Лiрычныя адступленнi як элемент жыццятворчасцi ў паэме Якуба Коласа “Новая зямля”: фiласофскiя матывы

Abstract

У артыкуле разглядаюцца лiрычныя адступленнi ў паэме Якуба Коласа “Новая зямля”. Непасрэдным прадметам аналiзу стаў iх фiласофскi змест. Прасочваецца iх жыццятворчы пачатак. У iх турбуе паэта найбольш праблематыка жыцця i смерцi. Гэты одум прасякнуты экзiстэнцыйным сумам. Аднак пэўнай кампенсацыяй становяцца жыццёвыя радасцi: любiмая праца, вузкае кола родных i блiзкiх, – у гэтым бачыцца аўтару “Новай зямлi” сапраўднае жыццё. Для самога паэта такiм адхланнем з’яўляецца яшчэ i творчасць. Сцвярджаецца, што асновай паэмы з’яўляюцца якраз лiрычныя адступленнi. Эпiчная лiнiя ўводзiцца праз успамiны i падмацоўвае метафiзiчныя рэфлексii.

W artykule omówiono liryczne dygresje wypowiadane w pierwszej osobie w poemacie Jakuba Kolasa „Nowa ziemia”. Bezpośrednim przedmiotem analizy jest ich treść filozoficzna, a w szczególności początki powstawania życia. Poetę najbardziej niepokoją zagadnienia dotyczące życia i śmierci. W jego rozważaniach pojawia się smutek egzystencjalny. Taki stan rekompensują życiowe radości, jak ulubiona praca, wąski krąg bliskich i przyjaciół. Na tym polega prawdziwe życie. Poeta spełnia się także w twórczości. Autor artykułu stwierdza, że podstawę poematu stanowią dygresje liryczne. Linia epicka prowadzona przy pomocy wspomnień pogłębia rozważania metafizyczne.

The article discusses philosophical content of lyrical digressions in the first person in Yakub Kolas’ poem “The New Land” and traces its life-creating beginnings. In lyrical digressions the poet is most concerned about the problems of life and death. This thought is saturated with existential sadness. However, life joys become a certain compensation: favourite work, native land, living among relatives and friends. All these things are seen as a real life. For the poet himself, creativity is also such a joy. The author of the article argues that the so-called lyrical digressions present the basis of the poem. An epic line which reinforces metaphysical reflections has been introduced through memories.