Nazwy krajów i narodowości w podręcznikach do nauczania języka polskiego jako obcego na poziomie elementarnym

Abstract

Celem niniejszego artykułu jest ilościowa analiza nazw krajów i narodowości w czterech podręcznikach do nauki języka polskiego na poziomie A1, które ukazały się w Polsce w latach 2006–2013. Stosując metodę podziału na krąg wewnętrzny oraz krąg rozszerzony, wyróżniono nazwy krajów kulturowo i dydaktycznie nośnych: Polska, USA, Niemcy, Anglia, Hiszpania, Francja, Włochy, Rosja, Japonia (krąg rozszerzony), nazwy nośne kulturowo oraz nazwy incydentalne. Zauważono także, że we wszystkich podręcznikach udział procentowy krajów kręgu rozszerzonego w stosunku do całości nazw krajów wynosi od 70 do 80%, a powtarzający się najczęściej w polskich podręcznikach zestaw państw odpowiada niemal w całości układowi Polska + kraje G8. Nie uwzględnia on natomiast ani sąsiadów Polski, ani krajów pochodzenia osób uczących się języka polskiego jako obcego. Z kolei etnonimy, które stanowią istotny element słownictwa tylko w dwóch analizowanych podręcznikach, pod względem różnorodności oraz liczby użyć różnią się od choronimów. W podręcznikach do nauczania języka polskiego niemal wszystkie etnonimy, w odróżnieniu od nazw krajów, stanowią element kulturowo i dydaktycznie ważny.

The aim of this article is a quantitative analysis of country names and nationalities in four textbooks for teaching Polish as a foreign language at A1 level. The books were published in Poland between 2006 and 2013. In the text, based on the method of dividing countries into inner/expanding circles, the author categorizes countries into three groups: culturally and didactically significant, culturally significant, and incidental. The most frequent countries in the textbooks are the following: Poland (the inner circle), USA, Germany, Great Britain (England), Spain, France, Italy, Russia and Japan (the expanding circle). The research has also shown that the percentage use of all expanded countries in textbooks fluctuates between 70 and 80% of all country names. Moreover, the most frequent country names in Polish textbooks almost correspond with the model Poland + G8. This model does not pay attention to the neighbors of Poland or the countries of origin of those people who learn Polish as a foreign language. The names of nationalities are significant elements only in two of the analyzed textbooks. In terms of variety and frequency of use, names of nationalities are suggestively different than the names of the countries. In the textbooks for teaching Polish as a foreign language, almost all ethnonyms are culturally and didactically significant.