Mickiewicz unicki. Kilka hipotez

Pole DC	Wartość	Język
dc.contributor.author	Makaruk, Maria	-
dc.date.accessioned	2025-12-29T08:35:46Z	-
dc.date.available	2025-12-29T08:35:46Z	-
dc.date.issued	2025	-
dc.identifier.citation	Białostockie Studia Literaturoznawcze, nr 27, 2025, s. 95-128	pl
dc.identifier.issn	2082-9701	-
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/11320/19502	-
dc.description.abstract	This article explores Adam Mickiewicz’s connections with Greek Catholic culture and ritual practices. It begins by examining the introduction of the Julian calendar in territories incorporated into the Russian Empire after 1795, along with the official standardization of religious calendars and its implications for literary and cultural historiography. The discussion then reviews the current state of research on the Union of Brest, the presence of Uniates in the Grand Duchy of Lithuania, and the treatment of the Uniate question in Mickiewicz studies. The core of the analysis focuses on manifestations of the Uniate theme in Mickiewicz’s biography, literary works, and political thought. The findings suggest that further research is needed to recover the memory of this (almost) forgotten Uniate heritage.	pl
dc.language.iso	pl	pl
dc.publisher	Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku	pl
dc.rights	Attribution-ShareAlike 4.0 International (CC BY-SA 4.0)	-
dc.rights.uri	https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/	-
dc.subject	Mickiewicz	pl
dc.subject	Romanticism	pl
dc.subject	Uniates	pl
dc.subject	Greek Catholicism	pl
dc.subject	Orthodox Church	pl
dc.subject	Dziady	pl
dc.title	Mickiewicz unicki. Kilka hipotez	pl
dc.title.alternative	Mickiewicz the Uniate: Several Hypotheses	pl
dc.type	Article	pl
dc.rights.holder	Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.	pl
dc.identifier.doi	10.15290/bsl.2025.27.06	-
dc.description.Email	maria.makaruk@uw.edu.pl	pl
dc.description.Affiliation	Wydział Polonistyki, Uniwersytet Warszawski	pl
dc.description.references	Aleksandravicius Egidijus, Kulakauskas Antanas (1996), ˇ Pod władzą carów. Litwa w XIX wieku, przeł. B. Kalęba, Kraków: Universitas.	pl
dc.description.references	Archiwum filomatów 1: Listy z zesłania: Krąg Onufrego Pietraszkiewicza i Cypriana Daszkiewicza (1997), red. Z. Sudolski, Warszawa: Ancher.	pl
dc.description.references	Archiwum Filomatów, cz. I: Korespondencya 1815–23 (1913), wyd. J. Czubek, Kraków: Nakładem Akademii Umiejętności i Towarzystwa dla Popierania Wydawnictw Akademii, t. 1–5.	pl
dc.description.references	Archiwum Filomatów, część III: Poezya filomatów (1822), wyd. J. Czubek, Kraków: Nakładem Akademii Umiejętności i Towarzystwa dla Popierania Wydawnictw Akademii, t. 1–I2.	pl
dc.description.references	Beauvois Daniel (2010), Wilno – polska stolica kulturalna zaboru rosyjskiego 1803–1832, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.	pl
dc.description.references	Bieliński Józef (1899–1900), Uniwersytet Wileński (1579–1831), Kraków: Drukarnia W. L. Anczyca i Spółki, t. 1–3.	pl
dc.description.references	Borowczyk Jerzy (2003), Rekonstrukcja procesu filomatów i filaretów 1823–1824, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.	pl
dc.description.references	Burdziej Bogdan (1993), Wallenrod w cenzurze, minister i cenzorzy w IV części „Dziadów”, w: Księga w 170 rocznicę wydania „Ballad i romansów” Adama Mickiewicza, red. J. Kolbuszewski, Wrocław: Uniwersytet Wrocławski, s. 85–98.	pl
dc.description.references	Charytoniuk-Michiej Grażyna (2011), Obrzęd dziadów w dokumentach i w cyklu Mickiewicza, Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy.	pl
dc.description.references	Cywiński Bohdan (2013), Szańce kultur. Szkice z dziejów narodów Europy Wschodniej, Warszawa: Wydawnictwo Trio.	pl
dc.description.references	Czapska Maria (1999), Szkice Mickiewiczowskie, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Rytm	pl
dc.description.references	Czarnowska Maria (1817), Zabytki mitologii słowiańskiej w zwyczajach wiejskiego ludu na Rusi Białej dochowane, „Dziennik Wileński”, t. 6, nr 34, s. 396–408.	pl
dc.description.references	Czernicki Gustaw (1863), Żywot i korespondencje Tomasza Zana, Kraków: Nakładem Redakcji „Wieńca”.	pl
dc.description.references	Dylągowa Hanna (1996), Dzieje Unii Brzeskiej (1596–1918), Warszawa–Olsztyn: Wydawnictwo Interlibro.	pl
dc.description.references	Fischer Adam (1923), Święto umarłych, Lwów: Nakładem Muzeum im. Dzieduszyckich.	pl
dc.description.references	Gajek Jan S., Nabywaniec Stanisław [red.] (1998), Unia brzeska z perspektywy czterech stuleci: materiały międzynarodowego sympozjum naukowego „Unia brzeska po czterech stuleciach. Lublin 20–21 IX 1995”, Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.	pl
dc.description.references	Giller Agaton (1879), Z wygnania, t. 1, Lwów: Nakładem F.H. Richtera.	pl
dc.description.references	Gołąbek Józef (1926), Dziady białoruskie, Lwów: Nakładem Towarzystwa Ludoznawczego.	pl
dc.description.references	Hiżycki Szymon, „Upiór”, czyli powrót (tekst udostępniony dzięki uprzejmości Autora).	pl
dc.description.references	Ihnatowicz Ireneusz, Biernat Andrzej (2003), Vademecum do badań nad historią XIX i XX wieku, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.	pl
dc.description.references	Janion Maria (2007), Niesamowita Słowiańszczyzna, Kraków: Wydawnictwo Literackie.	pl
dc.description.references	Janowski Ludwik (1939), Słownik bio-bibliograficzny dawnego Uniwersytetu Wileńskiego, Wilno: Nakładem Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie.	pl
dc.description.references	Kałamajska-Saeed Maria (2000), Cudowne obrazy Matki Boskiej Nowogródzkiej, w: Wilno i ziemia Mickiewiczowskiej pamięci, t. 1, W kręgu spraw historycznych, red. E. Feliksiak, Białystok: Towarzystwo Literackie im. Adama Mickiewicza, s. 53–72.	pl
dc.description.references	Kleiner Juliusz (1948), Mickiewicz, t. 1, Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.	pl
dc.description.references	Kolankiewicz Leszek (2013), Gusła, w: Dziady nasze mają to szczególnie... Studia i szkice o dramacie Adama Mickiewicza, red. E. Hoffmann-Piotrowska, A. Fabianowski, Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, s. 9–68.	pl
dc.description.references	Krysowski Olaf (2009), Tradycja bizantyjska w twórczości Mickiewicza, Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.	pl
dc.description.references	Krysowski Olaf, Kasperski Edward [red.] (2008), Religie i religijność w literaturze i kulturze romantyzmu, Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.	pl
dc.description.references	Krysowski Olaf, Kasperski Edward [red.] (2014), Tradycje bizantyjskie. Romantyzm i inne epoki, Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.	pl
dc.description.references	Likowski Edward (1906), Dzieje kościoła unickiego na Litwie i Rusi w XVIII i XIX wieku, Warszawa: Gebethner i Wolff.	pl
dc.description.references	Litwornia Andrzej (1998), Nad tekstem Mickiewicza „Śniła się zima”, „Pamiętnik Literacki”, z. 2, s. 29–58.	pl
dc.description.references	Lobojko Ivan (2008), Moi zapiski, w: Vil’na 1823–1824: Perekrestki pamâti, sost. A.I. Feduta, vstup., st., comment. P.M. Lavrinec, A.I. Rejtblat, A.I. Feduta, Minsk: Limarius.	pl
dc.description.references	Ławski Jarosław (2003), Marie romantyków. Metafizyczne wizje kobiecości. Mickiewicz – Malczewski – Krasiński, Białystok: Instytut Filologii Polskiej Uniwersytetu w Białymstoku.	pl
dc.description.references	Ławski Jarosław, Korotkich Krzysztof [red.] (2024), Bizancjum. Prawosławie. Romantyzm. Tradycja wschodnia w literaturze XIX wieku, Białystok: Uniwersytet w Bia łymstoku. Wydział Filologiczny. Seria „Antyk Romantyków”	pl
dc.description.references	Łużny Ryszard, Ziejka Franciszek, Kępiński Andrzej [red.] (1994), Unia Brzeska: geneza, dzieje i konsekwencje w kulturze narodów słowiańskich, Kraków: Universitas.	pl
dc.description.references	Maciejewski Jarosław (1967), Trzy szkice romantyczne. O „Dziadach”, „Balladynie”, „Epilogu «Pana Tadeusza»”, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.	pl
dc.description.references	Makaruk Maria (2024), Czy Mickiewicz planował napisać dramę? Kilka słów o teatralności „Dziadów” cz. I, w: Narodziny romantyzmu w Polsce i na świecie. IV Sympozjum im. Zofii Trojanowiczowej, red. Z. Dambek-Giaellis, M. Junkiert, K. Trybuś, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, s. 91–108.	pl
dc.description.references	Makaruk Maria (2024), Warsaw Calling. To był maj, https://www.lrt.lt/pl/wiadomosci/1261/2286483/warsaw-calling-to-byl-maj [dostęp 20.09.2025].	pl
dc.description.references	Mickiewicz Adam (1834), Poezye Adama Mickiewicza, t. 5, Pan Tadeusz czyli Ostatni zajazd na Litwie: historja szlachecka z r. 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem, Paryż: Wydanie Aleksandra Jełowickiego.	pl
dc.description.references	Mickiewicz Adam (1955), Dzieła, t. 1, 3, 4, 14, red. J. Krzyżanowski, Warszawa: Czytelnik.	pl
dc.description.references	Mościcki Henryk (1924), Z filareckiego świata. Zbiór wspomnień z lat 1816–1824, Warszawa: Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska”.	pl
dc.description.references	Nowakowski Przemysław CM [red.] (2020), Statuty Synodu Zamojskiego 1720 roku. Nowe tłumaczenie z komentarzami, Kraków: Avalon.	pl
dc.description.references	Nowakowski Przemysław CM [red.] (2021), Dziedzictwo Synodu Zamojskiego 1720–2020. Wyzwania i perspektywy, Kraków: Avalon.	pl
dc.description.references	Nowakowski Przemysław CM [red.] (2022), Wokół Synodu Zamojskiego 1720. Religia – Kultura – Nauka, Kraków: Avalon.	pl
dc.description.references	Oleksowicz Bogusław (2008), Dziady, historia, romantyzm, Gdańsk: Słowo/obraz/terytoria.	pl
dc.description.references	Piechota Marek (2011), „Słowo to cały człowiek”. Studia i szkice o twórczości Mickiewicza, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.	pl
dc.description.references	Pigoń Stanisław (1976), Formowanie „Dziadów” części drugiej. Rekonstrukcja genetyczna, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.	pl
dc.description.references	Podhorski-Okołów Leonard (1999), Realia Mickiewiczowskie, Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”.	pl
dc.description.references	Radwan Marian (2001), Carat wobec kościoła greckokatolickiego w zaborze rosyjskim 1796–1839, Roma–Lublin: Polski Instytut Kultury Chrześcijańskiej.	pl
dc.description.references	Raila Eligijus (2006), Epoka oświecenia (1740–1841), w: Dzieje chrześcijaństwa na Litwie, red. V. Aliasuskas, przeł. K. Korzeniewska, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, s. 240-265.	pl
dc.description.references	Rymkiewicz Jarosław Marek (1994), Kilka szczegółów, Warszawa: Arcana.	pl
dc.description.references	Sikora Agata (2020), Szczerość. O wyłanianiu się nowoczesnego porządku komunikacyjnego, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.	pl
dc.description.references	Skarbek Jan (1987), Kościół katolicki na ziemiach polskich pod zaborami, w: Historia Kościoła, red. L.J. Rogier, R. Aubert, M.D. Knowles, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, t. 4, s. 454–501.	pl
dc.description.references	Stankiewicz Stanisław (1936), Pierwiastki białoruskie w polskiej poezji romantycznej. Cz. I (do roku 1830), Wilno: Wydawnictwa Towarzystwa Pomocy Naukowej im. E. E. Wróblewskich.	pl
dc.description.references	Stefanowska Zofia (2021), Próba zdrowego rozumu, Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”.	pl
dc.description.references	Swianiewiczowa Olimpia (2018), Interpretacja „Dziadów” Mickiewiczowskich na podstawie skarbca kultury białoruskiej, red. nauk. i wprowadzenie G. Charytoniuk-Michiej, Toruń: Muzeum Etnograficzne im. Marii Zamierowskiej-Prüfferowej.	pl
dc.description.references	Śniadecki Jędrzej (1962), Rozmyślanie w dzień zaduszny, w: „Wiadomości Brukowe”. Wybór, oprac. Z. Skwarczyński, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, s. 189–198.	pl
dc.description.references	Tretiak Józef (1924), Kto jest Mickiewicz? Sześć szkiców, Kraków: Nakładem Krakowskiej Spółki Wydawniczej.	pl
dc.description.references	Tyszkiewicz Eustachy (1842), Rzut oka na źródła archeologii krajowej, czyli opisanie zabytków niektórych starożytności, odkrytych w zachodnich guberniach cesarstwa rosyjskiego, Wilno: Drukiem Józefa Zawadzkiego.	pl
dc.description.references	Urban Jan (1938), Mickiewicz a rzeczy unickie, „Oriens. Dwumiesięcznik poświęcony sprawom religijnym Wchodu wydawany przez Misję Wschodnią O.O. Jezuitów w Polsce” 1938(6), nr 4, s. 106–110.	pl
dc.description.references	Venclova Tomas (2006), Opisać Wilno, przeł. A. Kuzborska, Warszawa: Wydawnictwo Zeszytów Literackich.	pl
dc.description.references	Wołonczewski Maciej (Valanciaus Motiejaus) (1898), Biskupstwo żmujdzkie, przeł. M. Hryszkiewicz, Kraków: Gebethner i Wolff.	pl
dc.description.references	Zawadzka Danuta (2013), Joachim Lelewel – wileński cenzor Mickiewicza, w: Literatura w granicach prawa (XIX–XX wiek), red. K. Budrowska, E. Dąbrowicz, M. Lul, Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN, s. 52–70.	pl
dc.description.references	Zawadzka Danuta (2025), Świat kobiet w „Marii” i histeria, „Pamiętnik Literacki”, z. 3, s. 41–54.	pl
dc.description.references	Żukowska Kazimiera (2008), Wychowankowie Uniwersytetu Wileńskiego w świetle korespondencji, wspomnień, dokumentów: Joachim Lelewel i Szymon Żukowski, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.	pl
dc.identifier.eissn	2720-0078	-
dc.description.volume	27	pl
dc.description.firstpage	95	pl
dc.description.lastpage	128	pl
dc.identifier.citation2	Białostockie Studia Literaturoznawcze	pl
dc.identifier.orcid	0000-0002-9210-5533	-
Występuje w kolekcji(ach):	Białostockie Studia Literaturoznawcze, 2025, nr 27

Pliki w tej pozycji:

Plik	Opis	Rozmiar	Format
BSL_27_2025_M_Makaruk_Mickiewicz_unicki_Kilka_hipotez.pdf		176,99 kB	Adobe PDF	Otwórz

Pokaż uproszczony widok rekordu Zobacz statystyki

Pozycja ta dostępna jest na podstawie licencji Licencja Creative Commons CCL