Kompetencje organów jednostek samorządu terytorialnego w zakresie ustanawiania i udzielania dotacji celowych

Abstract

W obowiązującym ustawodawstwie brak jest przepisów, które by wprost i jednoznacznie określały kompetencje organów jednostek samorządu terytorialnego (j.s.t.) w zakresie ustanawiania i przekazywania dotacji z ich budżetów. W szczególności, na podstawie właściwych regulacji nie można stworzyć bezwzględnie obowiązującego schematu, zgodnie z którym poprzez podejmowanie odpowiednich uchwał (w tym uchwał budżetowych) do organów stanowiących należy określanie zasad przyznawania dotacji i ich wysokości, a organy wykonawcze te postanowienia realizują poprzez udzielanie dotacji w odpowiednich formach (np. poprzez podpisywanie umów bądź porozumień). Dokonywanie tak ścisłego podziału kompetencji jest niemożliwe z kilku powodów. Przede wszystkim wiele przepisów regulujących tę problematykę często wykazuje brak spójności, a nie raz sam ustawodawca burzy powyższy schemat, np. kreując podwójną rolę organów stanowiących, tj. jako podmioty ustanawiające zasady dotowania, a następnie podejmujące indywidualne decyzje w sprawie udzielenia dotacji, o czym będzie jeszcze mowa. Kolejnym powodem jest występowanie korelacji pomiędzy procesami stanowienia i wykonywania uchwały budżetowej, które są również istotne dla przyznawania dotacji celowych. W tym obszarze można podać przykłady, kiedy organy wykonawcze, działając czy to na podstawie upoważnienia ustawowego, czy też w ramach upoważnienia udzielonego przez organ stanowiący wkraczają w sferę stanowienia uchwały budżetowej. Dzieje się tak na podstawie art. 257 i 258 ustawy o finansach publicznych , gdzie organy wykonawcze w określonych okolicznościach mogą dokonywać zmian w planie dochodów i wydatków uchwały budżetowej. Celem niniejszego referatu jest ustalenie, w jakim zakresie organy wykonawcze j.s.t. posiadają kompetencje kreowania dotacji celowych udzielanych z ich budżetów. Określenie pozycji tych organów pozwoli jednocześnie na zdefiniowanie pozycji organów stanowiących w ramach tej problematyki. Tezą niniejszego artykułu jest twierdzenie, iż organy wykonawcze j.s.t. pośrednio, tj. w ramach odpowiednich upoważnień (ustawowych lub udzielonych przez organy stanowiące), będą uprawnione do kreowania wydatków dotacyjnych w budżetach samorządowych. Jednakże uprawnienie to nie musi oznaczać zawłaszczania bądź ingerowania w kompetencje tych pierwszych. Zakres niniejszego referatu ograniczony będzie do dotacji celowych udzielanych z budżetu j.s.t., a poszczególne problemy poddane analizie wynikają ze spraw będących przedmiotem orzeczeń Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku.