Fonetyka w podręcznikach do nauki języka ojczystego

Abstract

Artykuł poświęcony jest omówieniu wyników analizy kilku popularnych podręczników do nauki języka polskiego jako ojczystego w szkole podstawowej pod kątem obecności i funkcji treści z zakresu fonetyki. Analizie poddano zarówno wiedzę teoretyczną i pojawiające się w podręcznikach gramatyczne pojęcia, jak i inne aktywności (np. ćwiczenia w analizie fonetycznej lub recytacje), dzięki którym ten rodzaj wiedzy gramatycznej może zostać przez uczących się przyswojony i sfunkcjonalizowany. Rezultaty dowodzą, że zagadnienia fonetyczne są integrowane z innymi treściami edukacji polonistycznej (z nauką ortografii, gramatyki i z kształceniem literacko-kulturowym), a najsłabszy nacisk kładzie się na ich wykorzystywanie w rozwijaniu żywej mowy ucznia. Praktyczny aspekt umiejętności fonetycznych, jakim jest korzystanie z pisanej informacji na temat wymowy, zdecydowanie częściej dotyczy wyrazów obcych.

The aim of this article is to examine the treatment of phonetics and its functions in several primary school coursebooks used to teach Polish as a mother tongue. The analysis concerns the theoretical knowledge and grammatical terms occurring in the coursebooks as well as the practical activities (e.g. phonetic analysis exercises and recitations) enabling students to absorb and functionalize this type of linguistic knowledge. The findings demonstrate that the phonetic content is integrated with other areas of Polish language instruction (spelling, grammar and literary-cultural education), while its application in developing the students’ speaking skills is given little attention. The practical aspect of p onetic skills, i.e. using pronunciation guides, largely concerns words of foreign origins.