Podatkowa przestępczość transgraniczna w Polsce i próba szacowania jej skali

Abstract

Statystyczny wzrost wymiany towarowej z zagranicą nie zawsze musi mieć korzystny wpływ na rozwój gospodarczy kraju, szczególnie w przypadku gdy jest to import tanich produktów, z naruszeniem praw własności przemysłowej czy intelektualnej, bądź też fikcyjny wywóz towarów za granicę w celu wyłudzenia podatku VAT. Po światowym kryzysie finansowym z 2008 roku wyjątkową aktywność przejawiają przestępcy w „białych kołnierzykach”, wykorzystujący przepisy prawa unijnego do wyłudzania miliardów złotych podatku VAT z polskich urzędów skarbowych w wyniku wirtualnych transakcji zawieranych wyłącznie w celach przestępczych. Dane statystyczne, publikowane przez różne instytucje, pokazują znaczną skalę przestępczości podatkowej, która może zagrażać bezpieczeństwu finansów publicznych. W opracowaniu dokonano próby oszacowania wielkości fikcyjnych transakcji w szeroko rozumianym eksporcie towarów. Brak wiedzy w tym zakresie może skutkować posługiwaniem się przez instytucje państwowe błędnymi danymi makroekonomicznymi, na których podstawie dokonuje się niewłaściwych analiz lub wyciąga przesadnie optymistyczne wnioski w odniesieniu do wymiany towarowej z zagranicą, a także kondycji polskich przedsiębiorców i całej gospodarki.

A statistical increase in international trade does not always have a positive impact on the economic growth of a state, particularly as regards import of cheap products with infringement of industrial property laws or intellectual rights, or fake transfer of commodities abroad in order to extort VAT. In the aftermath of the global financial crisis in 2008, white-collar criminals exhibit exceptional activity, exploiting the EU laws to obtain billions of zlotys from VAT frauds consisting in virtual transactions conducted exclusively for criminal purposes. Statistical data published by diverse institutions show a considerable scale of tax crime which may threaten the security of Poland's public finances. The paper attempts to assess the magnitude of fake transactions in the broadly understood commodity export. Lack of knowledge in this area may result in state institutions using flawed macroeconomic data, thereby conducting wrong analyses or arriving at overly optimistic conclusions with regard to interna-tional trade as well as the standing of Polish entrepreneurship and the entire economy.