O irytacji bez irytacji

Abstract

Emocje o różnych znakach – pozytywnych i negatywnych – nie są wcale czymś dziwnym czy nieprawidłowym, wręcz przeciwnie – są ważne i potrzebne w naszym życiu. Co więcej, każdego dnia doświadczamy emocji, pod wpływem których podejmujemy takie czy inne decyzje, postępujemy w taki czy inny sposób. W artykule podjęto próbę analizy kategorii „irytacja”. Irytacja jest emocją o wyjątkowym znaczeniu społecznym, stąd rozważania przedstawione w tekście odwołują się do dorobku nauk społecznych (psychologicznych, socjologicznych).Prezentowany tekst ma charakter przeglądowy. Przedstawiono podstawowe ujęcia klasyfikacji emocji funkcjonujące w literaturze, a na tym tle usytuowano emocję irytacji (częściej określaną jako złość lub gniew). Ukazano też przyczyny oraz mechanizmy powstawania irytacji. Zwrócono również uwagę na przebieg tej emocji oraz jej społeczne funkcje.

Emotions of different signs—both positive and negative—are not at all something strange or abnormal, on the contrary—they are important and necessary in our lives. What is more, every day we experience emotions, under which we make decisions, we act in one way or another. The author of the article tries to analyze the category of “irritation”. Annoyance is an emotion of exceptional public importance, hence the considerations presented in the text refer to the achievements of the social sciences (psychology, sociology). The text has a review character. The basic classifications of emotions, functioning in the literature, have been presented in the text, and on this background, the emotion of annoyance (often referred to as anger or wrath) has been located. The paper presents also the causes and mechanisms of irritation appearance. The attention has been also drawn to the course of this emotion and its social functions.