REPOZYTORIUM UNIWERSYTETU
W BIAŁYMSTOKU
UwB

Proszę używać tego identyfikatora do cytowań lub wstaw link do tej pozycji: http://hdl.handle.net/11320/19227
Tytuł: Upowszechnianie i popularyzacja wiedzy o historii polskich kobiet. Wybrane przykłady
Inne tytuły: Dissemination and Popularization of Knowledge about the History of Polish Women. Selected Examples
Autorzy: Białokur, Marek
Gajda-Szczegielniak, Dorota
Słowa kluczowe: historia kobiet
polityka pamięci
patroni roku
banknoty i monety
nazewnictwo ulic
popularyzacja historii
women‘s history
memory politics
year patrons
banknotes and coins
street naming
historical popularization
Data wydania: 2025
Data dodania: 13-lis-2025
Wydawca: Wydawnictwo HUMANICA Instytut Studiów Kobiecych
Źródło: Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych, nr 2(19), 2025, s. 105-129
Abstrakt: Artykuł podejmuje problematykę popularyzacji wiedzy o historii kobiet w Polsce. Autorzy wskazują na długotrwałą marginalizację kobiet w polskiej historiografii i przedstawiają wybrane działania mające na celu przywracanie ich obecności w przestrzeni publicznej. Analizie poddano trzy główne obszary: reprezentację kobiet na banknotach i monetach, obecność w nazewnictwie ulic oraz ustanawianie kobiecych patronatów roku przez Sejm i Senat RP. Wskazano na znaczną dysproporcję płci w tych dziedzinach mimo rosnącej liczby inicjatyw edukacyjnych i społecznych. Artykuł podkreśla znaczenie symbolicznych form upamiętniania jako narzędzi budowania równości płci, a także wskazuje konkretne przykłady działań lokalnych i parlamentarnych. W zakończeniu autorzy proponują dodatkowe formy popularyzacji – m.in. aplikacje mobilne, seriale edukacyjne, kampanie społeczne i działania w szkołach. Tekst stanowi istotny głos w debacie o równościowej polityce pamięci i edukacji historycznej.
The article addresses the issue of popularizing women‘s history in Poland. It highlights the long-standing marginalization of women in historiography and presents selected efforts to restore their presence in public space. The analysis focuses on three areas: the representation of women on banknotes and coins, in street naming, and among parliamentary Year Patrons. The article points to the significant gender imbalance in these domains, despite increasing educational and social initiatives. It emphasizes the role of symbolic commemoration as a tool for promoting gender equality and presents examples of both parliamentary and grassroots actions. In conclusion, additional forms of dissemination are proposed – including mobile apps, educational series, social campaigns, and school-based activities. The text contributes meaningfully to the debate on inclusive memory politics and historical education.
Afiliacja: Marek Białokur - Uniwersytet Opolski (Polska)
Dorota Gajda-Szczegielniak - Akademia Nauk Stosowanych WSZiA w Opolu (Polska)
Nota biograficzna: Marek Białokur – doktor habilitowany, profesor Uniwersytetu Opolskiego, pracownik Instytutu Historii Uniwersytetu Opolskiego oraz Pracowni Badań nad Podręcznikami Historii w Instytucie Śląskim. Nauczyciel historii w Liceum Ogólnokształcącym nr III im. Marii Skłodowskiej-Curie w Opolu. Zainteresowania naukowe: biografistyka, historia polskiej myśli politycznej XX w., dydaktyka historii, historia i symbolika KL Auschwitz-Birkenau. Autor książek: Myśl społeczno-polityczna Joachima Bartoszewicza (Toruń 2005); Spoglądając na Południe. Szkice z historii stosunków polsko-czeskich w XX wieku w historiografii i myśli politycznej obozu narodowego (Opole–Bielsko-Biała 2013); Poniatowski i inni. Studia o polskiej polityce, dydaktyce i edukacji historycznej XIX i XX wieku, t. I–II (Opole–Bielsko-Biała 2013–2014, wyd. II 2016); Gabriel Narutowicz. Biografia (Opole 2016). Redaktor lub współredaktor dwudziestu czterech książek. Autor czterystu osiemdziesięciu artykułów naukowych, popularnonaukowych, recenzji i konspektów zajęć edukacyjnych. Członek Komisji Dydaktyki Historii Polskiej Akademii Nauk oraz Polskiego Towarzystwa Historycznego.
Dorota Gajda-Szczegielniak – doktor nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki. Absolwentka studiów z biologii, pedagogiki wczesnoszkolnej, wychowania do życia w rodzinie, resocjalizacji i socjoterapii, oligofrenopedagogiki biofeedbacku, zarządzania i administracji oraz historii i wos-u. Dyrektor Zespołu Szkół im. Prymasa Tysiąclecia Stefana Kardynała Wyszyńskiego w Opolu oraz wykładowca w Akademii Nauk Stosowanych WSZiA w Opolu. Dyplomowany nauczyciel pedagogiki, biologii i wychowania do życia w rodzinie, autorka programów autorskich oraz innowacji pedagogicznych. Realizatorka i koordynatorka projektu w zakresie pedagogiki. Zainteresowania naukowe koncentrują się wokół zagadnień pedagogiki, pedagogiki pamięci, biografistyki pedagogicznej, historii szkolnictwa i myśli pedagogicznej.
E-mail: Marek Białokur: mbialokur@uni.opole.pl
Dorota Gajda-Szczegielniak: 1szkola1@interia.pl
Sponsorzy: Publikacja przygotowana/dofinansowana ze środków budżetu państwa w ramach programu „Społeczna odpowiedzialność nauki II” Ministra Edukacji i Nauki. Jest wynikiem udziału w projekcie „Ośrodek Badań Historii Kobiet – kontynuacja II”.
URI: http://hdl.handle.net/11320/19227
DOI: 10.15290/cnisk.2025.02.19.04
ISSN: 2451-3539
e-ISSN: 2543-7011
metadata.dc.identifier.orcid: 0000-0002-8475-033X
0000-0001-9613-5732
Typ Dokumentu: Article
metadata.dc.rights.uri: http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/pl/
Właściciel praw: Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Polska
Występuje w kolekcji(ach):Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych, 2025, nr 2(19)

Pliki w tej pozycji:
Plik Opis RozmiarFormat 
CNISK_2_2025_M_Bialokur_D_Gajda_Szczegielniak_Upowszechnianie_i_popularyzacja_wiedzy.pdf390,1 kBAdobe PDFOtwórz
Pokaż pełny widok rekordu Zobacz statystyki


Pozycja ta dostępna jest na podstawie licencji Licencja Creative Commons CCL Creative Commons