REPOZYTORIUM UNIWERSYTETU
W BIAŁYMSTOKU
UwB

Proszę używać tego identyfikatora do cytowań lub wstaw link do tej pozycji: http://hdl.handle.net/11320/19299
Pełny rekord metadanych
Pole DCWartośćJęzyk
dc.contributor.authorRygorowicz-Kuźma, Anna-
dc.date.accessioned2025-11-24T08:53:02Z-
dc.date.available2025-11-24T08:53:02Z-
dc.date.issued2025-
dc.identifier.citationStudia Wschodniosłowiańskie, T. 25, 2025, s. 218-230pl
dc.identifier.issn1642-557X-
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11320/19299-
dc.description.abstractContemporary Orthodox terminology in Polish is a lexical area in the process of formation. In addition to native words, as well as proper borrowings, primarily Church Slavonic, Greek, a few Latin and East Slavonic, a group of lexical calques can be found. The paper characterises word calques, which are structural and semantic copies of foreign terms, especially Church Slavicisms, Graecisms and Latinisms. In the case of many calques, it is difficult to clearly determine their origin, so the most likely sources are cited. Some of such formations have been borrowed from general Polish and Catholic terminology, e.g. jutrznia, miłosierdzie, błogosławieństwo, while others were created in modern times in order to introduce missing or more precise nominations concerning Orthodox spirituality, e.g. dwupieśń, nowomęczennik, ucerkiewnianie. The parallel functioning of proper borrowings and their calqued equivalents is noteworthy, e.g. Theotokos – Bogarodzica, ortodoksja – prawosławie, staurofor – krucyferariusz – krzyżonośca, koncelebrans – współsprawujący. The characteristic of word calques presented in the paper, although selective and incomplete, allows for the indication of quite important features related to the etymology, structure and functioning of such formations in contemporary Orthodox terminology.pl
dc.language.isoplpl
dc.publisherWydawnictwo Uniwersytetu w Białymstokupl
dc.rightsUznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe (CC BY-SA 4.0)-
dc.rights.urihttp://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/pl/-
dc.subjectterminologia prawosławna w języku polskimpl
dc.subjectkalki wyrazowepl
dc.subjectzapożyczenia leksykalnepl
dc.subjectleksyka religijnapl
dc.subjectOrthodox terminology in the Polish languagepl
dc.subjectword calquespl
dc.subjectlexical borrowingspl
dc.subjectreligious lexispl
dc.titleTerminologia prawosławna w języku polskim. Kalki wyrazowepl
dc.title.alternativeOrthodox Terminology in the Polish Language. Word Calquespl
dc.typeArticlepl
dc.rights.holderUznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe (CC BY-SA 4.0)pl
dc.identifier.doi10.15290/sw.2025.25.13-
dc.description.Emailanna.rygorowicz-kuzma@uwb.edu.plpl
dc.description.AffiliationUniwersytet w Białymstokupl
dc.description.referencesBańkowski A., 2000, Etymologiczny słownik języka polskiego, t. 1–3, Warszawa.pl
dc.description.referencesBednarczuk L., 2018, Początki i pogranicza polszczyzny, Kraków.pl
dc.description.referencesBogacz K., 2014, Kalki z języka angielskiego w dyskursie religijnym polskich protestantów pentekostalnych, „Studia Językoznawcze”, t. 13, s. 29–38.pl
dc.description.referencesBrückner A., 1989, Słownik etymologiczny języka polskiego, Warszawa.pl
dc.description.referencesCejtlin R.M., 1977, Leksika staroslavânskogo âzyka, Moskva. [Цейтлин Р.М., 1977, Лексика старославянского языка, Москва.]pl
dc.description.referencesCzarnecka K., 2022, Struktura „Słownika polskiej terminologii prawosławnej”, [w:] Słownik polskiej terminologii prawosławnej, red. W. Przyczyna, K. Czarnecka, M. Ławreszuk, Białystok, s. 37–62.pl
dc.description.referencesDębowiak P., Ostrowski B., Waniakowa J., 2018, Informacja o pochodzeniu wyrazów w WSJP PAN, [w:] Wielki słownik języka polskiego PAN. Geneza, koncepcja, zasady opracowania, red. P. Żmigrodzki, M. Bańko, B. Batko‑Tokarz, J. Bobrowski, A. Czelakowska, M. Grochowski, R. Przybylska, J. Waniakowa, K. Węgrzynek, Kraków, s. 103–113.pl
dc.description.referencesEJO: Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, 2003, red. K. Polański, Wrocław.pl
dc.description.referencesFiediukina E., 2007, Kultura słowna jako filar kultury prawosławnej we współczesnej Polsce, „Elpis”, t. 9, s. 63–75.pl
dc.description.referencesGrupa‑Dolińska M., 2019, Frazeologiczne kalki, półkalki i hybrydy w mowie dwujęzycznej społeczności staroobrzędowców mieszkających w Polsce, „LingVaria”, t. XIV, nr 27, s. 249–258.pl
dc.description.referencesKarpluk M., 2001, Słownik staropolskiej terminologii chrześcijańskiej, Kraków.pl
dc.description.referencesKlemensiewicz Z., 1985, Historia języka polskiego, Warszawa.pl
dc.description.referencesLewaszkiewicz T., 2021, Język niemiecki jako źródło kalk leksykalnych w polszczyźnie XIX i XX wieku, [w:] Projektowanie niepodległości i dziedzictwo polszczyzny. W stulecie odzyskania niepodległości, red. W. Ratajczak, M. Osiewicz, Poznań, s. 337–351.pl
dc.description.referencesLewicki R., 2002, Chrześcijaństwo. Słownik rosyjsko‑polski, Warszawa.pl
dc.description.referencesŁach O., Wojnarowicz J., Wilemska‑Kucharzewska K., Kucharzewski M., 2017, Święci Kosma i Damian – bezpieniężni patroni transplantacji, „Leczenie Ran”, nr 14(2), s. 77–81, https://evereth.pl/category/lr/2017‑lr/lr‑2017-2 [6.05.2025].pl
dc.description.referencesŁawreszuk M., 2022, Problemy współczesnej polskiej terminologii prawosławnej wynikające z jej relacji z terminologią cerkiewnosłowiańską, „Elpis”, nr 24, s. 15–19.pl
dc.description.referencesMoszyński L., 2006, Wstęp do filologii słowiańskiej, Warszawa.pl
dc.description.referencesObara J., 1989, Teoretyczne problemy kalkowania, Wrocław.pl
dc.description.referencesObara J., 1993, Obce nazwy własne w polskiej oraz polskie w obcej „szacie” językowej (z problematyki kalkowania w zakresie nazw własnych), „Acta Universitatis Lodziensis, Folia Linguistica”, nr 27, s. 205–213.pl
dc.description.referencesOchmann D., 2010, Współczesne polskie composita. Próba typologii, [w:] Symbolae grammaticae in honorem Boguslai Dunaj, Biblioteka LingVariów, t. 9, red. R. Przybylska, J. Kąś, K. Sikora, Kraków, s. 427–436.pl
dc.description.referencesPopiołek B., 2013, Z problematyki kalk językowych w terminologii anatomicznej (na materiale chorwackim), „Zeszyty Cyrylo‑Metodiańskie”, t. 2, s. 45–53.pl
dc.description.referencesRybińska H., 1976, Losy wyrazów obcych w języku polskim, Warszawa.pl
dc.description.referencesRygorowicz‑Kuźma A., 2019, Rutenizmy w staropolskiej terminologii religijnej (na przykładzie Słownika staropolskiej terminologii chrześcijańskiej Marii Karpluk), „Studia Wschodniosłowiańskie”, t. 19, s. 373–385.pl
dc.description.referencesSiatkowski J., 1982, O cerkiewizmach w najstarszej polskiej terminologii chrześcijańskiej, [w:] Zeszyty Naukowe Wydziału Humanistycznego, Slawistyka 3, Polskie kontakty z piśmiennictwem cerkiewnosłowiańskim do końca wieku XV, Gdańsk, s. 97–105.pl
dc.description.referencesSłownik polskiej terminologii prawosławnej, 2022, red. W. Przyczyna, K. Czarnecka, M. Ławreszuk, Białystok.pl
dc.description.referencesWalczak B., 1999, Zapożyczenia leksykalne (formalnosemantyczne) czy kalki? O pewnym typie zapożyczeń w kontaktach języków blisko spokrewnionych, [w:] Słowotwórstwo, semantyka i składnia języków słowiańskich, red. M. Blicharski, H. Fontański, Katowice, s. 124–133.pl
dc.description.referencesWielki słownik języka polskiego PAN, 2007–, red. P. Żmigrodzki, Kraków, https://wsjp.pl [14.02.2025].pl
dc.description.referencesWielki słownik wyrazów obcych PWN, 2010, red. M. Bańko, Warszawa.pl
dc.description.referencesWitalisz A., 2016, Przewodnik po anglicyzmach w języku polskim, Kraków.pl
dc.description.referencesWojan K., 2010, Przypadkowe i nieprzypadkowe wędrówki leksemów, Gdańsk.pl
dc.description.volume25pl
dc.description.firstpage218pl
dc.description.lastpage230pl
dc.identifier.citation2Studia Wschodniosłowiańskiepl
dc.identifier.orcid0000-0002-5100-6045-
Występuje w kolekcji(ach):Artykuły naukowe (WFil)
Studia Wschodniosłowiańskie, 2025, tom 25

Pliki w tej pozycji:
Plik Opis RozmiarFormat 
SW_25_2025_A_Rygorowicz_Kuzma_Terminologia_prawoslawna_w_jezyku_polskim.pdf201,99 kBAdobe PDFOtwórz
Pokaż uproszczony widok rekordu Zobacz statystyki


Pozycja ta dostępna jest na podstawie licencji Licencja Creative Commons CCL Creative Commons