: Pomorski Uniwersytet Medyczny.pl
    dc.description.referencesKerr-Gaffney, J., Harrison, A. i Tchanturia, K. (2020). Autism Spectrum Disorder Traits are Associated with Empathic Abilities in Adults with Anorexia Nervosa. Journal of Affective Disorders, 266(1), 273–281. Pozyskano z: 10.1016/j.jad.2020.01.169pl
    dc.description.referencesKoning, C., Magill-Evans, J., Volden, J. i Dick, B. (2013). Efficacy of Cognitive Behavior Therapy-Based Social Skills Intervention for School-Aged Boys with Autism Spectrum Disorders. Research in Autism Spectrum Disorders, 7(10), 1282–1290. Pozyskano z: https://doi.org/10.1016/j.rasd.2011.07.011pl
    dc.description.referencesLeslie, A.M. (1987). Pretense and Representation in Infancy: The Origins of ‘Theory of Mind’. Psychological Review, 94(4), 412–426. Pozyskano z: https://doi.org/10.1037/0033-295X.94.4.412pl
    dc.description.referencesLeslie, A.M. (1994). Pretending and Believing: Issues in the Theory of Mind ToMM. Cognition, 50(1–3), 211–238. Pozyskano z: https://doi.org/10.1016/0010-0277(94)90029-9pl
    dc.description.referencesLeslie, A.M. i Thaiss, L. (1992). Domain Specificity in Conceptual Development: Neuropsychological Evidence from Autism. Cognition, 43(3), 225–251. Pozyskano z: https://doi.org/10.1016/0010-0277(92)90013-8pl
    dc.description.referencesMoody, Ch.T. i Laugeson, E.A. (2020). Social Skills Training in Autism Spectrum Disorder Across the Lifespan. Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America, 29(2), 359–371. Pozyskano z: https://doi.org/10.1016/j.chc.2019.11.001pl
    dc.description.referencesPears, K.C. i Moses, L.J. (2003). Demographics, Parenting, and Theory of Mind in Preschool Children. Social Development, 12(1), 1–20. Pozyskano z: https://doi.org/10.1111/1467-9507.00219pl
    dc.description.referencesPelphrey, K.A., Morris, J.P. i McCarthy, G. (2005). Neural Basis of Eye Gaze Processing Deficits in Autism. Brain, 128(5), 1038–1048. Pozyskano z: https://doi.org/10.1093/brain/awh404pl
    dc.description.referencesPepper, K.L., Demetriou, E.A., Park, S.H., Boulton, K.A., Hickie, I.B., Thomas, E.E. i Guastella, A.J. (2019). Self-Reported Empathy in Adults with Autism, Early Psychosis, and Social Anxiety Disorder. Psychiatry Research, 281, 112604. Pozyskano z: https://doi.org/10.1016/j.psychres.2019.112604pl
    dc.description.referencesPluta, A. (2012). Mechanizmy poznawcze teorii umysłu. Roczniki Psychologiczne, 15(1), 7–30. Pozyskano z: http://www.kul.pl/files/1024/Roczniki_Psychologiczne/2012/1/RPsych_2012 _vol15_no1_007-030_PLUTA.pdfpl
    dc.description.referencesRatcliffe, B., Wong, M., Dossetor, D. i Hayes, S. (2014). Teaching Social–Emotional Skills to School-Aged Children with Autism Spectrum Disorder: A Treatment Versus Control Trial in 41 Mainstream Schools. Research in Autism Spectrum Disorders, 8(12), 1722–1733. Pozyskano z: https://doi.org/10.1016/j.rasd.2014.09.010pl
    dc.description.referencesRynkiewicz, A., Janas-Kozik, M. i Słopień, A. (2019). Dziewczęta i kobiety z autyzmem. Psychiatria Polska, 53(4), 737–752. Pozyskano z: https://doi.org/10.12740/PP/OnlineFirst/95098pl
    dc.description.referencesSaxe, R., Wexler, A. (2005). Making Sense of Another Mind: The Role of the Right Temporoparietal Junction. Neuropsychologia, 43(10), 1391–1399. Pozyskano z: https://doi.org/10.1016/j.neuropsychologia.2005.02.013pl
    dc.description.referencesSchank, R.C. (1982). Dynamic Memory. Cambridge: Cambridge University Press.pl
    dc.description.referencesSchank, R.C., Fano, A. (1995). Memory and expectations in learning, language, and visual understanding. Artificial Intelligence Review, 9(4–5), 261–271. Pozyskano z: https://psycnet.apa.org/doi/10.1007/BF00849039pl
    dc.description.referencesSenju, A. i Johnson, M.H. (2009). Atypical Eye Contact in Autism: Models, Mechanisms and Development. Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 33(8), 1204–1214. Pozyskano z: https://doi.org/10.1016/j.neubiorev.2009.06.001pl
    dc.description.referencesSenju, A., Tojo, Y., Yaguchi, K. i Hasegawa, T. (2005). Deviant Gaze Processing in Children with Autism: an ERP Study. Neuropsychologia, 43(9), 1297–1306. Pozyskano z: https://doi.org/10.1016/j.neuropsychologia.2004.12.002pl
    dc.description.referencesSodian, B. i Frith, U. (1992). Deception and Sabotage in Autistic, Retarded and Normal Children. Journal of Child Psychology and Psychiatry, and Allied Disciplines, 33(3), 591–605. Pozyskano z: https://doi.org/10.1111/j.1469-7610.1992.tb00893.xpl
    dc.description.referencesStone, V. i Gerrans, P. (2006). Does the Normal Brain Have a Theory of Mind? Trends in Cognitive Sciences, 10(1), 3–4. Pozyskano z: https://doi.org/10.1016/j.tics.2005.11.010pl
    dc.description.referencesSzamburska-Lewandowska, K., Konowałek, Ł. i Bryńska, A. (2020). Deficyty Teorii Umysłu w wybranych zaburzeniach psychicznych wieku rozwojowego. Psychiatria Polska, 195, 1–13. Pozyskano z: https://doi.org/10.12740/PP/OnlineFirst/112708pl
    dc.description.referencesŚwitała, I.M. (2019). Wychowanie do wartości w zmieniającym się świecie. Studia Edukacyjne, 52, 159–172.pl
    dc.description.referencesWHO (2008). Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych. Rewizja dziesiąta. T. I. WHO, Genewa.pl
    dc.description.referencesWinczura, B. (2014). Deficiencies of Eye Contact and Faceto-Face Interactions in Social Relations Among Children with Autism. Pedagogika, 116(4), 226–239. Pozyskano z: http://dx.doi.org/10.15823/p.2015.060pl
    dc.description.referencesWoodbury-Smith, M.R. i Volkmar, F.R. (2009). Asperger syndrome. European Child & Adolescent Psychiatry, 18(1), 2–11. Pozyskano z: https://doi.org/10.1007/s00787-008-0701-0pl
    dc.description.issue2(14)pl
    dc.description.firstpage49pl
    dc.description.lastpage61pl
    dc.identifier.citation2Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PANpl
    dc.identifier.orcid0000-0001-7793-2533-
    Występuje w kolekcji(ach):Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN, 2020, nr 2

    Pliki w tej pozycji:
    Plik Opis RozmiarFormat 
    Parezja_2_2020_W_Baranowska_Teoria_umyslu.pdf139,71 kBAdobe PDFOtwórz
    Pokaż uproszczony widok rekordu Zobacz statystyki


    Pozycja ta dostępna jest na podstawie licencji Licencja Creative Commons CCL Creative Commons