Studium Teologii Prawosławnej Uniwersytetu Warszawskiego i jego „teologiczni spadkobiercy”

Abstract

In 1918, after the 120 years of occupation by three neighbouring powers, Austria, Prussia and Russia, Poland obtained its desired independence and returned on the map of Europe. Warsaw became the capital of the Republic once again. One of the authorities’ first moves was to resume the activities of the University of Warsaw that were disrupted by the war. We needed qualified staff who would rebuild the country. This concerned politics, administration, culture…, and the religious life of our homeland. For this purpose, the Faculty of Catholic Theology was established (1918), Faculty of Lutheran Theology (1922), and in 1925, the Faculty of Orthodox Studies was also opened. Throughout the 14 years of its existence up to the outbreak of the Second World War in 1939, the Faculty of Orthodox Studies faithfully fulfilled its mission of serving the Church, education and the homeland. It educated priests and theologians dedicated to the church and citizens committed to their homeland. Unfortunately, the process of building today’s well organized and extensive structure of higher (and secondary) Orthodox theological schooling in Poland was neither simple nor short lived. After the war, when the University of Warsaw refused the Faculty of Orthodox Studies the right to further operate, it turned into the Faculty of Orthodox Theology at the Christian Theological Academy to continue serving God, the Church and education. The Orthodox Theological Seminary in Warsaw experienced many changes and processes after the war in order to obtain its current shape and level. The Department of Orthodox Theology at the University of Białystok was established in 1999. It is a continuation and expansion of the theological education at the University of Warsaw. The Faculty of Orthodox Studies at the University of Warsaw, the Christian Theological Academy, the Orthodox Theological Seminary and the Department of Orthodox Theology at the University of Białystok, along with post-secondary studies in iconography and hymnography, as related academic and didactic units, have performed and still performs their tasks in serving education and the Orthodox Church. By mutually taking advantage of this experience (it should rather be said that taking advantage of the Faculty of Orthodox Studies at the University of Warsaw after the war), they fulfilled their expectations despite difficult times and unfavourable politics. They form a constantly developing spiritual and cultural common heritage of the Republic.

W 1918 r., po przeszło 120 latach okupacji ze strony trzech sąsiednich mocarstw: Austrii, Prus i Rosji - Polska odzyskuje upragnioną niepodległość i powraca na mapy Europy. Warszawa ponownie staje się stolicą Rzeczypospolitej. Jednym z pierwszych posunięć władz było wznowienie przerwanej wojną działalności Uniwersytetu Warszawskiego. Potrzebowaliśmy wykwalifikowanych kadr, które odbudują kraj. Dotyczyło to polityki, administracji, kultury…, ale i religijnego życia w naszej Ojczyźnie. To w tym celu powołano Wydziały Teologii Katolickiej (1918), Ewangelickiej (1922), a w 1925 r. dołączyło do nich Studium Teologii Prawosławnej. W przeciągu 14 lat swego istnienia, aż do wybuchu II wojny światowej w 1939r., Studium Teologii Prawosławnej UW wiernie realizowało swoje zadanie w służąc Kościołowi prawosławnemu, nauce i Ojczyźnie. Wykształciło i wychowywało oddanych Kościołowi kapłanów i teologów, a Ojczyźnie obywateli. Niestety proces tworzenia dzisiejszej, dobrze zorganizowanej i rozbudowanej struktury wyższego (i średniego) prawosławnego szkolnictwa teologicznego w Polsce nie był ani prostym, ani krótkotrwałym. W czasach powojennych, kiedy odmówiono Studium Teologii Prawosławnej UW prawa do dalszego istnienia, przerodziło się ono w Sekcję Teologii Prawosławnej ChAT, by dalej służyć Bogu, Kościołowi i nauce. Prawosławne Seminarium Duchowne w Warszawie po wojnie przeżywało wiele przemian i procesów, by osiągnąć dzisiejszy kształt i poziom. Katedra Teologii Prawosławnej Uniwersytetu w Białymstoku powołana do istnienia w 1999r. jest przedłużeniem i rozszerzeniem procesu edukacyjnego na Uniwersytecie Warszawskim w zakresie teologicznym. Zarówno Studium Teologii Prawosławnej UW, ChAT, Seminarium Duchowne, Katedra Teologii UwB, ale również Studia policealne z zakresu ikonografii i hymnografii – jako bratnie jednostki naukowo – dydaktyczne, dobrze spełniły i spełniają swoje zadanie w służbie nauki i Kościoła prawosławnego. Korzystając nawzajem ze swych doświadczeń (właściwiej by rzec powojennie korzystając z doświadczenia Studium Teologii UW) realizowały pokładane w nich oczekiwania pomimo trudnych czasów i niesprzyjającej polityce. To one tworzą stale rozwijające się duchowe i kulturalne wspólne dziedzictwo Rzeczypospolitej.