Пiнскi «Обиход нотного церковного пения» 1929 года: гiсторыя стварэння i рэцэпцыi

Abstract

У артыкуле прадстаўлена гiсторыя стварэння i выдання аднаго з самых вядомых помнiкаў палескай кнiжнай культуры перыяду II Рэчы Паспалiтай –«Обихода нотного церковного пения», падрыхтаванага ў Пiнску праваслаўным Палескiм епархiяльным мiсiянерскiм камiтэтам у самым канцы 1920-х гг. Гэты аб’ёмны богаслужбовы зборнiк стаў цалкам унiкальнай з’явай i ва ўсёй гiсторыi ўсходнеславянскай праваславнай кнiжнасцi ХХ ст. Трэцяя частка «Обихода» ўтрымлiвала богагласнiк, народныя паралiтургiчныя песняпеннi, якiя адразу ж пасля публiкацыi сталi ў масавым парадку перапiсвацца i распаўсюджвацца сярод веруючых не толькi ў мясцовай епархii, але i далека за ее межамi. Асобая роля у распаўсюджаннi тэкстаў «Обихода» ў заходнееврапейскiм асяроддзi, у прыватнасцi, у Германii, належыць Яблочынскаму Свята-Ануфрыеўскаму праваслаўнаму манастыру, зберегаушаму адзiн з самых поўных i добра захаваўшыхся его экземпляраў.

W artykule omówiono historię tworzenia i recepcji jednego z najważniejszych zabytków kultury Polesia w Drugiej Rzeczpospolitej zatytułowanego „Obikhod” a dotyczącego zwyczaju śpiewania pieśni cerkiewnych. Zbiór został przygotowany przez Diecezjalny Komitet Niesienia Pomocy Potrzebującym w Pińsku w 1929 r. Ta wielotomowa kolekcja liturgiczna stała się zjawiskiem unikalnym w całej historii literatury cerkiewnej w XX wieku. Trzecia część dzieła zawiera pieśni na chwałę Bogu (Bogoglasnik), pieśni ludowe, paraliturgiczne, które wkrótce po publikacji były przepisywane i rozprowadzane wśród wierzących w diecezji miejscowej i daleko poza jej granicami. Szczególna rola w popularyzowaniu tekstów pieśni w Europie Zachodniej a w szczególności w Niemczech przypadła Klasztorowi św. Onufrego w Jabłecznej, który sprawuje pieczę nad jednym z najbardziej kompletnych i dobrze zachowanych egzemplarzy dzieła.

The article presents the history of creation and publication of “Obikhod” (of church music singing). It was one of the most famous monuments of Polesie culture during the Second Polish Republic. The collection was prepared in Pinsk by the Orthodox Polesie Diocesan Missionary Committee at the end of 1920 s. This voluminous liturgical collection has become a unique phenomenon in the entire history of the Eastern Orthodox literature in the 20th century. The third part of “Obikhod” contained songs worshiping God (Bogoglasnik), folk paraliturgical hymns that immediately after publication were copied and distributed among the believers not only in the local diocese, but also far beyond its borders. A special role in the dissemination of the texts of “Obikhod” in Western Europe and Germany in particular, belongs to Holy Onufrievsky Yablochinsky Monastery, which looks after one of its most complete and well-preserved copies.