Służby skarbowe w Starożytnym Rzymie w okresie Dominatu

Abstract

Rozprawa pt. Służby skarbowe w Starożytnym Rzymie w okresie Dominatu przedstawia funkcjonowanie administracji skarbowej w okresie późnego cesarstwa rzymskiego. Praca rozpoczyna się od przedstawienia rzymskiego systemu podatkowego. Kolejno prezentowane są podatki obowiązujące w Rzymie. Następnie autor przedstawia samodzielnie stworzony katalog zasad rzymskiego prawa podatkowego, które znajdują źródło w poszczególnych konstytucjach cesarskich. Wskazane zostały również regulacje z okresów poprzedzających dominat, w celu ukazania etapów kształtowania się rzymskiego systemu podatkowego. W zakresie poszczególnych służb, zostały one podzielone na służby sprawujące nadzór nad poborem podatków, służby pobierające podatki oraz urzędy pomocnicze, wspomagające funkcjonowanie administracji skarbowej. W miarę dostępnych źródeł przy opisie każdej ze służb przedstawiono genezę danego urzędu, jego organizację oraz zadania. Autor wskazuje jednocześnie na pokrywanie się kompetencji urzędników i przedstawia wiele odniesień do czasów współczesnych. Służyć to ma ewentualnemu wykorzystaniu poszczególnych regulacji w czasach współczesnych. Ostatecznie w rozprawie przedstawiono 44 urzędy funkcjonujące w różnych okresach dominatu. W podsumowaniu przedstawiono wnioski mające pomóc w kształtowaniu współczesnych rozwiązań ustawowych dotyczących urzędów skarbowych.

The dissertation titled „The fiscal services of ancient Rome during the Dominate” presents the functioning of the tax administration in the late Roman Empire. The work begins with the presentation of the Roman tax system. Taxes applicable in Rome have been then described. Next, the author provided a list of principles of Roman tax law, which may be found in particular imperial constitutions. Presented are also rules of periods preceding the Dominate, to show the stages of development of the Roman tax system. In terms of particular services, they have been divided into supervisory bodies, controlling the tax-collection process, tax-collecting services and, ancillary offices, supporting the functioning of the tax administration. The author provides description of each service, the origins of the given office, its organization and tasks. He points out at the same time that competences of officials overlapped with each other. Moreover, the author shows many references to modern times. The authors shows, that some ancient rules, also from Roman tax law, could be transferred to modern times. In the thesis forty four services functioning in Dominate have been analyzed. The summary presents conclusions to help to develop current legislation, concerning tax offices.