Proszę używać tego identyfikatora do cytowań lub wstaw link do tej pozycji:
http://hdl.handle.net/11320/19227Pełny rekord metadanych
| Pole DC | Wartość | Język |
|---|---|---|
| dc.contributor.author | Białokur, Marek | - |
| dc.contributor.author | Gajda-Szczegielniak, Dorota | - |
| dc.date.accessioned | 2025-11-13T11:26:40Z | - |
| dc.date.available | 2025-11-13T11:26:40Z | - |
| dc.date.issued | 2025 | - |
| dc.identifier.citation | Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych, nr 2(19), 2025, s. 105-129 | pl |
| dc.identifier.issn | 2451-3539 | - |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11320/19227 | - |
| dc.description.abstract | Artykuł podejmuje problematykę popularyzacji wiedzy o historii kobiet w Polsce. Autorzy wskazują na długotrwałą marginalizację kobiet w polskiej historiografii i przedstawiają wybrane działania mające na celu przywracanie ich obecności w przestrzeni publicznej. Analizie poddano trzy główne obszary: reprezentację kobiet na banknotach i monetach, obecność w nazewnictwie ulic oraz ustanawianie kobiecych patronatów roku przez Sejm i Senat RP. Wskazano na znaczną dysproporcję płci w tych dziedzinach mimo rosnącej liczby inicjatyw edukacyjnych i społecznych. Artykuł podkreśla znaczenie symbolicznych form upamiętniania jako narzędzi budowania równości płci, a także wskazuje konkretne przykłady działań lokalnych i parlamentarnych. W zakończeniu autorzy proponują dodatkowe formy popularyzacji – m.in. aplikacje mobilne, seriale edukacyjne, kampanie społeczne i działania w szkołach. Tekst stanowi istotny głos w debacie o równościowej polityce pamięci i edukacji historycznej. | pl |
| dc.description.abstract | The article addresses the issue of popularizing women‘s history in Poland. It highlights the long-standing marginalization of women in historiography and presents selected efforts to restore their presence in public space. The analysis focuses on three areas: the representation of women on banknotes and coins, in street naming, and among parliamentary Year Patrons. The article points to the significant gender imbalance in these domains, despite increasing educational and social initiatives. It emphasizes the role of symbolic commemoration as a tool for promoting gender equality and presents examples of both parliamentary and grassroots actions. In conclusion, additional forms of dissemination are proposed – including mobile apps, educational series, social campaigns, and school-based activities. The text contributes meaningfully to the debate on inclusive memory politics and historical education. | pl |
| dc.description.sponsorship | Publikacja przygotowana/dofinansowana ze środków budżetu państwa w ramach programu „Społeczna odpowiedzialność nauki II” Ministra Edukacji i Nauki. Jest wynikiem udziału w projekcie „Ośrodek Badań Historii Kobiet – kontynuacja II”. | pl |
| dc.language.iso | pl | pl |
| dc.publisher | Wydawnictwo HUMANICA Instytut Studiów Kobiecych | pl |
| dc.rights | Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Polska | - |
| dc.rights.uri | http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/pl/ | - |
| dc.subject | historia kobiet | pl |
| dc.subject | polityka pamięci | pl |
| dc.subject | patroni roku | pl |
| dc.subject | banknoty i monety | pl |
| dc.subject | nazewnictwo ulic | pl |
| dc.subject | popularyzacja historii | pl |
| dc.subject | women‘s history | pl |
| dc.subject | memory politics | pl |
| dc.subject | year patrons | pl |
| dc.subject | banknotes and coins | pl |
| dc.subject | street naming | pl |
| dc.subject | historical popularization | pl |
| dc.title | Upowszechnianie i popularyzacja wiedzy o historii polskich kobiet. Wybrane przykłady | pl |
| dc.title.alternative | Dissemination and Popularization of Knowledge about the History of Polish Women. Selected Examples | pl |
| dc.type | Article | pl |
| dc.rights.holder | Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Polska | pl |
| dc.identifier.doi | 10.15290/cnisk.2025.02.19.04 | - |
| dc.description.Email | Marek Białokur: mbialokur@uni.opole.pl | pl |
| dc.description.Email | Dorota Gajda-Szczegielniak: 1szkola1@interia.pl | pl |
| dc.description.Biographicalnote | Marek Białokur – doktor habilitowany, profesor Uniwersytetu Opolskiego, pracownik Instytutu Historii Uniwersytetu Opolskiego oraz Pracowni Badań nad Podręcznikami Historii w Instytucie Śląskim. Nauczyciel historii w Liceum Ogólnokształcącym nr III im. Marii Skłodowskiej-Curie w Opolu. Zainteresowania naukowe: biografistyka, historia polskiej myśli politycznej XX w., dydaktyka historii, historia i symbolika KL Auschwitz-Birkenau. Autor książek: Myśl społeczno-polityczna Joachima Bartoszewicza (Toruń 2005); Spoglądając na Południe. Szkice z historii stosunków polsko-czeskich w XX wieku w historiografii i myśli politycznej obozu narodowego (Opole–Bielsko-Biała 2013); Poniatowski i inni. Studia o polskiej polityce, dydaktyce i edukacji historycznej XIX i XX wieku, t. I–II (Opole–Bielsko-Biała 2013–2014, wyd. II 2016); Gabriel Narutowicz. Biografia (Opole 2016). Redaktor lub współredaktor dwudziestu czterech książek. Autor czterystu osiemdziesięciu artykułów naukowych, popularnonaukowych, recenzji i konspektów zajęć edukacyjnych. Członek Komisji Dydaktyki Historii Polskiej Akademii Nauk oraz Polskiego Towarzystwa Historycznego. | pl |
| dc.description.Biographicalnote | Dorota Gajda-Szczegielniak – doktor nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki. Absolwentka studiów z biologii, pedagogiki wczesnoszkolnej, wychowania do życia w rodzinie, resocjalizacji i socjoterapii, oligofrenopedagogiki biofeedbacku, zarządzania i administracji oraz historii i wos-u. Dyrektor Zespołu Szkół im. Prymasa Tysiąclecia Stefana Kardynała Wyszyńskiego w Opolu oraz wykładowca w Akademii Nauk Stosowanych WSZiA w Opolu. Dyplomowany nauczyciel pedagogiki, biologii i wychowania do życia w rodzinie, autorka programów autorskich oraz innowacji pedagogicznych. Realizatorka i koordynatorka projektu w zakresie pedagogiki. Zainteresowania naukowe koncentrują się wokół zagadnień pedagogiki, pedagogiki pamięci, biografistyki pedagogicznej, historii szkolnictwa i myśli pedagogicznej. | pl |
| dc.description.Affiliation | Marek Białokur - Uniwersytet Opolski (Polska) | pl |
| dc.description.Affiliation | Dorota Gajda-Szczegielniak - Akademia Nauk Stosowanych WSZiA w Opolu (Polska) | pl |
| dc.description.references | Andrzej Heidrich twórca polskich banknotów, opracowanie zbiorowe, (Warszawa: Narodowy Bank Polski, 2012). | pl |
| dc.description.references | Białokur, Marek. „Ponadpartyjne porozumienie w «Świątyni Demokracji». Rzecz o parlamentarnych uchwałach okolicznościowych ustanawiających patronów poszczególnych lat. Casus roku 2023”, w: Marek Mazurkiewicz, Agata Haas, Robert Wieczorek (red.), Colloquium Opole 2023. O wolności i demokracji we współczesnej Europie z historycznej i politologicznej perspektywy, (Opole: Instytut Śląski, 2024) | pl |
| dc.description.references | Dajnowicz, Małgorzata. Miodowski, Adam. Bauchrowicz-Tocka, Maria. „Refleksje o współczesnych badaniach historii kobiet. Materiały do badań, dokonania, kierunki, upowszechnianie i popularyzacja”, w: Małgorzata Dajnowicz, Adam Miodowski (red.), Historia kobiet. Źródła, metody i kierunki badawcze, (Białystok: Instytut Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Europy, 2022). | pl |
| dc.description.references | Górny, Krzysztof. Górna, Ada. Szczepański, Jan. Sienica, Aleksandra. „Patriarchat nazewniczy – zmaskulinizowany krajobraz symboliczny polskich mniejszych miast”, Prace i Studia Geograficzne, t. 67, 2022, 24–44. | pl |
| dc.description.references | Kuklo, Cezary. „Badania nad historią kobiet w Polsce w XVI–XVIII wieku w latach 2011–2020. Niezmienna atrakcyjność, ale czy nowe pytania?”, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica, nr 107, 2020, 13–57. | pl |
| dc.description.references | Rutkiewicz-Hanczewska, Małgorzata. Walkowiak, Justyna B. „Kobiety w nazwach polskich ulic nadawanych w latach 2018–2022: stagnacja czy zmiana?”, Język Polski, R. 103, z. 4, 2023, 91–108. | pl |
| dc.description.references | Smolak, Marzena. Andrzej Heidrich. Malarz polskich banknotów, (Wrocław: Muzeum Miejskie Wrocławia, 2016). | pl |
| dc.description.references | Anagnostopulu, Anna. Kobieta na banknocie po raz pierwszy od denominacji? Ta jest już weteranką, https://businessinsider.com.pl/twoje-pieniadze/1000-zl-z-krolowa-jadwiga-to-nie-pierwszy-taki-banknot/qt7k9d7 | pl |
| dc.description.references | Badanie CBOS nr BS/38/2007 przeprowadzone w 2007 r.: „Opinia społeczna o nazwach ulic” https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2007/K_038_07.PDF | pl |
| dc.description.references | Badanie CBOS nr18/2018 przeprowadzone w 2018 r.: „Stosunek do dekomunizacji nazw ulic” https://cbos.pl/SPISKOM.POL/2018/K_018_18.PDF | pl |
| dc.description.references | Dlaczego nie ma kobiet na banknotach? Nowa odsłona kampanii reklamowej Banku BGŻ BNP Paribas, https://www.bnpparibas.pl/repozytorium/komunikaty/dlaczego-nie-ma-kobiet-na-bankno tach-nowa-odslona-kampanii-reklamowej | pl |
| dc.description.references | Działalność emisyjna, https://nbp.pl/o-nbp/dzialalnosc-emisyjna/ | pl |
| dc.description.references | Jak wyglądałby „świat bez kobiet”, czytaj w czwartek w Gazecie Wyborczej, https://wyborcza.pl/7,95791,23110912,jak-wygladalby-swiat-bez-kobiet-czytaj-w-czwartek-w-gazecie.html | pl |
| dc.description.references | Kisiel, Bogna. Poznańscy radni nazywają place, ulice i skwery na cześć wybitnych kobiet, https://gloswielkopolski.pl/poznanscy-radni-nazywaja-place-ulice-i-skwery-na-czesc-wybitnych-kobiet/ar/13321388 | pl |
| dc.description.references | Konkurs „Patroni i patronki krakowskich ulic”, https://biblioteka.krakow.pl/aktualnosci/konkurs-em-patronki-i-patroni-krakowskich-ulic-em | pl |
| dc.description.references | Milczarski, Marcin. Mężczyzna jako opcja domyślna, https://odpowiedzialnybiznes.pl/karta-roznorodnosci/aktualnosci-karta/mezczyzna-jako-opcja-domyslna/ | pl |
| dc.description.references | Nazwy ulic i placów, https://pl.wikipedia.org/wiki/Nazwy_ulic_i_plac%C3%B3w | pl |
| dc.description.references | NBP: Maria Skłodowska-Curie ponownie na banknocie, https://dzieje.pl/aktualnosci/nbp-maria-sklodowska-curie-ponownie-na-banknocie | pl |
| dc.description.references | Nowak, Katarzyna. Tylko kilka proc. ulic ma nazwy na cześć kobiet. Niektórzy wciąż boją się „Scenariusza z Seksmisji”, https://kobieta.gazeta.pl/kobieta/7,107881,26664252,tylko-kilka-proc -ulic-ma-nazwy-na-czesc-kobiet-ale-niektorzy.html | pl |
| dc.description.references | Przewoźna, Marta. Kobiety na banknotach, https://www.walutomat.pl/poradnik/kobiety-na-banknotach/ | pl |
| dc.description.references | Raport CSR. 2018, https://www.bnpparibas.pl/raportcsr2018/pdf/raport_csr_2018.pdf | pl |
| dc.description.references | Ruszyła międzynarodowa akcja – Kobiety na banknoty, https://kampaniespoleczne.pl/ruszyla-miedzynarodowa-akcja-kobiety-na-banknoty/ | pl |
| dc.description.references | Siemionczyk, Grzegorz. Banknoty kipiące od testosteronu, http://www.rp.pl/plus-minus/art11465491-banknoty-kipiace-od-te-stosteronu | pl |
| dc.description.references | Szafrańska, Monika. Przeanalizowała sytuację kobiet na rynku pra cy przez 200 lat i dostała Nagrodę Nobla, https://bizblog.spidersweb.pl/nagroda-nobla-sytuacja-kobiet-na-rynku-pracy-przez-200-lat | pl |
| dc.description.references | Ulice dla kobiet. Apel o upamiętnienie kobiet w nazwach warszawskich kobiet, https://www.naszademokracja.pl/petitions/ulice-dla-kobiet-apel-o-upamietnienie-kobiet-w-nazwach-warszawskich-ulic | pl |
| dc.description.references | Wielcy Polacy i ważne historyczne wydarzenia na monetach i banknotach kolekcjonerskich, https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/kraj/artykuly/8363280,wielcy-polacy-i-wazne -historyczne-wydarzenia-na-monetach-i-banknotachnerskich-nbp.html | pl |
| dc.description.references | Woś, Rafał. Kobiety na banknoty, https://www.tygodnikpowszechny.pl/kobiety-na-banknoty-159576 | pl |
| dc.description.references | http://www.isk.bialystok.pl/ | pl |
| dc.description.references | https://eteryt.stat.gov.pl/eTeryt/rejestr_teryt/aktualnosci/aktualnosci.aspx?contrast=default | pl |
| dc.description.references | https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WM-P20170000609/O/M20170609.pdf | pl |
| dc.description.references | https://www.bip.krakow.pl/zalaczniki/dokumenty/n/175158/4/ | pl |
| dc.description.references | Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992 r. – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, M.P. 1992 nr 26, poz. 185, art. 33a. | pl |
| dc.description.references | Obwieszczenie Marszałka Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 21 sierpnia 2018 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu uchwały Senatu Rzeczypospolitej Polskiej – Regulamin Senatu, M.P. poz. 846. | pl |
| dc.description.references | Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 18 maja 2021 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, M.P. poz. 483, art. 33a. | pl |
| dc.identifier.eissn | 2543-7011 | - |
| dc.description.number | 2(19) | pl |
| dc.description.firstpage | 105 | pl |
| dc.description.lastpage | 129 | pl |
| dc.identifier.citation2 | Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych | pl |
| dc.identifier.orcid | 0000-0002-8475-033X | - |
| dc.identifier.orcid | 0000-0001-9613-5732 | - |
| Występuje w kolekcji(ach): | Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych, 2025, nr 2(19) | |
Pliki w tej pozycji:
| Plik | Opis | Rozmiar | Format | |
|---|---|---|---|---|
| CNISK_2_2025_M_Bialokur_D_Gajda_Szczegielniak_Upowszechnianie_i_popularyzacja_wiedzy.pdf | 390,1 kB | Adobe PDF | Otwórz |
Pozycja ta dostępna jest na podstawie licencji Licencja Creative Commons CCL
