Wielka wojna kobiet. Zaangażowanie sióstr Szwedzkiego Czerwonego Krzyża w niesienie pomocy jeńcom wojennym z armii państw centralnych w przedrewolucyjnej Rosji (1914–1917)

Abstract

Kobiety już od starożytności angażowały się w opiekę nad chorymi i rannymi żołnierzami. Do połowy XIX w. pielęgnacja poszkodowanych wojskowych na zapleczu pola walki była dla markietanek jedynie dodatkowym zajęciem. Humanitarny aspekt ich służby zyskał na znaczeniu na przełomie XVIII i XIX w. wraz z intensyfikacją wojen napoleońskich. W okresie wojny krymskiej zachodnioeuropejska opinia publiczna wymusiła na elitach politycznych i wojskowych zgodę na włączenie do obsad szpitali polowych personelu kobiecego. Siostry miłosierdzia, jak i wspomagające je świeckie wolontariuszki, współdziałając z lekarzami wojskowymi, wspólnie zapoczątkowali w latach 1854–1855 proces rozwoju nowoczesnej medycyny pola walki. Wielka Wojna z racji swej powszechności i wykorzystywania nowoczesnego uzbrojenia przyniosła ze sobą nie tylko więcej niż dotąd ofiar śmiertelnych, lecz także niespotykaną wcześniej liczbę rannych i chorych żołnierzy. Globalny konflikt zbrojny lat 1914–1918 wymagał więc zaangażowania kobiet zarówno przy ratowaniu rannych z pola walki i przy ich pielęgnacji w przyfrontowych szpitalach polowych, jak również wyznaczył im nową rolę, jaką stała się opieka nad będącymi w złej kondycji milionami jeńców wojennych.

Since ancient times, women have been involved in the care of sick and wounded soldiers. Until the mid-19th century, the care of the injured on the battlefield was only an additional activity for the sutlers. The humanitarian aspect of their service gained importance at the turn of the 18th and 19th centuries, along with the intensification of the Napoleonic Wars. During the Crimean War, the Western European public opinion forced the political and military elites to agree to include female staff in field hospitals. The Sisters of Mercy, as well as assisting them secular volunteers, jointly initiated the development of modern military medicine in the years 1854–1855. The Great War, due to its universality and the use of modern weapons, brought not only more deaths than ever before, but also an unprecedented number of wounded and sick soldiers. Therefore, the global armed conflict in the years 1914–1918 required the involvement of women not only in rescuing the wounded from the battlefield and taking care of them in the front-line field hospitals, but also set a new role for them, which was taking care of millions of prisoners of war.