Wpływ polityki elastycznego bezpieczeństwa na duński rynek pracy

Abstract

Kryzys, który dotknął Danię na początku lat dziewięćdziesiątych, przyczynił się do powstania ogromnych nadwyżek podaży pracy oraz wzrostu nakładów na finansowanie skutków rosnącego bezrobocia. W obliczu narastających problemów ekonomicznych rząd Danii postanowił wdrożyć politykę elastycznego bezpieczeństwa (flexicurity). Jej głównymi filarami stały się: elastyczne zasady zwalniania i zatrudniania pracowników, system zabezpieczeń socjalnych na wypadek utraty zatrudnienia oraz aktywna polityka rynku pracy. Cechą duńskiej polityki aktywizacji bezrobotnych jest indywidualizm w podejściu do osób poszukujących zatrudnienia, jak również przyjęcie założenia, że osoby te mają prawo i obowiązek uczestniczyć w programach aktywizacyjnych. Prawo do skorzystania ze środków pobudzania zatrudnienia rozciąga się na wszystkie osoby pozostające bez pracy, bez względu na to, czy mają prawo do zasiłku dla bezrobotnych. Dania jest europejskim liderem w zakresie udziału wydatków na programy rynku pracy w PKB. W latach 2002-2011 na realizację programów rynku pracy przeciętnie przeznaczano w Danii 7 685,48 mln euro, co stanowiło 3,28% PKB tego kraju. Większa elastyczność w nawiązywaniu i rozwiązywaniu stosunku pracy wzmaga ryzyko utraty zatrudnienia, ale także pozwala na szybsze ponowne wejście na rynek pracy. W konsekwencji zastosowanej polityki rynku pracy, udało się znacząco obniżyć stopę bezrobocia: z 7% w 1995 roku do 3,4% w 2008 roku. Dania należy do krajów o najniższej stopie bezrobocia długoterminowego, które w latach 1995-2012 wynosiło przeciętnie 1,1%. Jest jednocześnie krajem o jednym z najwyższych w Europie wskaźników zatrudnienia osób w wieku 20-64 lata. W latach 2000-2011 wynosił on przeciętnie 77,81% i zdecydowanie przewyższał średni wskaźnik zatrudnienia liczony dla 27 krajów UE (68,17%).

Among the results of the crisis which took place in Denmark in the early 1990s were a huge excess of labour supply and increased expenditure on counteracting the effects of rising unemployment. In the face of growing economic problems, the Danish government decided to implement a flexicurity policy. The main elements of the policy included: (1) flexible rules for hiring and dismissing employees, (2) a system of social security in the event of loss of employment, and (3) active labour market policies. The Danish policy of activation of the unemployed is characterised by an individualised approach to job seekers, and the assumption that they have the right and obligation to participate in activation programmes. All persons without a job are eligible for receiving aid under employment stimulation schemes, regardless of whether they are entitled to unemployment benefits. Denmark is the European leader in terms of the share of GDP devoted to labour market programmes. In the years 2002-2011, an average of EUR 7,685.48 mil-lion, (3.28% of the country’s GDP) was spent on the implementation of labour market programmes in Denmark. Greater flexibility in establishing and resolving employment relationships increases the risk of loss of employment, but also allows one to quickly re-enter the labour market. As a result, the labour market policy applied by Denmark has significantly reduced the unemployment rate: from 7% in 1995 to 3.4% in 2008. Denmark is among the countries with the lowest rateof long-term unemployment, which in the years 1995-2012 averaged 1.1%. It is also a country with one of the highest employment rates in Europe for people aged 20-64. In the years 2000-2011, itamounted to an average of 77.8%, which was well above the average employment rate calculatedfor the EU-27 (68.17%).