Паэма Янкi Купалы «Сон на кургане» ў кантэксце еўрапейскай рамантычнай традыцыi

Abstract

Сiмволiка-алегарычная паэма Янкi Купалы «Сон на кургане» мае сiнкрэтычны характар. У творы прадстаўлены два светы: рэальны i мiстычны – створаныя на аснове паяднання элементаў народнай мiфалогii i культуры з вобразамi i сiмваламi сусветнай мастацкай практыкi. Паэма Янкi Купалы паводле будовы адпавядае прынцыпам драмы «адкрытай формы», якая карыстаецца тэхнiкай зменных пунктаў бачання, фрагментарнымi сцэнамi без выразнай прычынна-вынiковай сувязi. Галоуны герой твора Сам – выключная асоба, гiпатэтычны Збаўца – адзiн (сам) спрабуе вярнуць агульнанародны страчаны скарб – незалежнасць краiны i свабоду народа. Асаблiвасцю нацыянальнай лiтаратуры пачатку ХХ ст. была асацыятыўная повязь вобраза жанчыны -мацi з вобразам Беларусi. У творчасцi Купалы гэты вобраз паяднаны з хрысцiянскiм матывам – Маладой (царквы), што чакае свайго Жанiха (Хрыста) i вяселля (другое прышэсце). У Купалы Маладая – гэта Беларусь, а Жанiх – тыя вызвольныя сiлы, што прынясуць ёй доўгачаканую незалежнасць. Асаблiвасць адлюстравання вяселля ў творах Янкi Купалы – яго няскончанасць i дваiстасць.

Symboliczno-alegoryczny poemat Janka Kupały „Son na kurhanie” posiada charakter synkretyczny. W utworze przedstawiono dwa światy – realny i mistyczny, utworzone na podstawie połączenia elementów narodowej mitologii i kultury z obrazami i symbolami światowej praktyki twórczej. Poemat Kupały pod względem kompozycyjnym odpowiada zasadom dramatycznej „formy otwartej”, która korzysta z techniki zmiennych punktów widzenia, fragmentarycznych scen bez dokładnej więzi przyczynowo-skutkowej. Główny bohater utworu Sam – postać wyjątkowa, hipotetyczny Zbawca – sam (samodzielnie) próbuje zwrócić ogólnonarodowy utracony skarb, jakim jest niepodległość kraju i wolność narodu. Cechą szczególną narodowej literatury na początku XX wieku była więź asocjacyjna obrazu kobiety – matki z obrazem Białorusi. W twórczości Kupały obraz ten związany jest z chrześcijańskim motywem Narzeczonej (cerkwi) czekającej na Narzeczonego (Chrystusa) i ślubem (drugie przyjście). U Kupały Narzeczona to Białoruś, a Narzeczony – siły wyzwoleńcze, które przyniosą jej długo oczekiwaną niepodległość. Ceremonia ślubna w utworach Kupały jest dwoista i nieskończona.

The symbolic-allegorical poem by Yanka Kupala “The Dream on the Mound” has a syncretic character. The work presents two worlds: the real and the mystical – created on the basis of combining elements of folk mythology and culture with images and symbols of world art practice. The poem of Yanka Kupala in terms of composition complies with the principles of the drama “open form”, which uses the technique of variable points of view, fragmentary scenes without a clear causal connection. The protagonist of the work Sam is an exceptional person, the hypothetical Savior – alone (he) is trying to return the nationwide lost treasure – the independence of the country and the freedom of the people. The associative relationship of the image of a woman mother and the image of Belarus was a special feature of the early 20th century national literature. In the work of Kupala, this image is connected with the Christian motif – Bride (church)), waiting for her Bridegroom (Christ) and wedding (second coming). For Kupala, the Bride is Belarus, and the Groom is represented by liberation forces that will bring her long-awaited independence. The peculiarity of the reflection of the wedding in the works of Yanka Kupala is shown in its incompleteness and duality.