Sfery użycia języków polskiego i „ruskiego” na terenach polsko-ruskiego pogranicza kulturowego w XVIII wieku (na materiale druków typografii  bazyliańskich)

Pole DC	Wartość	Język
dc.contributor.author	Getka, Joanna	-
dc.date.accessioned	2016-03-01T12:55:03Z	-
dc.date.available	2016-03-01T12:55:03Z	-
dc.date.issued	2015	-
dc.identifier.citation	Studia Wschodniosłowiańskie, T. 15, 2015, s. 265-279	pl
dc.identifier.issn	1642–557X	-
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/11320/3936	-
dc.description.abstract	Eastern lands of the former Republic of Poland have always been multicultural and multilingual. In the 18th century there existed together languages: Old Church Slavonic, German, Lithuanian, French, Russian, Romanian, Polish, Rus’, Latin. Basilians printed texts in all those, so as to reach the greatest number of readers. It is important to marc, however, that in everyday communication were used only Polish and Rus’ languages (prosta mova). Other languages had been used in the literature, science, religious life. That is why the purpose of this article is to analyze the content of Polish and Rus’ language prints. This analysis is a basis to compare the scope of use of these languages. It can also be a valuable measure of the demand of Polish and Rus’ language readers for different type of texts. The analysis can lead to more complete picture of the eighteenth-century cultural and sociolinguistic situation of eastern part of former Republic of Poland.	pl
dc.language.iso	pl	pl
dc.publisher	Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku	pl
dc.subject	drukarstwo bazyliańskie	pl
dc.subject	XVIII wiek	pl
dc.subject	język polski	pl
dc.subject	prosta mowa	pl
dc.title	Sfery użycia języków polskiego i „ruskiego” na terenach polsko-ruskiego pogranicza kulturowego w XVIII wieku (na materiale druków typografii bazyliańskich)	pl
dc.title.alternative	The sphere of the use of Polish and “Rus’” (prosta mova) language in the areas of Polish-Rus’ culture borderland in the 18 century (based on Basilians printings)	pl
dc.type	Article	pl
dc.identifier.doi	10.15290/sw.2015.15.19	-
dc.description.Email	j.getka@uw.edu.pl	pl
dc.description.references	Beaurieu G.G., 1785, Wychowaniec z natury z francuskiego przetłumaczony [przez X. M. Ossuchowskiego Bazyliana], cz. I–II, Supraśl.	pl
dc.description.references	Borysławski M., 1781, Kazanie na summie pogrzebowey przed złożeniem do grobu ciała ś. p. JW. Jana Mikołaja Hrabi Chodkiewicza generalnego starosty Xięstwa Żmudzkiego, generała leutnanta woysk rossyyskich... fundatora i kollatora Opactwa Supraslskiego miane... Supraśl.	pl
dc.description.references	Bullae et Brevia Summorum Pontificum Sacrarum Congregationum Decreta nec non Serenissimorum Poloniae Regum diplomata. Congregationem Ruthenorum. O[rdinis]. S[ancti] B[asilii] M[agni] concernentia, vel Eidem oppotruna, jussu Generalis Consultationis, cum interventu Provincialium Officiorum, sub annum millesimum septingentesimum sexagesimum quartum celebratae, Poczajów 1767.	pl
dc.description.references	Bulle, brevia, y listy okolne papieskie, tudzież kongregacyi dekreta, obrządkowi greckiemu ziednoczonemu służące: z różnych xiążek, tudzież bullaryuszu Benedykta XIV. zebrane, z łacińskiego języka na polski przełożone. Z przydatkiem powinności i obowiąsków XX. parochów i innych kapłanów, z Synodu Zamoyskiego Ruskiego prowincyalnego wyjętych, Supraśl 1799.	pl
dc.description.references	Czapski F. S. K., 1783, Różne namienienia ćwiczenia się w cnotliwych i pożytecznych dla kraju obyczaiach..., Supraśl.	pl
dc.description.references	Czapski F. S. K., 1787, Myśl szczera jak bydź dobrym mężem y oycem, każdemu z powołania swego przystoi, Senator polski współobywatelom dobrze radzący i Uwagi treść samą zawieraiace w sobie, przez co nachylamy się do upadku i jakiemi sposobami temu złemu najprędzej zabiegać potrzeba, Supraśl.	pl
dc.description.references	Dubowicz A., 1642, Wyprawienie osoby, którą od Boga wziął, y na theatrum świata, szczęśliwie odprawił Jaśnie Wielmożny Jego Mość Pan, Janusz Skumin Tyszkiewicz... Wilno.	pl
dc.description.references	Fielding H., 1790, Bombiza luterski w urzędzie wikarego, t. I–II, Lipsk [Supraśl].	pl
dc.description.references	Fielding H., Xiądz wikary i przyjaciel iego..., nakładem Józefa Rogowskiego bibliopoli wileńskiego..., t. I–II, Lipsk [Supraśl] 1787.	pl
dc.description.references	Guenserie de la Ch. M. A. Ch.], 1788, Kalwinka na pustyni wychowana albo pamiętnik Miledy B. t. I–II, Supraśl.	pl
dc.description.references	Hebdomas saeculorum... olim.. in Occidentali imperio exercituum duce impensa... nunc... inter solemnes hymenaei thaedas... Joanis Mniszech... venatoris Regni ... Polessiaca Dodona ab Athenaeo Ducali Pinscensi Societas Jesu votivo drammate celebrata anno 1741 [z prawej strony]: na nieśmiertelną sławę Zamojskich prozapiii... pisane, teraz... Katarzynie z Zamoyskich Mniszchowej łowczynej koronnej prezentowane.. 1741, Supraśl.	pl
dc.description.references	Historia o Magielonie królewnie neapolitańskiej dla zachęcenia ciekawego czytelnika z poprawą wydana... 1783, 1787, Supraśl.	pl
dc.description.references	Historia o szlachetnej a pięknej Meluzynie... dla zabawy y pożytku pospolitego z niemieckiego ięzyka na polski przełożona, a z poprawą słów y sensu nowo do druku podana..., 1787, Supraśl.	pl
dc.description.references	KadłubowskiM., 1755,Mowa przed szlubna Imci Xiędza Kadłubowskiego proboszcza białostockiego przy szlubie pana Budwiła skarbnika rawskiego z Imć Panną Katarzyną Trzebińską stolnikówną brzeską kujawską siostrą wielmożnej Jey Mości Pani Marii Kruszewskiej stolnikowej ziemi bielskiej... Supraśl.	pl
dc.description.references	Kalendarz polski y ruski na rok 1795 pod znakiem księżyca. Wyrażaiący Święta rzymskie i ruskie, tudzież aspekty wybory, bieg planet odmiany powietrza czas siania, szczepienia, lekarstw używania, dni feralne, wschód y zachód słońca, zaćmienia y inne ciekawe obserwacye... Przez obywatela Wątpliwowskiego z nalezytą pilnością ułożony, 1795, Supraśl.	pl
dc.description.references	Kawaler i panienka, oboje w młodości źle wychowani, z francuskiego [tłum. Melecjusz Ossuchowski]; 1786, Supraśl.	pl
dc.description.references	Koronczewski A., 1779, Theologia moralna dla sposobiących się do stanu Kapłańskiego y owszem wszystkich duchownych staranie dusz ludzkich maiących... w swych traktatach zebrana przez... archiprezbitera kathedralnego i officjała brzeskiego, archidiakona włodzimirskiego cz. I, II, Supraśl.	pl
dc.description.references	Książka lekarstw końskich oraz sposoby ratowania w chorobach bydła, owiec..., 1788, Poczajów.	pl
dc.description.references	Kulczycki P., 1787, Treść Teologiczney nauki obyczainey Z Autorow Klassycznych Antoine i innych łacińskich przez rozmowy na kształt katechizmu dla łatwiejszego uczenia się i poięcia osobom duchownym... Poczajów.	pl
dc.description.references	Kulczycki P., 1792, Treść Teologiczney nauki obyczainey z autorow Klassycznych Antoine i innych łacińskich przez rozmowy na kształt katechizmu dla łatwiejszego uczenia się i poięcia osobom duchownym... Niegdyś od S.P.J.X. Kulczyckiego.... wybrana, a teraz odnowiona, Poczajów.	pl
dc.description.references	Kulczyński I., 1771, Monologium bazyliańskie, to iest, Żywoty Świętych Pańskich oboiey płci z Zakonu S. Bazylego W. na miesiące rozłożone, zebrane... i na dwie części podzielone. Część pierwsza, która zamyka w sobie miesiąc Styczeń, Luty, Marzec, Kwiecień, May i Czerwiec..., Wilno.	pl
dc.description.references	Kyriatt A., 1799, Theologia dogmatyczna z autorów w tey o Bogu y rzeczach boskich umieiętności dobrze zasłużonych wyjęta przez X. Ambrożego Kyriatta Z.S.B. W. Kapłana w Semin. Brzeskim na polskim dyalekcie dawana... Wilno.	pl
dc.description.references	Mokslas skaytima rašto lęki ko del mažu vaykialu, 1791, Wilno.	pl
dc.description.references	Narolski J., 1777, Teologia moralna albo do obyczaiów sciągaiąca się przez pewnego Bazyliana Kapłana Prow. Litew. Zebrana na dwie części podzielona....Wilno.	pl
dc.description.references	Narolski J., 1791, Teologia moralna albo do obyczaiów sciągaiąca się przez przez X. Z.S. Bazylego W.S.Th.D. I jej niegdyś profesora zebrana, na dwie części podzielona, a teraz potrzebnemi w wielu mieyscach do pierwszey części przydatkami od autora pomnożona... Wilno.	pl
dc.description.references	Starzeński M., 1787, Zabawy, Quaeramus... cz. II. Poczajów.	pl
dc.description.references	Swift J., 1784, Podróże kapitana Gulliwera w Różne kraie dalekie, t. I–II. Supraśl.	pl
dc.description.references	Szyrma A., 1713, Drogi depozit do domu wiecznosci wniesiony, od Iaśnie Wielmoznego Iego Mości Pana Stefana na Tykocinie, y Tyczynie... Supraśl.	pl
dc.description.references	Tomaszewski Bończa M. A., 1798, Opuszczenie wyspy Mogador czyli Wybawienie Niewolników..., Wilno.	pl
dc.description.references	Tomaszewski Bończa M. A., 1799, Syn sędzią Czyli Zemsta i Wdzięczność Dramma w pięciu Aktach..., Wilno 1798, Wilno.	pl
dc.description.references	Victor coronatus... Vladislavus III Poloniae Hungarie rex, in publicum spectaculum... Martino... Szczuka Vavelnicensi 1722, Supraśl.	pl
dc.description.references	Živatas Pona yr Dieva musu Jezusa Chrystusa..., 1787, Supraśl.	pl
dc.description.references	Богословiа нравоучителная, содержащая в себѣ собраное вкратцѣ поученiе о святых тайнах, о добродѣтелях богословских, о заповѣдех Божиих, о заповѣдех церковных, о грѣхах, о казнех и карах церковных с приложенiем обычныя науки о догматах веры кафолическiя, и лексiкона славенско-полскаго..., 1751, Poczajów.	pl
dc.description.references	Богословiа нравоучителная, содержащая в себѣ собраное вкратцѣ поученiе о святых тайнах, о добродѣтелях богословских, о заповѣдех Божиих, о заповѣдех церковных, о грѣхах, о казнех и карах церковных с приложенiем обычныя науки о догматах веры кафолическiя, и лексiкона славенско-полскаго... 1756, Poczajów.	pl
dc.description.references	Богословiа нравоучителная, содержащая в себѣ собраное вкратцѣ поученiе о святых тайнах, о добродѣтелях богословских, о заповѣдех Божиих, о заповѣдех церковных, о грѣхах, о казнех и карах церковных с приложенiем обычныя науки о догматах веры кафолическiя, и лексiкона славенско-полскаго... 1787, Poczajów.	pl
dc.description.references	Дософтей [Досифей], митрополит Сучавський, 1673, Псалтир вiршований молдавською мовою. Uniów.	pl
dc.description.references	Лексикон сирѣч словесник славенский, 1722, Supraśl.	pl
dc.description.references	Народовещание или слово к народу кафолическому чрез монахов чина святаго Василiа Великаго в провинции Полской званию катихистичному прилѣжащих в повѣтѣ Кременецком, 1756 года проповеданое. Второе се, с прилежнѣйшем во исправленiи опаснством, еще же i пространным о обрядех христианских, от достов+рных писателей собранным новоприложенiем..., 1768, Poczajów.	pl
dc.description.references	Народовещание или Слово к народу кафолическому..., 1778, Poczajów.	pl
dc.description.references	Науки парохiяльнiя на недѣли i свята урочистiя... на простий и посполитий язык руський преложенiя, 1792, Poczajów.	pl
dc.description.references	Науки парохiяльнiя на недѣли i свята урочистiя... на простий и посполитий язык руський преложенiя, 1794, Poczajów.	pl
dc.description.references	Политика свѣцькая... 1770, Poczajów.	pl
dc.description.references	Поученiе о с[вя]тих тайнах, о добродѣтелех б[о]гословских, о заповѣдех Б[о]жїхъ,о заповѣдех церковнiхъ, о грѣхахъ, о казнехъ и карахъ ц[е]рковнiх’: С прiложенiем обичной наукы о догматах вѣры кафолической въ кратцѣ собранное: Особом д[у]ховнїмъ, найпаче же презвитеромъ парохїалнїмъ благопотребное. 1745, Унiв.	pl
dc.description.references	Слово к народу кафолическому чрез монахов чина св. Василiя Великого в провѣнцiи Полской званiю катихистiчному прилежающих в повѣтѣ Кременецком року... 1756 проповѣданое, 1765, Poczajów.	pl
dc.description.references	Собранїе прыпадковъ краткое и дух[о]внымъ особамъ потребное имѣщее въ себѣ науку о сакраментахъ, о десати Б[ж]їихъ приказаняхъ о приказаняхъ церковныхъ и о науци хрїстїанской съ выкладомъ молитвы Отче нашъ и В[о](г)[о]родыце Дѣво илы исповѣданыя Вирѣ православнiя католичискїя... 1722, Supraśl.	pl
dc.description.references	Bednarczuk L., 2004, Czy istnieją języki zachodnioruskie?; w: Polsko-białoruskie związki językowe, literackie, historyczne i kulturowe, M. Kondratiuk, B. Siegień (red.), Białystok.	pl
dc.description.references	Brückner A., 1896, Spory o Unię w dawnej literaturze, „Kwartalnik Historyczny”, Rocznik X.	pl
dc.description.references	Chyczewska-Hennel T., 1985, Świadomość narodowa szlachty ukraińskiej i Kozaczyzny od schyłku XVI do połowy XVII wieku, Warszawa.	pl
dc.description.references	Cicero M.T., 1771, Mowy przeciwko Katylinie i za Markiem Marcellem... drukowane. Poczajów.	pl
dc.description.references	Getka J., 2012, Język „Nauk Parafialnych” (1794) – ukraiński wariant prostej mowy końca XVIII wieku, Warszawa.	pl
dc.description.references	Getka J., 2013, Polskojęzyczne druki bazyliańskie (XVIII wiek), Warszawa.	pl
dc.description.references	Kość J., 1992, Z historii polsko-ukraińskich związków językowych we wschodniej Lubelszczyźnie, [w:] Dzieje Lubelszczyzny, t. 6. Lublin, s. 101–114.	pl
dc.description.references	Kość J., 1999, Polszczyzna południowokresowa na polsko-ukraińskim pograniczu językowym w perspektywie historycznej, Lublin.	pl
dc.description.references	Kozak S., 2005, Polacy i Ukraińcy. W kręgu myśli i kultury pogranicza. Epoka romantyzmu, Warszawa.	pl
dc.description.references	Kurzowa Z., 1984, Polszczyzna Lwowa i Kresów południowo-wschodnich do 1939 roku, Warszawa.	pl
dc.description.references	Lehr-Spławiński T., 1978, Język polski. Pochodzenie, powstanie, rozwój, Warszawa.	pl
dc.description.references	Lubowicz M., 1774, Grammatyka języka rossyiskiego, Poczajów.	pl
dc.description.references	Minikowska T., 1980, Wyrazy ukraińskie w polszczyźnie literackiej XVI w., Warszawa – Poznań – Toruń.	pl
dc.description.references	Nieć J., 1936, Drukarnie na Wołyniu, „Oriens”, r. IV, s. 147–150.	pl
dc.description.references	Nitsh K., 1948, Studia z historii polskiego słownictwa, Kraków.	pl
dc.description.references	Pidłypczak-Majerowicz M., 1986, Bazylianie w Koronie i na Litwie. Szkoły i Książki w działalności zakonu. Acta Universitatis Wratislaviensis Nr 779, Warszawa–Wrocław.	pl
dc.description.references	Podróż lunatyka po miesiącu, 1787, Supraśl.	pl
dc.description.references	Radyszewśkyj R., 1996, Polskojęzyczna poezja ukraińska od końca XVI do początku XVIII wieku, cz. 1:Monografia, „PraceKomisji Historycznoliterackiej” nr 48, Kraków.	pl
dc.description.references	Rzewuski W., 1762, Zabawki wierszopiskie y Krasomowskie, Poczajów.	pl
dc.description.references	Sheridan F., 1784, Nurzahad człowiek nieśmiertelny, historya wschodnia napisana w języku angielskim, Supraśl.	pl
dc.description.references	Skinner B., 2006, Wartości społeczne Kościoła unickiego w XVIII wieku, w: Geopolityczne miejsce Białorusi w Europie i świecie, V. Bulhakau (red.), Warszawa.	pl
dc.description.references	Smułkowa E., 2002, Białoruś i pogranicza. Studia o języku i społeczeństwie, Warszawa.	pl
dc.description.references	[Sowizdrzał], 1786, Kulhawiec cały w żartach z niemieckiego..., Supraśl.	pl
dc.description.references	Urbańczyk S., 1963, Charakterystyka staropolskich zapożyczeń wyrazowych z języka ukraińskiego, [w:] Studia linguistica in honorem Thaddaei Lehr-Spławiński, Kraków, s. 437–444.	pl
dc.description.references	Walczak B., 1991, Między wschodem a zachodem (Uwagi o leksyce polskiego języka literackiego), [w:] Dzieje Lubelszczyzny. Między wschodem a zachodem. Cz. II. Piśmiennictwo pogranicza, R. Łużny i S. Nieznanowski (red.), Warszawa, s. 89–103.	pl
dc.description.references	Zaleski J., 2004, Polszczyzna kresów południowo-wschodnich, [w:] Rieger J., Werenicz W. (red)., Studia nad polszczyzną kresową, t. II, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź, s. 9–14.	pl
dc.description.references	Żurawski A., 1961, Uwagi o pożyczkach polskich w języku piśmiennictwa białoruskiego XVI i XVII wieku, „Slavia Orientalis” 1, s. 37–55.	pl
dc.description.references	Жураўскi А. I., 1967, Гiсторыя беларускай лiтаратурнай мовы, t. 1, Мiнск.	pl
dc.description.references	Запаско Я., Iсаєviч Я., 1984, Памятки книжного мистецтва, каталог стародрукiв виданих на Україni. Кн. 1, 2, Львiв.	pl
dc.description.references	Титаренко В., 2007, Побутова лексика польського походження в пiвнiчноукраїнських пам’ятках XVI–XVII ст. (на матерiалi текстiв дiлового стилю), ,,Українська полонiстика”, 3–4/2007, s. 248–256.	pl
dc.description.references	Українськi письменники: Бiобiблiографiчний словник, 1960, О.I. Бiлецький (red.), t. 1., Київ.	pl
dc.description.references	Українськi письменники: Бiобiблiографiчний словник, О.I. Бiлецький (red.), t. 1., Kijów 1960.	pl
dc.description.references	Яскевiч А.А., Старабеларускiя граматыкi, Mińsk 1996.	pl
dc.description.pages	265-279	pl
Występuje w kolekcji(ach):	Studia Wschodniosłowiańskie, 2015, tom 15

Pliki w tej pozycji:

Plik	Opis	Rozmiar	Format
sw19_Getka.pdf		287,4 kB	Adobe PDF	Otwórz

Pokaż uproszczony widok rekordu Zobacz statystyki