Model ochrony karnej skarbowej dochodów podatkowych budżetu państwa

Abstract

Autor rozprawy stawia tezę, iż obecnie funkcjonujący model prawnych zabezpieczeń przed przestępstwami skarbowymi składający się z przepisów prawa karnego skarbowego i finansowego, sprowadzający się do rozszerzania penalizacji i zaostrzania represji karnej, nie jest optymalny dla interesów Państwa. Regulacje karne skarbowe nie wywierają istotnego wpływu na wielkość dochodów podatkowych i uszczupleń podatkowych. Katalog przestępstw podatkowych jest rozbudowany nieadekwatnie do zagrożeń, nie dokonuje ich selekcji i wymaga redukcji. Analiza systemów karnych skarbowych funkcjonujących za granicą wskazuje, iż tam gdzie w relacjach między urzędem a podatnikiem dominuje dialog, wymiana informacji i dążenie do konsensusu w sporze podatkowym następuje wzrost dyscypliny podatkowej i poprawa jakości relacji obywatel - urząd. Zaostrzenie sankcji przynosi jedynie krótkotrwały efekt. Prezentowany w rozprawie model zabezpieczeń jest otwarty na implementację instytucji sprawdzających się w innych krajach. Spośród nich najbardziej pożądanymi dla systemu polskiego są rozwiązania stosowane w przypadku wyrównania i zmniejszania wyrządzonej szkody. Istotą przedstawionego modelu jest odwołanie się do samoświadomości podatnika, dialog podtrzymujący jego aktywność gospodarczą i podmiotowość podatkową, mediacja skarbowa, ostateczność represji karnej oraz technologie umożliwiające monitorowanie sytuacji podatnika i automatyczny pobór podatków. Wdrożenie modelu ma zwiększyć społeczną akceptację dla wykonywania obowiązku podatkowego i pogłębić identyfikację obywatela z państwem.

The author of the dissertation is of the opinion that the present system of legal protection against fiscal crimes, including fiscal penal and financial law provisions, coming down to the expansion of penalization and intensification of penal repression, is not optimal for the interests of the country. Fiscal penal provisions do not have a significant influence either on the increase or fall in tax revenue. The catalog of fiscal crimes is too complex in comparison with occurring risks, it does not properly categorize them and needs to be made more coherent. The analysis of foreign fiscal penal systems shows that the dialogue between the tax administration and the taxpayer, the exchange of information and striving for consensus dealing with fiscal disputes contribute to the growth of fiscal discipline and the improvement of office-citizen relations. The intensification of sanctions produces only short-term effects. The system of legal protection presented in the dissertation promotes the establishment of the institutions that function successfully in foreign countries. The solutions proposed in case of the compensation and reduction of the damage seem to be highly suitable to be introduced to the Polish system. The main aim of the system presented is the increase of the taxpayer’s self-awareness, the emphasis of the significance of the dialog supporting their economic activity and tax capacity, the fiscal mediation, the implementation of penal repression as a last resort and technologies enabling the monitoring of the taxpayer’s situation and automatic tax collection. The implementation of the system is to raise the social acceptance of tax liability and deepen the integration of the citizen with their country.