REPOZYTORIUM UNIWERSYTETU
W BIAŁYMSTOKU
UwB

Proszę używać tego identyfikatora do cytowań lub wstaw link do tej pozycji: http://hdl.handle.net/11320/8810
Pełny rekord metadanych
Pole DCWartośćJęzyk
dc.contributor.authorStrawińska, Anetta Bogusława-
dc.date.accessioned2020-02-06T12:17:39Z-
dc.date.available2020-02-06T12:17:39Z-
dc.date.issued2018-
dc.identifier.issn978-83-7431-549-4-
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11320/8810-
dc.description.abstractInquiry into the language of historic eastern Polish borderlands is a highly developed branch of historical linguistcs. The history of the north-eastern lands, social and national factors influencing the formation of the Polish language in the region, the structure of borderland dialects, issues of terminology concerning constitutive terms, such as kresy (historic eastern borderlands), dialekty kresowe (borderland dialects), polszczyzna kresowa (borderland Polish), kresowizm (a borderland word), as well as the process of formation of the consciousness and linguistic competence of the region’s inhabitants over the ages, are prominent subjects of research for diachronic linguists from various research institutions. Nevertheless, the historic eastern borderlands are still an area which is – in my opinion – not fully researched. The language guides written by Aleksander Walicki and Aleksander Łętowski at the turn of the 19th and 20th century, which are so often invoked in the research works of language historians, and not only in recent years, both confirm this point. The normative works penned by these authors remain an underappreciated source of information on the history of northern borderland Polish. So far neither has received a full dedicated analysis. Therefore, the presented work is an attempt to meet real needs. The research material consists of two books. The first, Błędy nasze w mowie i piśmie ku szkodzie języka polskiego popełnione oraz prowincjonalizmy by Aleksander Walicki (1st edition, Warsaw 1876; 2nd edition, Warsaw–Cracow 1879; 3rd edition, Warsaw–Cracow 1886) is a lengthy, 453-page treaty, including an introduction and an index of described lexemes. The other, slightly shorter, normative text is a study by Aleksander Łętowski under the title: Błędy nasze. Rzecz o czystości języka polskiego na Litwie (published by Józef Zawadzki in Vilnius in 1915)1. Over the span of 378 pages (11 cm × 18 cm) it unmasks the “most loathsome of language imperfections” (pol. najohydniejsze niedoskonałości językowe) typical of north-eastern borderland Polish in early 20th century. The list of mistakes is preceded by a preface, in which Łętowski formulates general remarks concerning the poor state of the Polish language and ways to improve it. Modern scholars make use of the aforementioned texts one-sidedly and selectively. In general, the analysed normative works are used instrumentally. Linguists treat them as something of a list of various language mistakes (grammatical, lexical, stylistic), local (regional, provincial, dialect) phrases, and loanwords. They are also often used as a background for comparisons, secondary to other sources. However, normative texts from the turn of the 19th and 20th century provide valuable information on the diversity of north borderland Polish. Not only do they note, but they also analyse and identify words and phrases representative of the language of the intellectual elites and artistic, journalistic, and scientific texts, and on the other hand they characterise the language of specific professions: printers or millers. The analysed normative texts also register many words and phrases characteristic of local traditions and rituals. Walicki and Łętowski are also interested in onomastics. Their authors not only list grammatically problematic names and place names, but also try to explain their etymology. Apart from listing mistakes they both provide a list of provincial regionalisms. According to Walicki, regional grammar gives borderland Polish its specific character and is an indispensable in describing the linguistic diversity of the various regions of Poland. Therefore many names have often been listed for a single referent. This is especially true for Walicki’s work – Łętowski differs in opinion, believing that provincial regionalisms are mistakes. One-sided analysis of these works also obscures their interpretative aspects. Whereas they include lengthy prefaces revealing the authors’ attitudes towards the described phenomena, as well as numerous authorial comments in the main body of text. These parts, often very expressive, clearly reveal the character and specifics of the linguistic awareness of Polish speakers in the partition era. Linguistic purism represented by the authors of the discussed normative works is fully understandable and acceptable in face of the threat to the continuation of Polish nationality and language, as a determinant of national identity. Emotional wording, the use of blunt colloquialisms, swear words, rhetorical questions, and discussions with the hypothetical reader, had the aim of convincing the average Polish speaker of their role in forming their mother tongue. Both authors saw that the language could (had to!) survive the trial thanks to the nation’s potential. Both works are therefore utilitarian and pragmatic. One should not forget that the analysed texts pertain to the condition of Polish in a specific peripheral region of the former Grand Duchy of Lithuania. The presence of, mostly pejorative, as well as depreciating or facetious, emotional evaluative colloquialisms is acceptable in guidebooks, because their authors combine a scholarly and journalistic style, as well as formal and informal or semi-formal registers. Furthermore, a scientific point of view pushes the authors of these normative works to see linguistic errors as medical phenomena. Both authors also frequently invoke a biblical style. In extreme cases they also use poignant satire and irony. These are used to ridicule the traditions, or behavioural models typical of other nations, mainly: Russians, Belarusians, Lithuanians, Germans and Jews. The often subjective and emotional commentary included in both works is on one hand a fairly faithful reflection of the situation of the Polish language during the partitions and on the other is an, invaluable for a linguist, illustration of the linguistic mechanisms typical of north borderland Polish, as captured by passionate patriots, people who cared deeply about the fate of their endangered mother tongue. The analysed texts from the turn of the 19th and 20th century were born of a patriotic duty and as such are an example of involved emotional writing; often exposing the personal attitude of the writer towards the described phenomena. Both Walicki and Łętowski treat language as a thing of the utmost value. Both equate language and nation. Language, they believe, is the reflection of a nation, which is mute and cannot function without it. These assumptions reflect the theses presented by the Herder-Fichte school in German socio-linguistics. Although the analysed works do not make direct references to specific people (by name), or the terminology characteristic for this concept. Nevertheless, this comparison seems obvious, based on their belief in the symbolic function of language, which is the essence of the analysed texts. For both authors language is the synonym of the strength which allowed Poles living in the north-eastern borderlands at the turn of the 19th and 20th century to retain their separateness and independence. The writers’ observations indicate that the instrumental importance of language as a determinant of nationality had been forgotten by its speakers, who are sloppy (pol. niechlujstwo) and careless (pol. niedbalstwo) in its use and do not know the rules of Polish grammar and their mother tongue (pol. nieznajomość polskiej gramatyki i języka ojczystego; Łęt. Przedmowa, p. 9) and prone to snobbism and using loanwords. Perhaps that is why the authors devote so much attention to loanwords (registering over 700 foreign lexemes), which are, they believe, an effect of simple laziness. In this paper I will first of all attempt to characterise the normative recommendations included in both guidebooks, following the authors’ line of inquiry, i.e. starting with spelling and phonetic mistakes, through an analysis of word formation and inflection errors, to word order in sentences. The linguistic corpus, in which grammar is less prominent, although not by any means neglected, when compared to lexis, is described by Walicki and Łętowski based on dichotomies: erroneous – correct, useful – useless, good – bad. Therefore, I will attempt to analyse the linguistic corpus of these works from the point of view of culture of language; analysis is conducted based on the correctness of analysed forms and lexemes listed by the authors of normative works. I will describe the information gathered from the sources in the broader context of 19th century norms in their regional variant and often confront them with 17th and 18th century norms and the purist perspective. The excerpted linguistic corpus will also be compared to modern Polish. My overarching objective has been to present readers with a rich and detailed description of linguistic phenomena, which were at the time thought to be obvious linguistic “atrocities” (pol. ohydstwa) or “perversions” (pol. wykoślawienia). It is significant, in the context of normative works, that the authors are more rigorous about language mistakes than people from the ethnically Polish centre. The authors believe that any divergence from the codified rules of the language is a mistake. This as sumption clearly indicates that both authors perceive the norm slightly anachronistically. Furthermore, neither of them seems to be familiar with the linguistic concept of usus, as is indicated by their comments analysing the presented linguistic facts in relation to the spoken and written norm. 1. Considering that Podręcznik czystej polszczyzny dla Litwinów i Petersburszczan by Jan Karłowicz composed ca. 1882 remained in manuscript form until the 1980s, Łętowski’s work is, after Walicki’s book, chronologically the second published text on the north borderland Polish. Jana Karłowicz’s Podręcznik… was published by Anna Kaupuż and Elżbieta Smułkowa as an article: Nieznane prace Jana Karłowicza o języku polskim na Wileńszczyźnie, [in:] Studia nad polszczyzną kresową, J. Rieger, J. Werenicz eds., t. 3, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk –Łódź 1984, p. 33–81. [Translated by Marcin Pędich]pl
dc.description.sponsorshipPublikacja dofinansowana przez Wydział Filologiczny Uniwersytetu w Białymstoku.pl
dc.language.isoplpl
dc.publisherWydawnictwo Uniwersytetu w Białymstokupl
dc.relation.ispartofseriesBiałostockie Studia Językoznawcze;13-
dc.subjectpolszczyzna kresowapl
dc.subjectświadomość językowapl
dc.subjectpuryzm językowypl
dc.subjectbłąd językowypl
dc.titleAleksander Walicki i Aleksander Łętowski o stanie polszczyzny północnokresowej. Ortografia - Fonetyka - Zagadnienia gramatycznepl
dc.typeBookpl
dc.description.Emaila. strawinska@uwb.edu.plpl
dc.description.AffiliationUniwersytet w Białymstokupl
dc.description.referencesA. [Aleksander] Łętowski, Najczęstsze błędy językowe w druku i mowie popełniane, „Poradnik Językowy” 1920, z. 5, s. 62–65; https://poradnik-jezykowy.uw.edu.pl/author/2363, [data dostępu: 10.02.2018].pl
dc.description.referencesAl. Ł [Aleksander Łętowski], Rozpusta językowa, „Poradnik Językowy” 1910, z. 9, s. 133–135.pl
dc.description.referencesBibliografia prasy polskiej 1832–1864, [w oprac.] B. Korczak, Warszawa 1968.pl
dc.description.referencesBibliografia zawartości „Głosu” 1886–1899, pod kier. M. Stokowej, [w oprac.] Z. Biłki, M. Kukulskiej, R. Lotha, Wrocław 1955.pl
dc.description.referencesBliziński J., Barbaryzmy i dziwolągi językowe, Kraków 1888.pl
dc.description.referencesBrückner A., Cywilizacja i język, Lwów 1901.pl
dc.description.referencesBrückner A., Walka ojęzyk, Lwów 1917.pl
dc.description.referencesBrückner A., Wyrazy obce w języku polskim, Lwów 1907.pl
dc.description.referencesCzarkowski L., Słowniczek najpospolitszych rusycyzmów, Wilno 1909.pl
dc.description.references„Głos” 1886–1899. Bibliografia zawartości pod kier. M. Stokowej, [w oprac.] Z. Biłek, M. Kukulskiej, R. Lotha, Wrocław 1955.pl
dc.description.referencesJakubowicz M., Gramatyka języka polskiego, Wilno 1825.pl
dc.description.referencesKuroczycki T., Rzepka W.R., Wpływ języka rosyjskiego na system gramatyczny polszczyzny XIX i początków xx wieku w świetle ówczesnych źródeł poprawnościowych, „Studia Rossica Posnaniensia” X, Poznań 1979, s. 107–115.pl
dc.description.referencesKuryłowicz B.I., Język polski w szesnastowiecznych księgach miejskich Knyszyna, Białystok 2005.pl
dc.description.referencesKurzowa Z., Elementy kresowe w języku powieści powojennej, Warszawa 1975.pl
dc.description.referencesKurzowa Z., Język polski Wileńszczyzny i kresów północno-wschodnich XVI–XX w., Warszawa – Kraków 1993.pl
dc.description.referencesKurzowa Z., O języku Adama Mickiewicza, „Język Polski” LXXVIII, 1998 z. 5, s. 290–302.pl
dc.description.referencesKurzowa Z., O mowie Polaków na Kresach Wschodnich, Seria: Nauka dla wszystkich, nr 460, Kraków 1993.pl
dc.description.referencesKurzowa Z., Polszczyzna Lwowa i kresów południowo-wschodnich do 1939 roku, Warszawa– Kraków 1985.pl
dc.description.referencesKurzowa Z., Studia nad językiem filomatów i filaretów (fonetyka, fleksja, składnia), ZNUJ CCXC, Prace Językoznawcze, z. 38, Warszawa – Kraków 1972.pl
dc.description.referencesKurzowa Z., Świadomość językowa i poglądy współczesnych Polaków litewskich na ich język, „Przegląd Polonijny” 1988, z. 1, s.75–96.pl
dc.description.referencesKrzywicki L., Ze wspomnień o„Głosie”, „Gazeta Warszawska” 1928, nr309.pl
dc.description.referencesButtler D., Kategorie semantyczne leksyki potocznej, [w:] Z zagadnień słownictwa współczesnego języka polskiego, Wrocław 1978, s. 37–45.pl
dc.description.referencesKuszak K., Przejawy rozwoju świadomości językowej w okresie dzieciństwa i możliwości jej stymulowania, „Cieszyński Almanach Pedagogiczny” 2014, nr 3, s. 111–127 lub online: bazhum.muzhp.pl/…/Cieszynski_Almanach_Pedagogiczny-r2014-t3-s111-127.pdf, [data dostępu: 13.02.2018].pl
dc.description.referencesLeszczyński Z., Krótka relacja o puryście sprzed wieku, „Prace Filologiczne” XLV, 2000, s. 347–352.pl
dc.description.referencesLindert B., Formanty -(i)uk, -czuk w językach wschodniosłowiańskich, [w:] Z polskich studiów slawistycznych, Seria 4: Językoznawstwo, Warszawa 1972, s. 81–87.pl
dc.description.referencesLipczuk R., Puryzm językowy w Niemczech – historia i teraźniejszość, „Biuletyn PTJ” LIX, 2003, s. 139–149, http://www.mimuw.edu.pl/polszczyzna/PTJ/b/b59_139-149.pdf, [data dostępu: 27.10. 2004].pl
dc.description.referencesLizisowa M. T., Źródła regionalnego słownictwa iii Statutu Wielkiego Księstwa Litewskiego, [w:] Studia nad polszczyzna kresową, pod red. J. Reigera, W. Werenicza, t. 2, Wrocław – Warszawa – Kraków 1983.pl
dc.description.referencesŁoś J., Granice puryzmu, „Język Polski” I, 1913, z. 1, s. 287–293.pl
dc.description.referencesMaćkowiak K., U źródeł polskiej świadomości językowej (X–XV wiek), Poznań 2011.pl
dc.description.referencesMalinowski L., O języku komedyj F. Bohomolca, Rozprawy Wydziału Filologicznego AU XXIV, 1885.pl
dc.description.referencesMańczak W., O repartycji końcówek dopełniacza -a:-u, „Język Polski” XXXIII, 1953, z. 2, s. 70–84.pl
dc.description.referencesMaryniakowa I., Polskie gwarowe obszary północno-wschodnie wobec pojęcia „kresy”, [w:] Kresy – pojęcie i rzeczywistość, pod red. K. Handke, Warszawa 1997, s. 181–193.pl
dc.description.referencesButtler D., Kurkowska H., Satkiewicz H. (red.), Kultura języka polskiego.Zagadnienia poprawności gramatycznej, t. 1–2, Warszawa 1986.pl
dc.description.referencesKurhanowski T., Gramatyka języka polskiego, Wilno 1834.pl
dc.description.referencesMarkowski A., Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne, Warszawa 2008.pl
dc.description.referencesMarkowski A., Postawy użytkowników wobec języka, [w:] Mowa rozświetlona myślą. Świadomość normatywno-stylistyczna współczesnych Polaków, pod red. J. Miodka, Wrocław 1999, s. 16–17.pl
dc.description.referencesMarkowski A., Puzynina J., Kryteria zewnątrzjęzykowe: narodowe, logiczne, autorytetu, uzusu, [w:] Współczesny język polski, pod red. J. Bartmińskiego, Lublin 2001, s. 56–57.pl
dc.description.referencesMasojć I., Regionalne cechy systemu gramatycznego współczesnej polszczyzny kulturalnej na Wileńszczyźnie, Warszawa 2001.pl
dc.description.referencesMichalewska M.T., Polszczyzna osób bilingwalnych w Zagłębiu Ruhry w sytuacji oficjalnej, Kraków 1991.pl
dc.description.referencesMinikowska T., Wyrazy ukraińskie w polszczyźnie literackiej XVI wieku, Warszawa – Poznań – Toruń 1980.pl
dc.description.referencesMiodek J. (red.), Mowa rozświetlona myślą, Wrocław 1999.pl
dc.description.referencesMędelska J., Język polski na Litwie w dziewiątym dziesięcioleciu XX wieku, Bydgoszcz 1993.pl
dc.description.referencesMędelska J., Język „Prawdy Wileńskiej”. Północnokresowa polszczyzna kulturalna w początkach sowietyzacji Wilna i Wileńszczyzny, Bydgoszcz 1999.pl
dc.description.referencesCarter R., Language awareness, „ELT Journal” 57, 2003, nr 1, s. 64–65.pl
dc.description.referencesMoszyńska D., Morfologia zapożyczeń greckich i łacińskich w staropolszczyźnie, Wrocław 1975.pl
dc.description.referencesŁazowski D., Gramatyka języka polskiego, Kraków 1848.pl
dc.description.referencesNitsch K., Co wiemy naprawdę o dialektach ludowych xvi wieku?, „Język Polski” XXXIII, 1953, z. 4, s. 225–244.pl
dc.description.referencesNitsch K., Dialekty języka polskiego, Warszawa – Kraków 1957.pl
dc.description.referencesNitsch K., Język polski w Wileńszczyźnie, „Przegląd Współczesny” XII, 1925, nr 33, s. 25–32.pl
dc.description.referencesNitsch K., Polskie chy, chi, hi, [w:] Wybór pism polonistycznych, t. 1, Wrocław 1954, s. 229–231.pl
dc.description.referencesNitsch K., Wpływ prowincji ruskich na polszczyznę literacką, „Język Polski” I, 1913, z. 3, s. 79 –83.pl
dc.description.referencesNitsch K., Z zagadnień języka Mickiewicza, [w:] Wybór pism polonistycznych, t. I, Wrocław 1954, s. 3–14pl
dc.description.referencesNowowiejski B., Charakterystyka socjolingwistyczna języka mówionego mieszkańców Sokółki [maszynopis], Warszawa 1984.pl
dc.description.referencesNowowiejski B., Polszczyzna północnokresowa przełomu XIX i XX wieku w świetle ówczesnych wydawnictw poprawnościowych, „Białostocczyzna” 1, 1997, s. 161–170.pl
dc.description.referencesCenoz J., Introduction to volume 6: Knowledge about of Language and Education, pod red. J. Cenoz, N.H. Hornberger, t. 6: Knowledge about of Language, 2nd Edition, New York 2008, s. I.pl
dc.description.referencesNowowiejski B., Wpływ języka niemieckiego na polszczyznę w zakresie słownictwa, „Poradnik Językowy” 2007, z. 5, s. 14–25.pl
dc.description.referencesNowowiejski B., Wydawnictwa poprawnościowe z 2. polowy xix wieku i początków xx wieku jako źródła do historii języka polskiego, [w:] Witold Doroszewski – mistrz i nauczyciel, pod red. B. Falińskiej, Łomża 1997, s. 269–276.pl
dc.description.referencesŁętowski A., Błędy językowe prasy warszawskiej, „Poradnik Językowy” XII, 1913, z. 4–5, s. 49–63.pl
dc.description.referencesNowowiejski B., Z metodologii badań pogranicza językowego północno-wschodnio-polskiego, [w:] Słowiańskie pogranicza językowe, pod red. K. Handke, Warszawa 1992, s. 103 –108.pl
dc.description.referencesNowowiejski B., Zapożyczenia leksykalne z języka niemieckiego w polszczyźnie XIX wieku, Białystok 1996.pl
dc.description.referencesNowowiejski B., Z zagadnień kontaktów językowych, Białystok 2010.pl
dc.description.referencesOlszewska-Michalczyk H., Łączna i rozdzielna pisownia wyrażeń przyimkowych w perspektywie historycznej (od 2. połowy xvi w. do 1918 r.), „Język Polski” LII, 1972, z. 4–5, s. 267–281.pl
dc.description.referencesPerużyńska I., Świadomość językowa studentów filologii polskiej Pomorskiej Akademii Pedagogicznej w Słupsku, „Słupskie Prace Filologiczne. Seria Filologia Polska” 2005, s. 215–233.pl
dc.description.referencesPetr J., Zaimek każdy w historii i dialektach języka polskiego, Kraków 1957.pl
dc.description.referencesPihan A., Funkcje stylistyczne rutenizmów leksykalnych w prozie Bolesława Prusa, „Studia Polonistyczne” XVI/XVII, 1988/1989, Poznań 1991, s. 133–146.pl
dc.description.referencesChomsky N., Zagadnienia teorii składni, Wrocław 1982.pl
dc.description.referencesPihan-Kijasowa A., Literacka polszczyzna kresów północno-wschodnich XVII wieku. Fonetyka, Poznań 1999.pl
dc.description.referencesPisarkowa K., Historia składni języka polskiego, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź 1984.pl
dc.description.referencesPorayski-Pomsta J., Postawy użytkowników wobec języka, [w:] Nauka ojęzyku dla polonistów, pod red. S. Dubisza, Warszawa 1996, 1997, s. 82–84.pl
dc.description.referencesŁętowski A., Błędy nasze. Rzecz oczystości języka polskiego na Litwie, Wilno 1915.pl
dc.description.referencesReichan J., O niektórych polskich gwarach kontynuantach prasłowiańskiego čechati, [w:] Studia z dialektologii polskiej i słowiańskiej. Język na Pograniczach, pod red. W. Borysia, Wł. Sędziaka, nr 4, Warszawa 1992, s. 191–195.pl
dc.description.referencesRieger J. (red.), Język polski dawnych Kresów wschodnich, t. 1: Studia i materiały, Warszawa 1996.pl
dc.description.referencesSagan-Bielawa V., Dziedzictwo pozaborowe. Społeczna świadomość językowa Polaków w Drugiej Rzeczypospolitej, Kraków 2014.pl
dc.description.referencesSafarewiczowa H., O oboczności postaci dom i dóm w utworach Mickiewicza, „Acta Baltico-Slavica” III, 1966, s. 177–183.pl
dc.description.referencesSawaniewska-Mochowa Z., Regionalne cechy fonetyczne potocznej polszczyzny północnokresowej xix wieku w „Podręczniku” Jana Karłowicza, [w:] Studia nad polszczyzną kresową, pod red. J. Riegera, W. Werenicza, t. 4, Wrocław 1986, s. 37–70.pl
dc.description.referencesSawaniewska-Mochowa Z., Poradnik Jana Karłowicza jako źródło poznania potocznej polszczyzny północnokresowej. Słownictwo, Polono – Slavia – Vasroviensia, nr 5, Warszawa 1990.pl
dc.description.referencesCienkowski W., Język dla wszystkich, Warszawa 1978, cz. 1, s. 19–30.pl
dc.description.referencesSawaniewska-Mochowa Z., Wpływy rosyjskie na potoczną polszczyznę północnokresową drugiej połowy xix wieku na podstawie „Podręcznika czystej polszczyzny…” Jana Karłowicza, [w:] Dzieje Lubelszczyzny, t. 6, Między wschodem a zachodem, cz. 4: Zjawiska językowe na pograniczu polsko-ruskim, pod red. J. Bartmińskiego, M. Łesiowa, Lublin 1992, s. 271–285.pl
dc.description.referencesSękowska E., Wprowadzenie, [w:] Świadomość językowa–kompetencja–dydaktyka. Materiały ogólnopolskiej konferencji „Z badań nad kompetencją i świadomością językową dzieci i młodzieży”. Warszawa 25–26 listopada 1994 r., Warszawa 1996.pl
dc.description.referencesSkubalanka T., Historyczna stylistyka języka polskiego. Przekroje, Wrocław 1984.pl
dc.description.referencesSławski F., Szaber–siabr, „Język Polski” XXVIII, 1948, z. 2, s. 50–51.pl
dc.description.referencesMuczkowski J., Gramatyka języka polskiego, Poznań 1825.pl
dc.description.referencesSłoński S., Historia języka polskiego w zarysie, Warszawa 1953.pl
dc.description.referencesSłuszkiewicz E., O dopełniaczu na -a i -u w nazwach części ciała, „Język Polski” XXX, 1950, z. 3, s. 120–123.pl
dc.description.referencesSmułkowa E., Uwagi do metody badań nad leksyką gwarową pogranicza językowego, [w:] Studia nad gwarami ziem północno-wschodniej Polski, pod red. E. Smułkowej, I. Maryniakowej, Warszawa 1984.pl
dc.description.referencesSokołowska H., Kształcenie polonistyczne w polskich szkołach na Litwie, [w:] Język polski w kraju i zagranicą. Materiały międzynarodowej Konferencji Naukowej Polonistów, Warszawa 14–16 września 1995, pod red. B. Janowskiej, J. Porayskiego-Pomsty, Warszawa 1997, t. 2, s. 218–228.pl
dc.description.referencesSokołowska H., Wybór języka w zróżnicowanych sytuacjach komunikacyjnych a deklarowany związek ze społecznością etniczną. Na podstawie wypowiedzi młodzieży polskiej na Litwie, [w:] Sytuacja językowa na Wileńszczyźnie. Materiały sympozjum „Socjo- i psycholingwistyczne uwarunkowania sytuacji językowej w Wilnie i na Wileńszczyźnie”. Warszawa 16-18 października 1997 r., Warszawa 1999, s. 124–132.pl
dc.description.referencesCiborowska A.B., O niektórych osobliwościach polszczyzny drugiej połowy XIX wieku (na podstawie Upominku zecerom od korektora Aleksandra Walickiego), „Białostockie Archiwum Językowe” 2002, nr 2, s. 15–25.pl
dc.description.referencesSokołowska T., Funkcje składniowe imiesłowów nieodmiennych w języku polskim XVII wieku, Wrocław 1975.pl
dc.description.referencesSokólska U., Siedemnastowieczna polszczyzna kresów północno-wschodnich. Słowotwórstwo, słownictwo, frazeologia, Białystok 1999.pl
dc.description.referencesSokólska U., Udział Joachima Lelewela w dyskusji nad ortografia polską pierwszej połowy XIX wieku, [w:] Wokół polszczyzny dawnej i obecnej, pod red. B. Nowowiejskiego, Białystok 2006, s. 343–356.pl
dc.description.referencesSokólska U., Lelewelowska koncepcja kultury języka w „Pismach metodologicznych” i „Listach emigracyjnych” wyłożona, „Białostockie Archiwum Językowe” 2008, nr 8, s. 105–122.pl
dc.description.referencesSokólska U., „O mowo polska, ty ziele rodzinne…”. Wokół refleksji nad kształtem polszczyzny, Białystok 2017.pl
dc.description.referencesPassendorfer A., Błędy językowe młodzieży szkolnej, Lwów 1902; wersja rozszerzona: Błędy językowe, Lwów 1904.pl
dc.description.referencesSpires S., Polish Linguistic Purism in Lithuania: The Case of Aleksander Łętowski, „The Slavonic and East European review”, Volume 81, Number 4, October 2003, p. 601–613.pl
dc.description.referencesStrawińska A.B., Dziewiętnastowieczne rozstrzygnięcia ortograficzne na podstawie „poradnika dla drukarzy” Aleksandra Walickiego, „Białostockie Archiwum Językowe” nr 6, 2006, s. 141–151.pl
dc.description.referencesSzczepankowska I., Składnia xviii-wiecznej polszczyzny kresowej wobec wpływów obcych (na materiale korespondencji K.S. Radziwiłła), [w:] Polszczyzna północno-wschodnia 2, pod red. B. Nowowiejskiego, Białystok 1999, s. 271–272.pl
dc.description.referencesSzczepański J., Kultury pogranicza, „Przegląd Humanistyczny” 1990, nr 10, s. 1–7.pl
dc.description.referencesCiborowska A., Zapożyczenia z języka rosyjskiego w „Poradniku” Aleksandra Walickiego, [w:] Polszczyzna Północno-wschodnia 2, pod red. B. Nowowiejskiego, Białystok 1999, s. 109–133.pl
dc.description.referencesSzober S., O sposobach łączenia złożonych liczebników głównych z rzeczownikami, „Język Polski” VII, 1922, z. 5, s. 129–134.pl
dc.description.referencesŚmiech W., Rozwój form czasu teraźniejszego czasownika w języku polskim, Łódź 1967.pl
dc.description.referencesTambor J., Mowa Górnoślązaków oraz ich świadomość językowa i etniczna, Katowice 2008.pl
dc.description.referencesTaszycki W., Imiesłowy czynne, teraźniejszy i przeszły i w języku polskim, Rozprawy Wydziału Filologicznego, t. 59, nr 5, Kraków 1924, s. 58–71.pl
dc.description.referencesTaszycki W., Obrońcy języka polskiego, Wrocław 1953.pl
dc.description.referencesThomas G., Linguistic Purism, London 1991.pl
dc.description.referencesPassendorfer A., W sprawie tworzenia nazw córek, „Poradnik Językowy” 1920, s. 16, s. 73–88.pl
dc.description.referencesTomlinson B., How would you define language awereness?, [w:] R. Bolitho i in., Ten questions about language awereness, „ELT Journal” 57, 2003, nr 3, s. 251–259.pl
dc.description.referencesTrypućko J., Język Władysława Syrokomli (Ludwika Kondratowicza). Przyczynek do dziejów polskiego języka literackiego w wieku xix, t. 1, Upsalla 1955.pl
dc.description.referencesTurska H., Język Jana Chodźki. Przyczynek do historii języka polskiego na obszarze północno-wschodnim Rzeczypospolitej, Wilno 1930.pl
dc.description.referencesCiborowska A., Poradnik Aleksandra Walickiego – pierwszy głos w obronie polszczyzny na kresach północno-wschodnich drugiej połowy XIX wieku, „Białostockie Archiwum Językowe” 2001, nr 1, s. 31–43.pl
dc.description.referencesTurska H., Język polski na Wileńszczyźnie, [w:] Studia nad polszczyzną kresową, pod red. J. Riegera, W. Werenicza, t. 2, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź 1983, s. 19–127.pl
dc.description.referencesTurska H., Z zagadnień języka Mickiewicza. Rymy typu osie-stało się, „Pamiętnik Literacki” XLIII, 1951, z. 3–4, s. 816–841.pl
dc.description.referencesTurska H., Zagadnienie miejsca akcentu w języku polskim, „Pamiętnik Literacki” XLI, 1950, z. 2, s. 434–469.pl
dc.description.referencesTwardowski K., Granice puryzmu, „Ruch filozoficzny” 1913, nr 8.pl
dc.description.referencesUliasz S., Kresy jako przestrzeń kulturowa, [w:] Kresy – pojęcie i rzeczywistość, pod red. K. Handke, Warszawa 1997, s. 131–143.pl
dc.description.referencesUrbańczyk S., Dwieście lat polskiego językoznawstwa (1751–1950), Kraków 1993.pl
dc.description.referencesUmińska-Tytoń E., Słownictwo polszczyzny potocznej xix wieku, Łódź 2001.pl
dc.description.referencesPaszkowski E., Podniebie. Z kroniki IV piętra, wyd. 2, Kijów 1909.pl
dc.description.referencesWalczak B., Między snobizmem i modą a potrzebami języka, czyli o wyrazach obcego pochodzenia w polszczyźnie, Poznań 1978.pl
dc.description.referencesWalczak B., Zarys dziejów języka polskiego, Warszawa 1999.pl
dc.description.referencesCygan S., Mowa pokoleń w świadomości mieszkańców wsi Lasocin na Kielecczyźnie, [w:] Dialektologia jako dziedzina językoznawstwa i przedmiot dydaktyki. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Karolowi Dejnie, pod red. S. Gali, Łódź 2002, s. 83–92.pl
dc.description.referencesWerenicz W., Γовор села Яшуны Литовской CCCP (К характеристике этно-языковой сытуации на Веленщине, [w:] Studia nad polszczyzną kresową, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź 1982, t. 1, s. 139–150.pl
dc.description.referencesWieczorkiewicz B., Gwara warszawska dawniej i dziś, Warszawa 1974.pl
dc.description.referencesWspółczesny język polski, pod red. J. Bartmińskiego, Lublin 2001.pl
dc.description.referencesZagórski Z., Świadomość językowa a norma, [w:] Silva rerum. Księga poświęcona Profesorowi Markowi Kornaszewskiemu w 70. rocznicę urodzin, Poznań 1999, s. 87–93.pl
dc.description.referencesZagórski Z., O badaniach integracji w zakresie świadomości językowej w kilku województwach zachodnich, Wrocław 1982.pl
dc.description.referencesZdancewicz T., Wpływy białoruskie w polskich gwarach pod Sejnami, Prace Komisji Językoznawczej, t. 2, z. 2, Poznań 1996.pl
dc.description.referencesZdancewicz T., Wpływy litewskie i wschodniosłowiańskie w polskich gwarach pod Sejnami, „Acta Baltico-Slavica” I, 1964, s. 227–246.pl
dc.description.referencesZdaniukiewicz A.A., Gwara Łopatowszczyzny. Fonetyka, fleksja, słowotwórstwo, Prace Językoznawcze z. 61, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1972.pl
dc.description.referencesPieniążek Cz., O lekceważeniu ojczystej mowy, Zakopane 1913.pl
dc.description.referencesZdaniukiewicz A.A., System wokaliczny gwar wileńskich a język białoruski, Z polskich studiów slawistycznych, seria 6, Warszawa 1983, s. 475–482.pl
dc.description.referencesKarłowicz J., Podręcznik czystej polszczyzny dla Litwinów i petersburszczan, [w:] Studia nad polszczyzną kresową, pod red. J. Riegera, W. Werenicza, t. 3, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź 1984, s. 33–81.pl
dc.description.referencesZgółka T., Warstwy świadomości językowej, [w:] Świadomość językowa – kompetencja – dydaktyka. Materiały ogólnopolskiej konferencji „Z badań nad kompetencją i świadomością językową dzieci i młodzieży”, Warszawa 25–26 listopada 1996, pod red E. Sękowskiej, Warszawa 1996, s. 13–19.pl
dc.description.referencesZielińska A., Wielojęzyczność staroobrzędowców mieszkających w Polsce, Warszawa 1996.pl
dc.description.referencesZwoliński P., Przyczynek do repartycji polskich końcówek -a||-u w dopełniaczu l.p. rzeczowników męskich, „Język Polski” XVIII, 1948, z. 6, s. 174–177.pl
dc.description.referencesŻurawicka J., Zespół redakcji „Głosu” 1886–1894, Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego, t. 1, Wrocław – Warszawa – Kraków 1962.pl
dc.description.referencesbazhum.muzhp.pl/…/Cieszynski_Almanach_Pedagogiczny-r2014-t3-s111-127.pdf, [data dostępu: 13.02.2018].pl
dc.description.referenceshttp://www.beskid-niski.pl.//, [data dostępu: 20.03.2007].pl
dc.description.referenceshttps://www.google.pl/search?q=Upominek+zecerom+obrazy&client=firefox-b ab&dcr=0&tbm=isch&source=iu&ictx=1&fir=LLcZXmD0BC9QMM%253A%252CLlYqoZRVoPAxUM%252C_&usg=__nSUMy9OvhEBiGeeJcDMj3d78waw%3D&sa=X&ved=0ahUKEwjc1I3M3ZjZAhWBWCwKHc8bDFwQ 9QEINTAF#imgrc=LLcZXmD0BC9QMM, [data dostępu: 9.02.2018]pl
dc.description.referenceshttp://www.mimuw.edu.pl/polszczyzna/PTJ/b/b59_139-149.pdf, [data dostępu: 27.10. 2004].pl
dc.description.referenceshttp://pl.wikipedia.org/wiki/Jadowniki.//, [data dostępu: 20.03.2007].pl
dc.description.referencesRadlińska H. [Orsza H.], Wspomnienia uczennicy i nauczycielki, „Niepodległość” 1931/32, t. 5, z. 1–3, s. 321–342.pl
dc.description.referencesCygan S., Przejawy świadomości językowej społeczności wiejskiej w opracowaniach gwaroznawczych, „Studia Filologiczne Akademii Świętokrzyskiej”, t. 16, Kielce 2002, s. 103–119.pl
dc.description.referenceswww.tandfoline.com/action/aboutThisJornal?sh, [data dostępu: 21.09.2011].pl
dc.description.referenceshttps://sjp.pwn.pl/doroszewski/nieudały, [data dostępu: 11.02.20118].pl
dc.description.referenceshttps://poradnik-jezykowy.uw.edu.pl/actions/download_document/225?type=scan, [data dostępu: 11.02.2018].pl
dc.description.referenceshttp://zbc.uz.zgora.pl/d libra/publication/18757/edition/16291/content?ref=desc, [data dostępu 7.02 2018].pl
dc.description.referenceshttp://pbc.biaman.pl/dlibra/doccontent?id=31333, [data dostępu 7.02 2018].pl
dc.description.referencesSierociński T., Pierwsze zasady gramatyki polskiej, Warszawa 1838.pl
dc.description.referencesSkobel F., O skażeniu języka polskiego w dziennikach i mowie potocznej, osobliwie w Galicji, t. 1–3, Kraków 1871–1877.pl
dc.description.referencesSowiński A., Słownik muzyków polskich dawnych i nowoczesnych. Kompozytorów, wirtuozów, śpiewaków, instrumencistów, lutnistów, organmistrzów, poetów lirycznych i miłośników sztuki muzycznej zawierający krótki rys historyi muzyki w Polsce. Opisanie obrazów cudownych i dawnych instrumentów z muzyką i portretem autora, Paryż 1874, przedruk Warszawa 1982.pl
dc.description.referencesSuchecki H., Krótka nauka języka polskiego dla początkującèj młodzi tudzież dla chcących mièć przeglądowy obraz polszczyzny, Lwów 1849.pl
dc.description.referencesSzczerbowicz-Wieczór L., O skażeniu obecnem języka polskiego w prasie, Kraków 1881.pl
dc.description.referencesCygan S., Zagadnienie świadomości językowej w literaturze językoznawczej, „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis”, Folia 6. „Studia Linguistica” I, Kraków 2002, s. 47–54.pl
dc.description.referencesSzober S., Na straży języka. Szkiców z zakresu poprawności i kultury języka polskiego, Warszawa 1937.pl
dc.description.referencesSzober S., Słownik ortoepiczny. Jak mówić i pisać po polsku, Warszawa 1937.pl
dc.description.referencesSzumski T., Dokładna nauka języka i stylu polskiego, Poznań 1809.pl
dc.description.referencesWalicki A., Błędy nasze w mowie i piśmie ku szkodzie języka polskiego popełnione oraz prowincjonalizmy, wyd. 1, Warszawa 1876, wyd. 2, Warszawa – Kraków 1879, wyd. 3, Warszawa – Kraków 1886.pl
dc.description.referencesWalicki A., Stanisław Moniuszko, Warszawa 1873.pl
dc.description.referencesWalicki A., Upominek zecerom od korektora, Warszawa 1886.pl
dc.description.referencesZajączkowski A., Gramatyka polska, Warszawa 1831.pl
dc.description.referencesBrückner A., Słownik etymologiczny języka polskiego, wyd. 7, Warszawa 1996.pl
dc.description.referencesBoryś W., Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków 2008.pl
dc.description.referencesBritannica. Encyklopedia Polska, t. 1–69, Poznań 2005.pl
dc.description.referencesCygan S., Świadomość językowa mieszkańców kieleckiej wsi Lasocin, [w:] Polszczyzna Mazowsza i Podlasia, cz. 7: Obraz życia i kultury mieszkańców regionu utrwalony w słownictwie gwarowym i regionalnym, pod red. H. Sędziak, Łomża 2003, s. 67–79.pl
dc.description.referencesDidier J., Słownik filozoficzny, [w przekł.] K. Jarosz, Katowice 2006.pl
dc.description.referencesDługosz-Kurczabowa K., Słownik etymologiczny języka polskiego, Warszawa 2005.pl
dc.description.referencesEncyklopedia językoznawstwa ogólnego, pod red. K. Polańskiego, Wrocław 1993.pl
dc.description.referencesEncyklopedia muzyki pwn, pod red. A. Chodkowskiego, Warszawa 1995.pl
dc.description.referencesEncyklopedia powszechna wydawnictwa „Gutenberga”, [reprint], t. 1–22, Poznań 1996.pl
dc.description.referencesEncyklopedia powszechna, pod red. S. Orgelbranda, t. 1–22, Warszawa 1903.pl
dc.description.referencesEncyklopedia wiedzy ojęzyku polskim, pod red. S. Urbańczyka, Kraków 1992.pl
dc.description.referencesLiteratura polska. Przewodnik encyklopedyczny, pod red. J. Krzyżanowskiego, Cz. Hernasa t. 1–2, Warszawa 1984.pl
dc.description.referencesKarłowicz J., Słownik gwar polskich, t. 1–6, Kraków 1900–1911.pl
dc.description.referencesKarłowicz J., Kryński A.A., Niedźwiedzki W., Słownik języka polskiego, t. 1–8, Warszawa 1900–1927.pl
dc.description.referencesCyran W., Przysłówki polskie. Budowa słowotwórcza, Łódź 1967.pl
dc.description.referencesLinde S.B., Słownik języka polskiego, t. 1–6, wyd. 2 popr. i uzup., Lwów 1854–1860.pl
dc.description.referencesMała encyklopedia muzyki, pod red. S. Śledzińskiego, Warszawa 1981.pl
dc.description.referencesMały atlas gwar polskich oprac. Pracownia dialektologiczna Zakładu Językoznawstwa pan w Krakowie pod kierunkiem K. Nitscha i M. Karasia, t. 1–13, Wrocław 1957–1970.pl
dc.description.referencesNowa encyklopedia powszechna pwn, pod red. B. Petrozolin-Skowrońskiej, t. 1–8, Warszawa 1996.pl
dc.description.referencesOlechnicki K., Załęcki P., Słownik socjologiczny, Toruń 1997.pl
dc.description.referencesPoradnik językowy. Poprawnie po polsku, pod red. J. Bralczyka, Warszawa 2007.pl
dc.description.referencesSkudrzykowa A., Urban K., Mały słownik terminów z zakresu socjolingwistyki i pragmatyki językowej, Kraków–Warszawa 2000.pl
dc.description.referencesSławski F., Słownik etymologiczny języka polskiego, t. 1–5, Kraków 1952–1982.pl
dc.description.referencesSłownik języka Adama Mickiewicza, pod red. K. Górskiego i S. Hrabca, t. 1–9, Wrocław – Warszawa – Kraków 1962–1983.pl
dc.description.referencesSłownik gwar polskich opracowany przez Zakład Dialektologii Polskiej Instytutu Języka Polskiego pan w Krakowie, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1962–1983.pl
dc.description.referencesCzesak A., Oczyściciel mowy polskiej E.S. Kortowicza – idee i zawartość, [w:] Z zagadnień leksykologii i leksykografii języków słowiańskich, pod red. J. Kamper-Warejko, I. Kaproń-Charzyńskiej, Toruń 2007, s. 79–85.pl
dc.description.referencesSłownik języka polskiego, pod red. M. Orgelbranda, t. 1–2, Wilno 1861.pl
dc.description.referencesSłownik języka polskiego, pod red. W. Doroszewskiego, t. 1–11, Warszawa 1958–1969.pl
dc.description.referencesSłownik języka polskiego, pod red. M. Szymczaka, t. 1–3, wyd. i, Warszawa 1995.pl
dc.description.referencesSłownik języka polskiego, pod red. S. Dubisza, t. 1–4, Warszawa 2003.pl
dc.description.referencesSłownik języka polskiego pwn, pod red. E. Sobol, t. 1–2, Warszawa 2007.pl
dc.description.referencesSłownik literatury polskiej XX wieku, pod red. J. Sławińskiego, Wrocław – Warszawa – Kraków 1992.pl
dc.description.referencesSłownik polszczyzny XVI wieku, pod red. M.R. Mayenowej, t. 1–6, Wrocław 1966-1998.pl
dc.description.referencesSłownik polsko-rosyjski i rosyjsko-polski z gramatyką, pod red. A. Michajłowa, „Biblioteka gazety Wyborczej”, Kraków – Warszawa 2004.pl
dc.description.referencesSłownik pracowników książki polskiej, pod red. I. Treichel, Warszawa – Łódź 1972.pl
dc.description.referencesSłownik prasłowiański, pod red. F. Sławskiego, t. 1–8, Wrocław – Warszawa – Kraków –Gdańsk 1974–2001.pl
dc.description.referencesCzyżewski F., Granice polityczne a granice językowe – propozycje metodologiczne (na przykładzie gwar pogranicza polsko-wschodniosłowiańskiego), [w:] Język i kultura białoruska w kontakcie z sąsiadami, pod red. E. Smułkowej i A. Engelking, Warszawa 2001, s. 63–69.pl
dc.description.referencesSłownik pseudonimów i kryptonimów pisarzy polskich i Polski dotyczących, [w oprac.] A. Bara, t. 3: Wykaz nazwisk pisarzy, Kraków MCMXXXVIII, przedruk: Warszawa 1980.pl
dc.description.referencesSłownik pseudonimów pisarzy polskich, pod red. E. Jankowskiego, t. 4: Nazwiska, Wrocław – Warszawa – Kraków 1996.pl
dc.description.referencesSłownik staropolski, pod red. S. Urbańczyka, t. 1–10, Wrocław 1953–1991.pl
dc.description.referencesSłownik wyrazów obcych, pod red. J. Tokarskiego, Warszawa 1974.pl
dc.description.referencesUniwersalny słownik języka polskiego, pod red. S. Dubisza, Warszawa 2003.pl
dc.description.referencesWielki słownik frazeologiczny pwn z przysłowiami, pod red. S. Dubisza, E. Sobol, Warszawa 2007.pl
dc.description.referencesWielki słownik ortograficzny języka polskiego, pod red., A. Markowskiego Warszawa 2000.pl
dc.description.referencesWielki słownik polsko-niemiecki, pod red. J. Piprk, J. Ippoldt, t. 1–2, Warszawa 1990.pl
dc.description.referencesWielki słownik rosyjsko-polski, pod red. A. Mirowicz, I. Dulewiczowej, I. Grek-Pabisowej, I., Maryniakowej, t. 1–2, Moskwa – Warszawa 1986.pl
dc.description.referencesSłownik współczesnego języka polskiego, pod red. B. Dunaja, t. 1–2, Warszawa 2000.pl
dc.description.referencesČekmonas V., Nad etniczną i językową mapą Polaków litewskich – oteraźniejszości i przyszłości, „Lithuania” 1991, nr 3–4, s. 44–51.pl
dc.description.referencesAndrzejewski B., Wilhelm von Humboldt, Warszawa 1989.pl
dc.description.referencesBajerowa I., Kształtowanie się systemu polskiego języka literackiego w XVIII wieku, Wrocław – Kraków 1964.pl
dc.description.referencesBajerowa I., O zaniku samogłosek pochylonych (pokłosie dyskusji), Katowice 1978.pl
dc.description.referencesBajerowa I., Polski język ogólny XIX wieku. Stan i ewolucja, t. 1: Ortografia, fonologia z fonetyką, morfologia, Katowice 1986, t. 2: Fleksja, Katowice 1992.pl
dc.description.referencesBajerowa I., W sprawie zaniku samogłosek pochylonych w języku polskim, „Język Polski” XXXVIII, 1958, z. 5, s. 325–339.pl
dc.description.referencesBąk P., Gramatyka języka polskiego, Warszawa 1989.pl
dc.description.referencesBednarczuk L., Stosunki etnolingwistyczne na obszarze Wielkiego Księstwa Warszawskiego. Zarys problematyki, [w:] Dzieje Lubelszczyzny, t. 4: Między wschodem i Zachodem, cz. 4, Lublin 1992, s. 60–72.pl
dc.description.referencesBakuła K., O świadomości językowej, krytycznej świadomości językowej i nauczaniu języka, „Acta Universitatis Vratislaviensis. Kształcenie językowe” 2012/10 (20), s. 9–19.pl
dc.description.referencesBłędowska H., Pamiątka przeszłości. Wspomnienia z lat 1794–1832, oprac. i wstęp K. Kostewicz, Z. Makowiecka, Warszawa 1960.pl
dc.description.referencesBodnarowska J., Problematyka doboru końcówek -a ||-u w dopełniaczu l.p. rzeczowników męskich, „Język Polski” XLII, 1962, z. 1, s. 29–49.pl
dc.description.referencesDacewicz L., Nazwy osobowe z sufiksem -uk || -czuk w historycznej antroponimii Białostocczyzny, [w:] Polszczyzna północno-wschodnia 2, pod red. B. Nowowiejskiego, Białystok 1999, s. 193–199.pl
dc.description.referencesBakuła K, O świadomości językowej, krytycznej świadomości językowej i nauczaniu języka, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Kształcenie Językowe” 2012/10(20), s. 9–20.pl
dc.description.referencesBralczyk J., Dunaj B., Iterativa typu bierać, pisywać w języku polskim, Kraków 1971.pl
dc.description.referencesBrzezina M., Litera j (J) w rękopisach XVIII/XIX w. na tle przepisów ortograficznych, „Język Polski” LIII, 1973, z. 4, s. 270–279.pl
dc.description.referencesBrzezinowa M., Leksyka potoczna jako zabieg stylistyczny w tekście poprawnościowym, [w:] Przejawy potoczności w tekstach artystycznych, pod red. J. Brzezińskiego, Zielona Góra 2001, s. 11–17.pl
dc.description.referencesBugajski M., Język w komunikowaniu, Warszawa 2006.pl
dc.description.referencesDawlewicz M., Słownictwo socjolektu młodzieży polskiego pochodzenia w Wilnie, Warszawa 2000.pl
dc.description.referencesDejna K., Z metodologii badań gwar peryferyjnych i wyspowych, „Rozprawy Komisji Językowej”, ŁTN XXV, 1979, s. 35–40.pl
dc.description.referencesKarłowicz J., Słownik wyrazów obcego a mniej jasnego pochodzenia używanych w języku polskim, z. 1–3, Kraków 1894–1905.pl
dc.description.referencesDługosz-Kurczabowa K., Dubisz S., Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa 2006.pl
dc.description.referencesDługosz-Kurczabowa K., Słownik etymologiczny języka polskiego, Warszawa 2005.pl
dc.description.referencesDoroszewski W., Język T.T. Jeża, Warszawa 1949.pl
dc.description.referencesDoroszewski W., Rozmowy o języku. Seria 2, Warszawa – Kraków 1951.pl
dc.description.referencesDubicka B., Niektóre odrębności słowotwórcze polszczyzny wileńskiej, [w:] Studia nad polszczyzną kresową, pod red. J. Riegera, W. Werenicza, t. 4, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź 1986.pl
dc.description.referencesDubisz S., Język – historia –kultura (wykłady, studia, analizy), t. 1, Warszawa 2002.pl
dc.description.referencesDubisz S., Między dawnymi a nowymi laty. Eseje ojęzyku, Warszawa 1988.pl
dc.description.referencesDubisz S., Z historii puryzmu i liberalizmu językowego, [w:] Polszczyzna w komunikowaniu publicznym, pod red. W. Gruszczyńskiego, J. Bralczyka, G. Majkowskiej, Warszawa 1999, s. 9–17.pl
dc.description.referencesDunaj B., Iterativa typu bierać, pisywać w języku polskim, Kraków 1971.pl
dc.description.referencesDwilewicz B., Język mieszkańców wsi Bujwidze na Wileńszczyźnie, Warszawa 1997.pl
dc.description.referencesKortowicz E.S., Oczyściciel mowy polskiej czyli słownik obcosłów składający się blisko z 10 000 wyrazów i wyrażeń z obcych mów utworzonych a w piśmie i w mowie polskiej niepotrzebnie używanych, oraz z wyrazów gminnych przestarzałych i ziemszczyzn w różnych okolicach Polski używanych z wysłowieniem iobjaśnieniem polskiem ułożony dla lepszego wyrażania się, Poznań 1891.pl
dc.description.referencesEdwards J., Language, Society and Identity, Oxford 1985.pl
dc.description.referencesFichte J., Reden an die deutsche Nation, Berlin 1808.pl
dc.description.referencesGajda S., Nauka o kulturze języka, „Polonistyka” 1987, nr 8, s. 581–592.pl
dc.description.referencesGeben K., Świadomość i kompetencja językowa a warstwy leksykalne w idiolektach młodzieży polskiego pochodzenia na Wileńszczyźnie, Warszawa 2003.pl
dc.description.referencesGiułumianc K., Czekman W., Polska gwara m. Widze iokolicy (na substracie białorusko-litewskim), „Slavia Orientalis” XX, 1971, nr 3, s. 313–326.pl
dc.description.referencesGrek-Pabisowa I., Językowa rzeczywistość na dawnych Kresach północnowschodnich, [w:] Kresy – pojęcie i rzeczywistość, pod red. K. Handke, Warszawa 1997, s. 145–181.pl
dc.description.referencesGrek-Pabisowa I., Maryniakowa I., Język kresowy w świadomości Polaków, [w:] Region, regionalizm – pojęcia i rzeczywistość, pod red. K. Handke, Warszawa 1993, s. 161–173.pl
dc.description.referencesGruszczyński W., O odmianie i składni tzw. liczebników złożonych, [w:] Współczesna polszczyzna. Wybór zagadnień, pod red. H. Kurkowskiej, Warszawa 1981, s. 95–110.pl
dc.description.referencesGruszczyński W., Bralczyk J., Majkowska G., Polszczyzna w komunikowaniu publicznym, Warszawa 1999.pl
dc.description.referencesGrzegorczykowa R., Pojęcie językowego obrazu świata, [w:] Językowy obraz świata, pod red. J. Bartmińskiego, Lublin 1990, s. 41–49.pl
dc.description.referencesKrasnowolski A., Najpospolitsze błędy językowe zdarzające się w mowie i piśmie polskim, Warszawa 1903.pl
dc.description.referencesGrzegorczykowa R., Zarys słowotwórstwa polskiego, Warszawa 1979.pl
dc.description.referencesGrzegorczykowa R., Laskowski R., Wróbel H. (red.), Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, Warszawa 1984.pl
dc.description.referencesHandke K., Budowa morfologiczna i funkcje compositów polskich, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1976.pl
dc.description.referencesHandke K., Perspektywa paraleli czyli sposób badania zjawisk językowych, [w:] Paralele w rozwoju słownictwa języków słowiańskich, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź 1989, s. 7–17.pl
dc.description.referencesHandke K., Pojęcie „kresy” na tle relacji: centrum – peryferie, [w:] Kresy – pojęcie i rzeczywistość, pod red. K. Handke, Warszawa 1997, s. 53–63.pl
dc.description.referencesHandke K., Pojęcie „region” a symbolika „środka”, [w:] Region, regionalizm – pojęcia i rzeczywistość, pod red. K. Handke, Warszawa 1993, s. 105–121.pl
dc.description.referencesHendzel Wł., „Głos” (1886–1894). Literatura – Krytyka – Teatr, Opole 2000.pl
dc.description.referencesHymes D.H., On Communikative Competence, [w:] Sociolinguistics, pod red. J. Pride, J. Holmes, New York 1972, s. 269–293.pl
dc.description.referencesJodłowski S., Losy polskiej ortografii, Warszawa 1979.pl
dc.description.referencesJodłowski S., O formach budyniu, pasztetu||omleta, biszkopta itp., „Język Polski” XXXIII, 1953, z. 2, s. 84–94.pl
dc.description.referencesKryński A.A., Jak nie należy mówić po polsku, Warszawa 1921.pl
dc.description.referencesKaraś H., Dziewiętnastowieczne słowniki gwarowe jako przedmiot badań językoznawczych, „Poradnik Językowy” 2012, z. 1, s. 55–64.pl
dc.description.referencesKaraś H., Język polski na Kowieńszczyźnie. Historia. Sytuacja socjolingwistyczna. Cech językowe. Teksty, Warszawa – Wilno 2001.pl
dc.description.referencesKaraś H., Karłowicz jako animator ówczesnego ruchu umysłowego, „Poradnik Językowy” 2012, z. 5, s. 6–12.pl
dc.description.referencesKaraś H., O badaniach sytuacji i stanu polszczyzny a litwie na pograniczu litewsko-łotewsko-białoruskim, „Prace Filologiczne” 2013, t. 64, s. 111–127.pl
dc.description.referencesKaraś H., Rusycyzmy frazeologiczne w polszczyźnie w okresie zaborów, [w:] Studia nad słownictwem XIX i XX wieku, pod red., W. Kupiszewskiego, t. 2, Warszawa 1993, s. 126–151.pl
dc.description.referencesKaraś H., Rusycyzmy słownikowe w polszczyźnie okresu zaborów (na podstawie prasy warszawskiej z lat 1795–1918), Warszawa 1996.pl
dc.description.referencesKaraś H., Wpływy rosyjskie w języku XIX-wiecznych pamiętników ks. Karola Mikoszewskiego, „Prace Filologiczne” XXXVIII, s. 267–313.pl
dc.description.referencesKaraś H., Z dziejów kontaktów językowych polsko-rosyjskich. Rusycyzmy w języku polskim, [w:] Wielojęzyczność. Kontakty językowe w rozwoju kultur słowiańskich, pod. red. S. Dubisza, I. Stąpor, Pułtusk 2008, s. 297–349.pl
dc.description.referencesKarpowicz-Kupis G., Rozwój świadomości językowej dziecka. Teoria i praktyka, Lublin 2004.pl
dc.description.referencesKaupuż A., Smułkowa E., Nieznane prace Jana Karłowicza ojęzyku polskim na Wileńszczyźnie, [w:] Studia nad polszczyzną kresową, pod red. J. Riegera, J. Werenicza, t. 3, Wrocław 1984, s. 82–90.pl
dc.description.referencesKsiążka jubileuszowa „Kuriera Warszawskiego” 1821–1896, Warszawa 1896.pl
dc.description.referencesKawyn-Kurzowa Z., Język grupy filomatów, „Język Polski” XXXV, 1955, z. 5, s. 333–360.pl
dc.description.referencesKiklewicz A., Znaczenie w języku – znaczenie w umyśle. Krytyczna analiza współczesnych teorii semantyki lingwistycznej, Olsztyn 2012.pl
dc.description.referencesKiersnowski, Kresy przez małe i przez wielkie „K” – kryteria tożamości, [w:] Kresy – pojęcie i rzeczywistość, pod red. K. Handke, Warszawa 1997, s. 109–119.pl
dc.description.referencesKlemensiewicz Z., Historia języka polskiego, Warszawa 1981.pl
dc.description.referencesKlemensiewicz Z., Odmiana i składnia liczebnika 21, „Język Polski” XVII, 1932, z. 2, s. 31–39; z. 3, s. 71–75.pl
dc.description.referencesKlemensiewicz Z., Zagadnienia i założenia historii języka polskiego, [w:] Składnia, stylistyka, pedagogika językowa, Warszawa 1982, s. 639–697.pl
dc.description.referencesKlemensiewicz Z., Lehr-Spławiński T., Urbańczyka S., Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa 1964.pl
dc.description.referencesKloch Z., Spory ojęzyk, Warszawa 1995.pl
dc.description.referencesKłoskowska A., Od pojęcia zamkniętego do otwartego sąsiedztwa, [w:] Kresy – pojęcie i rzeczywistość, pod red. K. Handke, Warszawa 1997, s. 229–239.pl
dc.description.referencesKochański W., Klebanowska B., Markowski A., O dobrej i złej polszczyźnie, Warszawa 1989.pl
dc.description.referencesŁada-Łazowski E., Niemieckie, francuskie i błędne sposoby mówienia zebrane z książek, gazet i mowy potocznej, Lwów 1865.pl
dc.description.referencesKolbuszowski J., Kresy jako kategoria aksjologiczna, [w:] Kresy – pojęcie i rzeczywistość, pod red. K. Handke, Warszawa 1997, s. 119–131.pl
dc.description.referencesKoneczna H., O budowie zdania Imć Pana Paskowego słów kilkoro, „Poradnik Językowy” 1957, z. 1, s. 16–22; z. 2, s. 62–75; z. 3, s. 110–126; z. 4, s. 156–164; z. 5, s. 205–212.pl
dc.description.referencesKoniusz E., Wpływy ruskie w języku powieści ludowych J.I. Kraszewskiego, „Język Polski” LXIV, 1984, z. 1–2, s. 40–51.pl
dc.description.referencesKoniusz E., Polszczyzna z historycznej Litwy w „Słowniku gwar polskich” Jana Karłowicza, Kielce 2001.pl
dc.description.referencesKretowicz B., O czem szumi Dewajtis, „Język Polski” xiv, 1929, z. 6, s. 181–184.pl
dc.description.referencesKucała M., Rodzaj gramatyczny w historii polszczyzny, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1978.pl
dc.description.referencesKudra B., Sposoby powstawania prasowych okazjonalizmów politycznych, „Poradnik Językowy” 1996 z. 8, s. 35–44.pl
dc.description.referencesKurcz I., Kompetencja językowa i kompetencja komunikacyjna: ich uwarunkowania biologiczne i społeczne. Model wiedzy językowej człowieka, [w:] Język jako przedmiot badań psychologicznych. Psycholingwistyka ogólna i neurolingwistyka, pod red. I. Kurcz, H. Okuniewskiej, Warszawa 2011, s. 35–45.pl
dc.description.referencesKurkiewicz-Rzepkowa E., Rzepka W.R., Galicyzmy w polszczyźnie XIX wieku w świetle ówczesnych źródeł poprawnościowych, „Slavia Occidentalis” 33, 1976, s. 41–57.pl
dc.description.referencesKurkowska H., Współczesna polszczyzna. Wybór zagadnień, Warszawa 1981.pl
dc.description.referencesKrzywicki L., Wspomnienia, t. 1, Warszawa 1947, t. 2, Warszawa 1958, t. 3, Warszawa 1959.pl
dc.description.referencesKurkowska H., Skorupka S., Stylistyka polska. Zarys, Warszawa 1959.pl
Występuje w kolekcji(ach):Książki / Rozdziały (WUwB)
Książki/Rozdziały (WFil)

Pliki w tej pozycji:
Plik Opis RozmiarFormat 
AB_Strawinska_Aleksander_Walicki_i_Aleksander_Letowski.pdf6,04 MBAdobe PDFOtwórz
AB_Strawinska_okladka.pdf2,99 MBAdobe PDFOtwórz
Pokaż uproszczony widok rekordu Zobacz statystyki


Pozycja jest chroniona prawem autorskim (Copyright © Wszelkie prawa zastrzeżone)