Koszty kryzysu gospodarczego w Europie na tle innych regionów świata – analiza przekrojowa

Abstract

Celem niniejszego opracowania jest prezentacja wyników wstępnej analizy porównawczej skutków kryzysu 2008-2009 w odniesieniu do krajów Europy na tle innych regionów świata. Skutki te są tu rozumiane jako makroekonomiczne „koszty kryzysu”. Makroekonomiczne koszty globalnego kryzysu finansowego oszacowano wykorzystując wybrane dane dotyczące wzrostu gospodarczego w stosunku do wszystkich analizowanych gospodarek. Wyboru metody szacunku dokonano na podstawie przeglądu literatury. W części empirycznej obliczono koszty kryzysu związane z produktem krajowym, wartością dodaną w przekroju grup krajów europejskich, a także w przekroju regionów świata (dla porównania sytuacji w Europie z resztą świata). Następnie policzono koszty dla składowych PKB, jak również dla poszczególnych gałęzi gospodarki i porównano je między grupami krajów. Przeprowadzona analiza pokazuje, że gospodarka europejska (zwłaszcza Unii Europejskiej i strefy euro) została szczególnie silnie – na tle innych rynków światowych – dotknięta skutkami ostatniego kryzysu globalnego. W sferze eksportu najmocniej objął on kraje Azji Płd. -Wsch. (w tym: Chiny i Japonia), a przyczyną tego był spadek popytu w krajach zachodnich (Unia Europejska, Stany Zjednoczone). Analiza struktury spadków w międzynarodowej wymianie handlowej w podziale na gałęzie gospodarki dowodzi, że stosunkowo największe koszty poniosły przy tym (zarówno w rolnictwie, przemyśle przetwórczym i wydobywczym, jak i w branżach usługowych) kraje bałtyckie i kraje zaliczone w tym badaniu do „nowo przyjętych do strefy euro”.

The aim of the paper is to present the results of a comparative analysis of the macroeconomic consequences of the 2008-2009 global financial crisis in the European countries and other regions of the world. The consequences are understood here as the ‘costs of the crisis.’ The macroeconomic costs of the crisis have been estimated using data on GDP per capita, GNPand aggregated value added for all the analysed 81 countries. The choice of the estimation method resulted from studies on the research techniques implemented by other authors, both Polish and foreign, interested in the problem. The empirical part of the paper estimates and analyses the costs of the crisis in individual economies, in some groups of countries in Europe and other parts of the world, as well as in globally important economies (USA, Japan, NAFTA, South America, South-East Asia, ASEAN countries etc.). A similar analysis has been carried out on components of GDP (consumption, investments, government purchases and net export) and in a cross-sectional (cross-industry) perspective. The study reveals that the European economy as a whole (and in particular the EU and euro area countries), as compared with other regions/world markets, has suffered especially severe consequences of the world crisis. Analysis of the ‘structure’ of declines in Europe in a crossindustry perspective shows that the economies most affected by the crisis include the Balticcountries and the ‘newcomers’ to euro area, particularly in manufacturing, mining and service industries.