Skala Używania Ryzykownego (SUR) – metoda przesiewowa do badania ryzykownego używania alkoholu i innych substancji psychoaktywnych – charakterystyka i właściwości psychometryczne

Abstract

Celem artykułu jest przedstawienie właściwości psychometrycznych Skali Używania Ryzykownego (SUR), służącej do pomiaru nasilenia używania alkoholu i innych substancji psychoaktywnych w oparciu o kryteria diagnostyczne klasyfikacji ICD-11. Badaniem objęto 1062 osoby, w tym 592 kobiety i 470 mężczyzn, o zróżnicowanym profilu socjodemograficznym. W celu weryfikacji trafności SUR, wykorzystano dwa przesiewowe narzędzia kwestionariuszowe służące do oceny używania substancji psychoaktywnych: AUDIT (Alcohol Use Disorder Identification Test) oraz DUDIT (Drug Use Disorder Identification Test). Przy określaniu rzetelności SUR zastosowano metodę analizy zgodności wewnętrznej. Przeprowadzone badania ukazały wysoką trafność i rzetelność SUR oraz ujawniły jednoczynnikowy charakter konstruowanego narzędzia. Trafność kryterialną obliczono poprzez korelację danych uzyskanych w SUR z wynikami kwestionariuszy AUDIT (kobiety: r = .92, p < .01; mężczyźni: r = .89, p < .01) oraz DUDIT (kobiety: r = .50, p < .01; mężczyźni: r = .49, p < .01). Współczynniki rzetelności wewnętrznej (alfy Cronbacha) w grupie kobiet i mężczyzn wyniosły odpowiednio .94 i .97, zaś wskaźniki rzetelności międzypołówkowej (z korektą Spearmana-Browne’a) dla skali SUR: .90 oraz .95. SUR jest narzędziem przesiewowym, które może być z powodzeniem wykorzystywane w praktyce klinicznej. Konstrukcja kwestionariusza umożliwia trafną i szybką ocenę zachowania osób badanych w kierunku ryzykownego używania substancji psychoaktywnych. Właściwości Skali pozwalają również na wychwycenie osób z podejrzeniem zespołu uzależnienia.