REPOZYTORIUM UNIWERSYTETU
W BIAŁYMSTOKU
UwB

Proszę używać tego identyfikatora do cytowań lub wstaw link do tej pozycji: http://hdl.handle.net/11320/16732
Pełny rekord metadanych
Pole DCWartośćJęzyk
dc.contributor.authorFilipczak, Witold-
dc.date.accessioned2024-06-17T10:13:29Z-
dc.date.available2024-06-17T10:13:29Z-
dc.date.issued2024-
dc.identifier.citationWobec sejmików. Magnateria Rzeczypospolitej w XVI–XVIII wieku, T. 2, pod red. Marty Kupczewskiej i Karola Łopateckiego, Białystok 2024, s. 201-236pl
dc.identifier.isbn978-83-64103-96-4 (całość)-
dc.identifier.isbn978-83-64103-95-7 (t. 2)-
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11320/16732-
dc.description.abstractThe leading magnate families forming the anti-royalist opposition of the period of the Permanent Council were influential in Chełm Land. The Rzewuskis were associated with Siedliska. Luboml played an important role in the activities of Hetman Franciszek Ksawery Branicki’s supporters. At the 1784 parliament, Stanislaw Szczęsny Potocki took the side of the opposition. Szczęsny Potocki, as voivode of Rus (from 1782), had the right to convene the Chelm electoral sejm. The article traces the rivalry between the magnate opposition and the regalist party at Chelm sejmiks during the “free” sejms of the period of the Permanent Council (1778–1786). In 1778, the opposition succeeded in Chelm in electing Jozef Mierzejewski, who was associated with Hetman Branicki and his sister Elisabeth Sapieha, as MP. In 1780, the sejmik of deputies, which was “split,” had a tumultuous course. In 1782, the deputy sejmik brought success to the opposition. Both Chełm deputies supported at the sejm an opposition motion on the incapacitation of the bishop of Cracow, Kajetan Sołtyk. The changes in the organization of the regalist party in the eastern Crown, which were carried out in 1783, affected the balance of power in the Chelm region. In 1783-1784, regalists dominated the assemblies. Even the transition to the opposition of Szczesny Potocki at the Sejm of Grodno did not change this situation. The opposition managed to partially regain influence in 1786.This was the result of an intensive sejmik campaign conducted by Hetman Branicki’s supporters. However, it is difficult to consider that this was a complete success for the opposition.The second parliamentary seat was given to regalist Franciszek Kunicki, the Chełm chamberlain.The deputies’ instructions were also in line with the king’s expectations. Translated by Stefan Kubiakpl
dc.language.isoplpl
dc.publisherInstytut Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Europy oraz Polskie Towarzystwo Historycznepl
dc.relation.ispartofseriesMagnateria Rzeczypospolitej w XVI–XVIII wieku;-
dc.subjectsejmikipl
dc.subjectziemi chełmskapl
dc.subjectopozycja magnackapl
dc.subjectstronnictwo regalistycznepl
dc.subjectczasy Rady Nieustającejpl
dc.subjectsejmikspl
dc.subjectChełm landpl
dc.subjectmagnate oppositionpl
dc.subjectregalist partypl
dc.subjectera of the Permanent Councilpl
dc.titleWpływy opozycji magnackiej na sejmikach ziemi chełmskiej w latach 1778–1786pl
dc.title.alternativeInfluence of magnate opposition in the sejmiks of Chelm Land in 1778–1786pl
dc.typeBook chapterpl
dc.rights.holder© Copyright by Instytut Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Europypl
dc.description.AffiliationUniwersytet Łódzkipl
dc.description.referencesArchiwum Główne Akt Dawnych, Warszawa: Archiwum ekonomiczne prymasa Michała Poniatowskiego, sygn. 121.pl
dc.description.referencesArchiwum Główne Akt Dawnych, Warszawa: Archiwum Komierowskich, sygn. 12/12.pl
dc.description.referencesArchiwum Główne Akt Dawnych, Warszawa: Archiwum Publiczne Potockich, sygn. 279.pl
dc.description.referencesArchiwum Główne Akt Dawnych, Warszawa: Archiwum Roskie, sygn. LXVI/7.pl
dc.description.referencesArchiwum Główne Akt Dawnych, Warszawa: tzw. Metryka Litewska, dz. VII, sygn.: 41, 47, 60.pl
dc.description.referencesArchiwum Główne Akt Dawnych, Warszawa: Zbiór Popielów, sygn.: 99, 107, 108, 112, 114, 126, 128, 132.pl
dc.description.referencesArchiwum Narodowe w Krakowie: Archiwum Podhoreckie, sygn.: I 2/2, I 2/35, II 2/5, II 2/61, II 2/86, II 2/ 125.pl
dc.description.referencesArchiwum Narodowe w Krakowie: AP w Lublinie.pl
dc.description.referencesArchiwum Narodowe w Krakowie: Księgi grodzkie chełmskie relacje, manifesty, oblaty – akta luźne, sygn.: 83, 84, 87, 91, 93, 94, 95a, 96, 100.pl
dc.description.referencesArchiwum Narodowe w Krakowie: BK, rkp. 11 189.pl
dc.description.referencesArchiwum Narodowe w Krakowie: BC w Krakowie, rkp.: 663, 673, 674, 681, 686, 688, 689, 694, 697, 698, 708, 724, 731, 733, 735, 799, 924, 927, 931.pl
dc.description.referencesArchiwum Narodowe w Krakowie: Centralnyj Derżawnyj Istoricznyj Archiw Ukrainy, Kijów, f. 49, opys 2, sprawa: 2046, 2170.pl
dc.description.referencesDyaryusz seymu wolnego ordynaryinego grodzienskiego szescioniedzielnego roku panskiego 1784 dnia 4 miesiąca pazdziernika odprawuiacego się, wyd. M. Tukalski-Nielubowicz, Warszawa 1785.pl
dc.description.referencesDyaryusz seymu wolnego ordynaryinego warszawskiego szescio-niedzielnego roku pańskiego 1780 dnia 2 miesiąca pazdziernika odprawuiącego się, wyd. S. Badeni, Warszawa [1780].pl
dc.description.referencesKorespondencya krajowa Stanisława Augusta z lat 1784 do 1792, wyd. B. Zaleski, Poznań 1872.pl
dc.description.referencesKorespondencya Michała Jerzego Mniszcha, marszałka w. kor. z lat 1783–1790, w: K. Pułaski, Szkice i poszukiwania historyczne, seria 2, Petersburg 1898.pl
dc.description.referencesStanisław August Poniatowski, Mémoires du roi, t. 2, Leningrad 1924.pl
dc.description.referencesVolumina Legum, t. 7, 8, wyd. J. Ohryzko, Petersburg 1860.pl
dc.description.referencesBednaruk W., Rozdwojone sejmiki lubelskie z 1776 roku, RHum, 61, 2013, 2.pl
dc.description.referencesBorkowska-Bagieńska E., „Zbiór praw sądowych” Andrzeja Zamoyskiego, Poznań 1986.pl
dc.description.referencesButterwick R., Polska rewolucja a Kościół katolicki 1788–1792, przeł. M. Ugniewski, Kraków 2012.pl
dc.description.referencesCzeppe M., Sołtyk Kajetan, PSB, t. 40, Warszawa–Kraków 2001.pl
dc.description.referencesDanilczyk A., Afera Dogrumowej a konsolidacja opozycji w latach 1785–1786, KH 111, 2004, 4.pl
dc.description.referencesDanilczyk A., W kręgu afery Dogrumowej. Sejm 1786 roku, Warszawa 2010.pl
dc.description.referencesDeputaci Trybunału Koronnego 1578–1794. Spis, cz. V: 1751–1794, opr. J. Ternes, Warszawa 2017.pl
dc.description.referencesFilipczak W., Działalność polityczna Antoniego Pułaskiego w czasach Rady Nieustającej (1776–1786), „Acta Universitatis Lodziensis”, Folia Historica, 110, 2022.pl
dc.description.referencesFilipczak W., Elżbieta Sapieżyna na tle politycznej roli kobiet w czasie kampanii sejmowej z 1778 roku, w: Niebem i sercem okryta. Studia historyczne dedykowane dr Jolancie Malinowskiej, red. M. Malinowski, Toruń 2002.pl
dc.description.referencesFilipczak W., Lubelski sejmik przedsejmowy w 1780 roku, w: Studia z dziejów Europy Środkowo-Wschodniej, red. W. Bondyra, D. Kupisz, J. Ternes, L. Wierzbicki, Lublin 2018.pl
dc.description.referencesFilipczak W., Relacje między liderami stronnictwa regalistycznego na terenie Ukrainy w latach 1783–1784, w: Historia na źródłach oparta. Studia ofiarowane Profesorowi Tadeuszowi Srogoszowi w 65. rocznicę urodzin, red. A. Stroynowski, Częstochowa 2017.pl
dc.description.referencesFilipczak W., Rugi poselskie i losy „rozdwojonych” sejmików przedsejmowych w latach 1778–1786, CPH 49, 1997, 1–2.pl
dc.description.referencesFilipczak W., Rywalizacja o mandaty poselskie w województwie bracławskim przed sejmem z roku 1786, w: Verba volant, scripta manent. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Zbigniewowi Anusikowi w sześćdziesiątą piątą rocznicę urodzin, red. M. Karkocha, P. Robak, Łódź 2022.pl
dc.description.referencesFilipczak W., Samorząd szlachecki województwa kijowskiego w połowie lat 80. XVIII wieku (1783–1785), „Wieki Stare i Nowe” 10 (15), 2016.pl
dc.description.referencesFilipczak W., Sejm 1778 roku, Warszawa 2000.pl
dc.description.referencesFilipczak W., Sejmiki województwa płockiego 1780–1786, „Przegląd Nauk Historycznych” 8, 2009, 2.pl
dc.description.referencesFilipczak W., Stanisław August i Elżbieta Sapieżyna. Spór wokół losów sejmu 1782 roku, w: Władza i polityka w czasach nowożytnych, red. Z. Anusik, Łódź 2011.pl
dc.description.referencesFilipczak W., Stronnictwo regalistyczne w województwie kijowskim 1780–1782, „Przegląd Nauk Historycznych” 8, 2009, 1.pl
dc.description.referencesFilipczak W., Wojsko i obronność Rzeczypospolitej na sejmie w 1780 r., w: Między obowiązkami, przywilejami a prawem Rzeczypospolitej XVI–XVIII wieku. Społeczeństwo w obronie państwa polsko-litewskiego, red. A. Kalinowska, A. Perłakowski, D. Rolnik, F. Wolański, Warszawa 2018.pl
dc.description.referencesFilipczak W., Współpracownicy i stronnicy biskupa poznańskiego oraz kanclerza koronnego Andrzeja Młodziejowskiego (od roku 1777), „Acta Universitatis Lodziensis”, Folia Historica 112, 2023.pl
dc.description.referencesFilipczak W., Życie sejmikowe prowincji wielkopolskiej w latach 1780–1786, Łódź 2012.pl
dc.description.referencesKamińska A., Stempkowski (Stępkowski) Józef Gabriel, PSB, t. 43, Warszawa–Kraków 2004–2005.pl
dc.description.referencesKądziela Ł., Rzewuski Kazimierz, PSB, t. 34, Wrocław–Warszawa–Kraków 1992.pl
dc.description.referencesKrakowski B., Kossowski Stanisław, PSB, t. 14, Wrocław–Warszawa–Kraków 1967–1968.pl
dc.description.referencesKrakowski B., Oratorstwo polityczne na forum Sejmu Czteroletniego. Rekonesans, Gdańsk 1968.pl
dc.description.referencesKuras K., Współpracownicy i klienci Augusta A. Czartoryskiego w czasach saskich, Kraków 2010.pl
dc.description.referencesŁosowski J., Kancelaria grodzka chełmska od XV do XVIII wieku. Studium o urzędzie, dokumentacji, jej formach i roli w życiu społeczeństwa staropolskiego, Lublin 2004.pl
dc.description.referencesŁoza S., Kawalerowie Orderu Św. Stanisława 1765–1813, Warszawa 1925.pl
dc.description.referencesMichalski J., Kiciński Pius, PSB, t. 12, Wrocław 1966.pl
dc.description.referencesMichalski J., Rzewuski Franciszek, PSB, t. 34, Wrocław–Warszawa–Kraków 1992.pl
dc.description.referencesMichalski J., Sejm w czasach panowania Stanisława Augusta, w: Historia sejmu polskiego, t. 1, red. J. Michalski, Warszawa 1984.pl
dc.description.referencesMichalski J., Sejmiki poselskie 1788 r., cz. 2, PH 51, 2, 1960.pl
dc.description.referencesPodgórzak M., Suchodolski Wojciech, PSB, t. 45, Warszawa–Kraków 2008.pl
dc.description.referencesRatajczyk L., Przezwyciężenie kryzysu militarnego Rzeczypospolitej przed reformami Sejmu Czteroletniego, Warszawa 1975.pl
dc.description.referencesReychman J., Wołoszyński R.W., Kicki August, PSB, t. 12, Wrocław–Warszawa–Kraków 1966.pl
dc.description.referencesRolnik D., Leonarda Marcina Świeykowskiego (1721–1793) ostatniego wojewody podolskiego życie codzienne i publiczne oraz jego myśli o Rzeczypospolitej, Katowice 2016.pl
dc.description.referencesRostworowski E., Mierzejewski Józef, PSB, t. 21, Wrocław 1976.pl
dc.description.referencesRostworowski E., Ostatni król Rzeczypospolitej. Geneza i upadek Konstytucji 3 Maja, Warszawa 1966.pl
dc.description.referencesRostworowski E., Potocki Stanisław Szczęsny, PSB, t. 28, Wrocław 1984–1985.pl
dc.description.referencesRostworowski E., Sprawa aukcji wojska na tle sytuacji politycznej przed Sejmem Czteroletnim, Warszawa 1957.pl
dc.description.referencesRudnicki K., Biskup Kajetan Sołtyk 1715–1788, Kraków–Warszawa 1906.pl
dc.description.referencesRymszyna M., Gabinet Stanisława Augusta, Warszawa 1962.pl
dc.description.referencesSkowroński P.W., Reforma Rady Nieustającej na sejmie 1776 r., Warszawa 2022 (maszynopis rozprawy doktorskiej napisanej pod kierunkiem prof. dra hab. W. Kriegseisena i obronionej w Instytucie Historii PAN w 2022 r.)pl
dc.description.referencesStanek W., Konfederacja sejmowa z 1776 roku – narzędzie dworskiego zamachu stanu, „Acta Universitatis Nicolai Copernici”, Nauki Humanistyczno-Społeczne, z. 259, 1993, Historia, 28.pl
dc.description.referencesStroynowski A., Obrady sejmu grodzieńskiego 1784 roku. Studium z dziejów kultury parlamentarnej, Częstochowa 2020.pl
dc.description.referencesStroynowski A., Opozycja sejmowa w dobie rządów Rady Nieustającej. Studium z dziejów kultury politycznej, Łódź 2005.pl
dc.description.referencesStroynowski A., Przeprowadzenie spłaty długów królewskich na sejmie 1784 roku, w: Sic erat in votis. Studia i szkice ofiarowane Profesorowi Zbigniewowi Anusikowi w sześćdziesiątą rocznicę urodzin. Rzeczpospolita w czasach nowożytnych, red. M. Karkocha, P. Robak, Łódź 2017.pl
dc.description.referencesSzczygielski W., Referendum trzeciomajowe. Sejmiki lutowe 1792 roku, Łódź 1994.pl
dc.description.referencesUrzędnicy województwa bełskiego i ziemi chełmskiej XIV–XVIII wieku. Spisy, opr. H. Gmiterek, R. Szczygieł, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1992.pl
dc.description.referencesZielińska Z., Poletyło Wojciech, PSB, t. 27, Wrocław 1983.pl
dc.description.referencesZielińska Z., Poniatowski Michał Jerzy, PSB, t. 27, Wrocław 1983.pl
dc.description.referencesZielińska Z., Republikanizm spod znaku buławy. Publicystyka Seweryna Rzewuskiego z lat 1788–1790, Warszawa 1988.pl
dc.description.referencesZielińska Z., Rzewuski Wacław, PSB, t. 34, Wrocław–Warszawa–Kraków 1992.pl
dc.description.volume2pl
dc.description.firstpage201pl
dc.description.lastpage236pl
dc.identifier.citation2Wobec sejmików. Magnateria Rzeczypospolitej w XVI–XVIII wieku, T. 2, pod red. Marty Kupczewskiej i Karola Łopateckiegopl
dc.conferenceVI Ogólnopolska konferencja naukowa „Magnateria Rzeczypospolitej w XVI–XVIII wieku. Wobec sejmików”, Ciechanowiec 24–27 maja 2022 r.pl
dc.identifier.orcid0000-0001-5953-2480-
Występuje w kolekcji(ach):VI Ogólnopolska konferencja naukowa „Magnateria Rzeczypospolitej w XVI–XVIII wieku. Wobec sejmików”, Ciechanowiec 24–27 maja 2022 r.

Pliki w tej pozycji:
Plik Opis RozmiarFormat 
W_Filipczak_Wplywy_opozycji_magnackiej_na_sejmikach.pdf304,99 kBAdobe PDFOtwórz
Pokaż uproszczony widok rekordu Zobacz statystyki


Pozycja jest chroniona prawem autorskim (Copyright © Wszelkie prawa zastrzeżone)