Nierówności przestrzenne rozwoju lokalnego: wzory zróżnicowań dobrostanu na przykładzie województwa podkarpackiego i mazowieckiego

Abstract

W ostatnich latach rośnie znaczenie badań i analiz obejmujących procesy rozwoju lokalnego. Jest to związane zarówno z nowymi nurtami w ramach ekonomii (tzw. nowa ekonomia geograficzna), jak i polityką rozwoju dotyczącą przede wszystkim alokacji zasobów publicznych przez regionalne programy operacyjne. Ujęcie teoretyczne i podejście pragmatyczne uzupełniają się wzajemnie, łącząc idee tradycyjnych teorii lokacji (umiejscowienia inwestycji, działalności gospodarczej itp.) oraz podkreślają potrzebę badań ewaluacyjnych, ze szczególnym uwzględnieniem zróżnicowań pomiędzy lokalnościami. W artykule tym przedstawiono odpowiednie techniki wielowymiarowego pomiaru rozmaitych aspektów rozwoju lokalnego, jak i analizę nierówności obiektywnych i subiektywnych wskaźników rozwoju. Zaprezentowano także skale subiektywnego dobrostanu lokalnego i nierówności jego rozkładu, jak również problem współzależności przestrzennej rozkładu miar obiektywnych i subiektywnych. Wyniki badań przeprowadzonych w województwie podkarpackim i mazowieckim (znacznie różniących się pod względem rozwoju społeczno-gospodarczego) pozwoliły ukazać zalety tego podejścia do problemu zróżnicowań rozwoju lokalnego.

Recent years have seen a growing importance of research and analysis related to local development processes. It is connected both with new trends within economics (the so-called new geographical economics) and development policies which primarily concern the allocation of public resources by regional operational programs. The theoretical and the pragmatic approaches complement each other by combining the ideas of the traditional theory of location (location of investment, economic activity, etc.), and emphasize the need for evaluation research, with particular attention to differences among localities. The paper presents appropriate techniques of multidimensional measurement of various aspects of local development, and an analysis of inequalities between objective and subjective indicators of development. Also discussed are scales of subjective local well-being and inequalities of its distribution, as well as the issue of spatial interdependence of distribution of objective and subjective measures. The results of the surveys carried out in Podkarpackie and Mazowieckie voivodeships, which differ significantly in terms of socio-economic development, reveal the advantages of the presented approach when applied to the disparity in local development.