Inskrypcja w warsztacie romanisty – ‘case study’ bis

Abstract

Szkic poświęcony jest późnorzymskiemu greckiemu epitafium, znalezionemu w bułgarskiej Warnie (starożytne Odessos: SGLI nr 89), upamiętniające Markellosa, który zmarł w kwietniu jedenastej indykcji i był dziesiętnikiem w oddziale armii rzymskiej z fortu „Runis”, pod dowództwem komesa Dudusa. W tekście analizowane są datowanie inskrypcji, status prawny wzmiankowanych w niej osób oraz kwestia ich hipotetycznego pochodzenia, co służyć ma wskazaniu ograniczeń i możliwości epigrafiki prawniczej. Autor dowodzi, że epitafium zostało wykonane w VI w., ale nie w pierwszych jego dekadach zaś Markellos był chrześcijaninem, podoficerem w oddziale armii późnorzymskiej (armii polowej?), stacjonującym w bliżej nieznanym forcie „Runis” (odmiennie od poglądów wyrażanych w literaturze przedmiotu, nietożsamym ze starożytnym miastem Krounoi-Dionysypolis). Dudus był przypuszczalnie jego trybunem, którego pochodzenie wbrew wnioskom wysuwanym na podstawie pochodzenia jego imienia, jest nieznane. W konkluzjach autor podkreśla znaczenie wykorzystania metod współczesnej epigrafiki w badaniach nad prawem rzymskim i potrzebę współpracy między romanistami a epigrafikami oraz innymi badaczami antyku.

The paper concerns the late Roman Greek Christian epitaph, founded in the Bulgarian town of Varna (ancient Odessos: SGLI nr 89), which commemorates Markellos, who died in April of the eleventh indiction and who was a dekarchos (leader of ten) in the late Roman army unit at fort Runis, under the command of count Dudus. The date of the inscription and the posts of both men and their possible origin are discussed in the article in detail as an example of the importance and limitations given by juridical epigraphy. The author deduces that the epitaph was engraved in the sixth century but not in its first decades. while Markellos was a Christian (probably not a poor one) non-commissioned officer of the late Roman field army detachment, located in the little known military fortification known as “Runis” (contrary to opinions presented in previous studies, it was not the ancient town of Krounoi-Dionysypolis). Dudus was its commander (possibly a tribune) and his origin remains unknown despite theories concerning the origin of his name. In his conclusions, the author raises the need of using the methods of modern epigraphy in Roman law studies and addresses the collaboration between scholars focusing on Roman law with epigraphers and historians in general.