Zmiana polskich podstaw programowych kształcenia ogólnego w zakresie kompetencji społecznych i obywatelskich. Analiza krytyczna

Abstract

W roku szkolnym 2017/2018 zaczęła obowiązywać w Polsce nowa podstawa programowa dla szkół podstawowych. Wcześniejsze zapowiedzi dotyczące reformy edukacji podkreślały znaczenie wychowania w szkole, akcentując przy tym rozwój społeczny uczniów i uczennic oraz wychowanie obywatelskie. Wobec tego, celem badań, których wyniki są prezentowane w tym artykule było ustalenie zakresu zmian nowych podstaw programowych kształcenia ogólnego w odniesieniu do artykułowanych tam kompetencji społecznych i obywatelskich. Metodą zbierania danych zastosowaną w badaniach było przeszukiwanie źródeł wtórnych, a metodą analizy danych – analiza treści. Wyniki wskazują, że „nowa” podstawa programowa utrwala, podobnie jak „stara”, tradycyjny – transmisyjny model edukacji i obywatelstwo socjalizacyjne. Wniosek ten wynika zarówno z ogólnej analizy struktury zapisanych tam wymagań, jak i analiz szczegółowych, odnoszących się zarówno do eksponowanych, jak i marginalizowanych kategorii analitycznych. To pozwala sądzić, że decyzja dotycząca zmiany podstaw programowych nie miała nic wspólnego z rzeczywistym reformowaniem edukacji.

A new core curriculum for primary schools became applicable in Poland in the school year 2017/2018. Earlier announcements regarding educational reform emphasized the importance of upbringing in school, highlighting social development of school students and civic education. Therefore, the aim of the research which results are presented in this paper was to determine the scope of changes in the new core curriculum in relation to the social and civic competences articulated there. The method of data collection used in the research was finding secondary sources, and the method of analysing data – content analysis. The results indicate that the “new” core curriculum, like the “old” one, consolidates traditional – transmission model of education and socialization citizenship. This conclusion results both from the general analysis of the structure of the learning outcomes written in the core curriculum as well as detailed analyzes referring to both exposed and marginalized analytical categories. This allows us to believe that the decision to change the core curriculum had nothing to do with the actual reform of education.