Organizacja i funkcjonowanie duszpasterstwa wyznania prawosławnego w Wojsku Polskim na Zachodzie w latach 1943-1945

Abstract

In 1943 significant change occurred in the history of the Orthodox military pastoral ministry in the Polish Armed Forces in the West. It was related to the appointment of a military Orthodox bishop. This function was taken over by the former Bishop of Grodno-Nowogrodek Sawa (Sovetov). He was considered to be the only hierarch of the Polish Autocephalous Orthodox Church, which remained faithful to the principles of autocephaly. His efforts to defend the independence of Polish Orthodoxy were indispensable at the time. The period during which Bishop Sawa performed the function of military Orthodox bishop in Great Britain and on the continent contributed to the development of this religion’s ministry. He rose to the tasks entrusted to him, which was appreciated by the military and political authorities. Shortly after the war, Bishop Sawa was awarded, among others, with the Gold Cross of Merit with Swords. As a military Orthodox bishop he proved himself as a zealous patriot and tireless priest who tried to provide proper spiritual care to all Polish soldiers. The purpose of the following article is to present the selection process of a military Orthodox priest in the Polish Armed Forces in the West, the circumstances in which the decision was made to appoint Bishop Sawa, his actions and the difficulties he had to overcome during his ministry.

W 1943 r. doszło do istotnej zmiany w dziejach wojskowego duszpasterstwa prawosławnego w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie. Była ona związana z mianowaniem wojskowego biskupa prawosławnego. Funkcję tą objął dawny biskup grodzieńsko-nowogródzki Sawa (Sowietow). Uznawano go za jedynego hierarchę Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, który pozostawał wierny zasadom autokefalii. Jego działania podejmowane na rzecz obrony niezależności polskiego prawosławia były w tym momencie niezastąpione. Okres pełnienia przez biskupa Sawę funkcji wojskowego biskupa prawosławnego na terenie Wielkiej Brytanii i kontynencie przyczynił się do rozwoju duszpasterstwa tego wyznania. Sprostał powierzonym mu zadaniom, co zostało docenione przez władze wojskowe i polityczne. Już po wojnie, biskup Sawa został odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami. Jako wojskowy biskup prawosławny dał się poznać jako gorliwy patriota i niestrudzony duszpasterz, który starał się otoczyć należytą opieką duchową wszystkich polskich żołnierzy. Celem poniższego artykułu było przedstawienie przebiegu wyboru wojskowego duszpasterza prawosławnego w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie, okoliczności w jakich podjęto decyzję o mianowaniu biskupa Sawy, podejmowanych przez niego działań i trudności, które musiał pokonać podczas swojej posługi.