Rzetelne postępowanie odwoławcze w orzecznictwie ETPCz oraz sądów angielskich i niemieckich

Abstract

W europejskich systemach wymiaru sprawiedliwości przyjęto różne modele postępowania odwoławczego i kasacyjnego, które muszą spełniać kryterium rzetelnego procesu. Jak wskazuje się w orzecznictwie ETPCz wprawdzie art. 6 EKPCz nie zobowiązuje stron do ustanowienia sądów odwoławczych czy kasacyjnych, jeśli jednak Państwo - strona Konwencji zdecyduje się na wprowadzenie takich sądów, musi zapewnić, aby w postępowaniu przed nimi przestrzegano gwarancji wymienionych w art. 6 . ETPCz w analizowanym w opracowaniu orzecznictwie wskazuje na konieczność zachowania równowagi pomiędzy z jednej strony zapewnieniem wykonania orzeczeń sądowych, z drugiej zaś zagwarantowaniem prawa dostępu do sądu i praw obrony. Przedmiotem badania ETPCz byłą również rzetelność postępowania dowodowego przed sądem odwoławczym, szczególnie w sytuacji, gdy sąd odwoławczy, odmiennie ocenia stan faktyczny i przy braku nowych dowodów zmienia wyrok na niekorzyść oskarżonego. W orzecznictwie tym odniesiono się także do zgodności z zasadą rzetelnego procesu ograniczeń w zaskarżaniu wyroków zapadłych wskutek porozumień procesowych. W dalszej części opracowania rozważaniami objęto orzecznictwo Sądu Apelacyjnego Anglii i Walii oraz Federalnego Trybunału Niemiec, a więc państw, które nie ratyfikowały ustanawiającego minimalne wymogi postępowania odwoławczego Protokołu nr 7 do EKPCz. Przeprowadzona analiza uprawnia jednak do wniosku, że zarówno system apelacyjny Anglii i Walii jak i apelacyjno- rewizyjny system Niemiec zasadniczo spełniają wypracowane przez ETPCz standardy rzetelnego postępowania odwoławczego.