Przedsiębiorcy i przedsiębiorczość a recesja transformacyjna w Polsce po 1989 roku

Abstract

Cel – Celem badań jest zwrócenie uwagi na fakt, że eksplozja przedsiębiorczości obserwowana w Polsce po 1989 roku i trwająca przez następne lata z różnym natężeniem jest fenomenem na skalę światową. Co ważne, indywidualna przedsiębiorczość wyzwoliła skumulowany zasób ludzkiej energii, która była uśpiona w latach Polski Ludowej. Metoda badań – Do realizacji tak postawionego celu badań zastosowano metodę analizy dostępnych danych statystycznych z lat 1989-1992 oraz materiału źródłowego w postaci wspomnień ówczesnych przedsiębiorców. Wnioski – Tak postawiony cel badań prowadzi do wniosku, że nawet jeśli jednostki aktywne gospodarczo nie mieściły się w zakresie pojęcia „przedsiębiorcy”, które zaproponował Józef Schumpeter, to, nawiązując do jego myśli, należy stwierdzić, że to ta grupa po 1989 roku była podmiotem inicjującym dynamiczne zmiany w polskiej gospodarce, określane mianem „twórczej destrukcji”. Eksplozja zasobu przedsiębiorczości obserwowana w tym okresie odbywała się w czasie recesji transformacyjnej, która miała miejsce w latach 1990-1991. Obserwowano wówczas w klasycznej formie schumpeterowskie zjawisko wykorzystania przez aktywne jednostki recesji jako trampoliny do sukcesu w biznesie. Oryginalność / wartość / implikacje /rekomendacje – W literaturze przedmiotu toczy się ożywiona i inspirująca dyskusja na temat recesji transformacyjnej oraz jej społecznych skutków. Rzadziej natomiast uczeni zwracają uwagę na powiązanie eksplozji przedsiębiorczości po 1989 roku z recesją transformacyjną. Artykuł podejmuje ten problem badawczy z perspektywy mikroekonomicznej. Odsłania wysiłek przedsiębiorców włożony budowę własnej firmy, wskazuje na ich wkład w łagodzenie społecznych następstw recesji transformacyjnej.

Purpose – The “explosion” of entrepreneurship observed in Poland after 1989 and continuing throughout the years with varied intensity is a global phenomenon. Most importantly, the entrepreneurship freed the accumulated resources of human energy that had been dormant in the years of the People’s Republic. Research method – For the study presented herein the method of analysis of available statistical data dating back to the years 1989-1992, and of source materials in the form of memories of entrepreneurs operating in that period was applied. Results – The objective of research as such proves that, even though the economically active entities did not fall within the frame of the concept of “entrepreneurs” proposed by Joseph Schumpeter, they were the one who initiated the dynamic changes in the Polish economy after 1989, often referred to as the “creative destruction”. Considering the above, the development of the resources of entrepreneurship observed at those times took place during the transformational recession that occurred in 1990-1991. In its classical form, the Schumpeterian phenomenon of using recession as a springboard to business success by active individuals was observed. Originality / value / implications / recommendations – In the literature on the subject, there is a lively and inspiring discussion about the transformational recession and its social consequences. Less frequently, scientists point to the link between the explosion of entrepreneurship after 1989 and the transformational recession. The article deals with this research problem from the microeconomic perspective. It reveals the efforts of entrepreneurs to build their own businesses and indicates their contribution to alleviating the social consequences of the transformational recession.