Podatki środowiskowe i podział na grupy podatków według metodyki Eurostatu

Abstract

Artykuł został napisany na podstawie analizy nowej metodyki Eurostatu, będącej podstawą wspólnego projektu GUS-Eurostat pt.: European Environmental Economic Accounts: Module for Environmental Taxes (EEEA Tax). Celem opracowania jest krytyczne ustosunkowanie siędo wybranych składników metodyki Eurostatu. Przedmiotem zainteresowania są należności, które, według kryteriów ustalonych przez Eurostat, można za kwalifikować jako podatki. Pierwszym i kluczowym rozstrzygnięciem jest wyodrębnienie podatków związanych ze środowiskiem. Podatkiem środowiskowym (environmental tax) jest podatek zidentyfikowany jako podatek w ramach metodyki ESA 95, którego podstawę stanowi jednostka fizyczna oddziaływania (lub substytut/zastępnik tej jednostki) o udowodnionym, negatywnym wpływie na środowisko. Kolejnym krokiem w ramach metodyki Eurostatu jest dokonanie podziału wyodrębnionych podatków środowiskowych na cztery, z góry ustalone, grupy: podatki energetyczne (energy taxes), podatki transportowe (transport taxes), podatki od zasobów naturalnych (resources taxes), podatki od zanieczyszczeń(pollution taxes). Podział ten nie jest oczywisty z racji szczególnego potraktowania podatków energetycznych, a także z powodu licznych, proponowanych wyłączeń podatków, które można byłoby zaliczyć do jednej z pozostałych grup podatków środowiskowych.

The paper is based on the author’s analysis of the new Eurostat methodology which served as a guideline for a joint project of Eurostat and the Central Statistical Office, entitled: “European Environmental Economic Accounts: Module for Environmental Taxes (EEEA Tax)”. Critical discussion of selected elements of the Eurostat methodology is the main objective of this paper. The analysis is focused on payments which fulfill Eurostat requirements. The first and crucial step was to identify environmental taxes. Environmental tax is one identified as a tax in the ESA 95 and whose tax base is a physical unit (or a proxy of a physical unit) of something that has been proven to have a specific negative impact on the environment. The next step in the Eurostat methodology is to divide all environmental taxes into four groups: energy taxes, transport taxes, resources taxes, and pollution taxes. This classification is not clear-cut, however, because of the specific importance given to energy taxes and the exclusion of several taxes which could be attributed to the remaining groups of taxes.