Wykonywanie kary pozbawienia wolności wobec kobiet

Abstract

Przedmiotem rozprawy doktorskiej jest postępowanie ze skazanymi kobietami odbywającymi karę pozbawienia wolności. Przedmiot badań miał wpływ na określenie celu badań. Jest nim analiza a także ocena postępowania z tą grupą skazanych. Skoncentrowano się do poszukiwania odpowiedzi na dwa główne problemy badawcze: Czy obowiązujące regulacje dotyczące wykonywania kary pozbawienia wolności wobec kobiet uwzględniają międzynarodowe standardy? Czy model postępowania ze skazanymi kobietami w izolacji penitencjarnej zakreślony przepisami Kodeksu karnego wykonawczego jest realizowany w praktyce? Zważywszy na specyfikę badanych problemów zdecydowano się na zastosowanie kilku metod badawczych. Wybór różnych metod warunkowały dwie płaszczyzny badawcze teoretyczna i empiryczna. W części teoretycznej rozprawy posłużono się metodą historyczną celem ukazania ewolucji postępowania z kobietami przebywającymi w zakładach karnych. Ocenę obowiązujących regulacji dotyczącą kobiet odbywających karę pozbawienia wolności umożliwiła analiza przepisów Kodeksu karnego wykonawczego a także aktów prawnych o charakterze wykonawczym. Zastosowanie metody analizy literatury przedmiotu pozwoliło na uwzględnienie w rozważaniach poglądów doktryny. Analizie poddano również akty międzynarodowe odnoszące się do tej grupy skazanych. Pozwoliło to na ocenę obowiązujących krajowych regulacji prawnych z perspektywy standardów międzynarodowych. Analizą aktów o charakterze międzynarodowym posłużono się, aby ukazać preferowany model postępowania z kobietami odbywającymi karę pozbawienia wolności. Rozważania teoretyczne uzupełniono analizą wyników badań. Jedną z wykorzystanych metod badawczych był sondaż diagnostyczny w formie badań ankietowych. Analizie poddano również akta osobopoznawcze skazanych kobiet. Badaniami objęto, z zastosowaniem kwestionariusza ankiety 181 kobiet, w tym odbywających karę pozbawienia wolności z dziećmi. Uwzględniono trzy kategorie skazanych młodociane, recydywistki oraz pierwszy raz karane. Skazane odbywały karę w systemie zwykłym, programowego oddziaływania oraz terapeutycznym. Wśród badanych były kobiety odbywające karę pozbawienia wolności w trzech typach zakładu karnego: otwartym, półotwartym a także zamkniętym. Problematyka badawcza rzutowała na układ pracy. Praca składa się w sześciu rozdziałów. W rozdziale I przedstawiono model postępowania ze skazanymi kobietami odbywającymi karę pozbawienia wolności z perspektywy standardów międzynarodowych koncentrując się na płaszczyźnie regionalnej. Analizie poddano zalecenia dotyczące warunków, w jakich kobiety powinny odbywać karę pozbawienia wolności jak również zalecenia w przedmiocie oddziaływań penitencjarnych. Uwagę zwrócono również na standardy w zakresie sposobu traktowania tej grupy skazanych. W kolejnym rozdziale omówiono ewolucję postępowania z kobietami w izolacji penitencjarnej. Uwzględniono następujące cenzury czasowe: okres międzywojenny, lata 1944 – 1969 oraz lata 1970 – 1997. W rozdziale III odmówiono regulacje prawne dotyczące wykonywania kary pozbawienia wolności wobec kobiet oraz kobiet odbywających karę z dziećmi. Skoncentrowano się na celu wykonywania kary pozbawienia wolności, klasyfikacji, systemach odbywania kary pozbawienia wolności, statusie kobiet odbywających karę pozbawienia wolności, środkach oddziaływania wobec tej grupy skazanych oraz opiece medycznej. Analiza wyników badań empirycznych poprzedzona została analizą danych statystycznych. Przeanalizowano: udział kobiet w ogólnej licznie skazanych, strukturę popełnianych przestępstw przez kobiety oraz wymiar kar orzeczonych kobietom odbywającym karę pozbawienia wolności na przestrzeni lat 1999 – 2016 na podstawie danych statystycznych Centralnego Zarządu Służby Więziennej. W dalszej części rozprawy scharakteryzowano cechy socjodemograficzne kobiet odbywających karę pozbawienia wolności, kobiet odbywających karę pozbawienia wolności wraz z dziećmi w Domu Matki i Dziecka przy Zakładzie Karnym w Krzywańcu, wychowawców, psychologa oraz kierownika DMiDz. Uwzględniono wiek, stan cywilny, wykształcenie, źródło utrzymania przed pobytem w zakładzie karnym, problemy występujące w rodzinie, uzależnienia a także przestępstwa, za które skazane kobiety odbywały karę pozbawienia wolności. W VI rozdziale omówiono wyniki badań. Analizę poprzedzono charakterystyką Zakładu Karnego w Krzywańcu. Skoncentrowano się na klasyfikacji skazanych, systemach odbywania kary pozbawienia wolności i przesłankach kierowania, środkach oddziaływania, statusie skazanych, przygotowaniu kobiet do zwolnienia z zakładu karnego. Uwagę poświęcono też relacjom skazanych z użytkownikami zakładu karnego (funkcjonariuszami i innymi skazanymi). Omówiono warunki i tryb kierowania do Domu Matki i Dziecka przy Zakładzie Karnym, kontakty dziecka z matką w warunkach izolacji. Pracę kończy podsumowanie.

The subject of the doctoral dissertation is the conduct of convicted women serving the penalty of deprivation of liberty. The object of the study influenced the determination of the purpose of the research. It is an analysis and an assessment of the conduct of this group of convicts. The focus has been on seeking answers to two major research problems: Do applicable regulations regarding the execution of imprisonment for women take into account international standards? Is the model of proceeding with convicted women in penal isolation laid down by the provisions of the Executive Penal Code being implemented in practice? Given the specificity of the problems under investigation, it was decided to use several research methods. The choice of different methods was conditioned by two theoretical and empirical research areas. In the theoretical part of the dissertation, the historical method was used to show the evolution of the treatment of women in prisons. The analysis of the provisions of the Executive Penal Code as well as executive legal acts made it possible to assess the existing regulations on women serving prison sentences. The use of the method of analyzing the literature of the subject allowed to consider doctrinal views in the The analysis also included international acts referring to this group of convicts. This allowed the assessment of applicable national legal regulations from the perspective of international standards. The analysis of international acts has been used to show the preferred model of dealing with women serving imprisonment. The theoretical considerations were supplemented with the analysis of the research results. One of the used research methods was a diagnostic survey in the form of questionnaire surveys. Also, the personal records of convicted women were analyzed. The research covered 181 women questionnaires, including those serving imprisonment with children. Three categories of juvenile convicts, recidivists and the first time punished were taken into account. The convicts were serving punishment in the ordinary, programmed and therapeutic system. There were women undergoing imprisonment in three types of prison: open, semi-open and closed. Research topics have influenced the work system. The work consists of six chapters. Chapter I presents a model for dealing with convicted women serving imprisonment from the perspective of international standards, focusing on the regional level. The analysis included recommendations regarding the conditions under which women should be imprisoned as well as recommendations on penitentiary influences. Attention was also given to standards in the treatment of this group of convicts. The next chapter discusses the evolution of dealing with women in penitentiary isolation. The following time censuses were taken into account: interwar period, years 1944 - 1969 and the years 1970 - 1997. In Chapter III, legal regulations concerning the execution of the penalty of deprivation of liberty against women and women serving punishment with children were denied. The focus was on the purpose of imprisonment, classification, imprisonment systems, the status of women serving imprisonment, means of influencing this group of convicts and medical care. The analysis of the results of empirical research was preceded by the analysis of statistical data. The analysis covered: the participation of women in the overall number of convicts, the structure of offenses committed by women and the size of penalties adjudicated to women serving prison sentences in the years 1999 - 2016 based on statistical data of the Central Board of Prison Service. In the further part of the dissertation, there were characterized sociodemographic features of women serving imprisonment, women serving imprisonment together with children in the Mother and Child House at the Prison in Krzywańiec, educators, psychologist and manager of DMiDz. Included are age, marital status, education, source of income before a stay in prison, problems in the family, addictions and crimes for which convicted women served a prison sentence. Chapter 6 discusses the results of research. The analysis was preceded by the characteristics of the Prison in Krzywaniec. The focus was on the classification of convicts, prison sentences and control premises, means of influence, status of convicts, preparation of women for release from prison. Attention was also paid to the accounts of prisoners convicted with prisoners (officersand other convicts). The conditions and mode of referring to the Mother and Child Home at the Prison Department were discussed, and the child's contacts with the mother in isolation. The work ends with a summary.