Iдэйна-фiласофскi змест аповесцi Алеся Адамовiча “Карнiкi” ў кантэксце антынiцшэанскай плынi еўрапейскага гуманiзму ХIХ–ХХ стагоддзяў

Abstract

У артыкуле разглядаецца iдэйна-фiласофскi змест аповесцi Алеся Адамовiча “Карнiкi. Радасць нажа, або Жыццеапiсанне гiпербарэяў”. Аналiзiруецца стратэгiя выкрыцця ў творы iдэi “звышчалавечнасцi” нямецкага фiлосафа Ф. Нiцшэ. Выяўляецца наватарства А. Адамовiча ў выкарыстаннi прыёмаў плынi свядомасцi i чорнага псiхалагiзму для раскрыцця вобразаў карнiкаў батальёна Дзiрлевангера. Звяртаючыся пры разглядзе аповесцi беларускага пiсьменiка да кантексту агульнаеўрапейскага гуманiстычнага лiтаратурна-грамадскага руху “антынiцшэанства”, аўтар артыкула адзначае iдэйныя сыходжаннi памiж аповесцю “Карнiкi” i творчасцю Ф. Дастаеўскага i Л. Талстога.

W artykule omówiono ideologiczne i filozoficzne treści powieści A. Adamowicz „Oprawcy”. Autor artykułu analizuje strategię demaskowania idei „nadczłowieka” niemieckiego filozofa Friedricha Nietzschego. Zdaniem autora A. Adamowicz był innowacyjny w zakresie stosowania metod „strumienia świadomości i „czarnej psychologii”. Jego twórczość pojawia się w kontekście europejskiej literatury i ruchów społecznych o charakterze anty-Nietzscheańskim. Autor wskazuje na paralele między utworem „Oprawcy” a dziełami Dostojewskiego i Tołstoja.

The article discusses the ideological and philosophical content of the novel by Alexander Adamovich “The Punisher”. It also analyzes the process of exposing ideas of ”superhuman”of German philosopher Friedrich Nietzsche. A. Adamovich’s approach is innovative in the use of methods of “streams of consciousness” and “black psychology”. Putting Belarusian writer creativity in the context of European humanistic literary and social trends of anti-Nietzsche trend, the author draws parallels between “The Punisher” and the works of Dostoevsky and Tolstoy.