Хата як вобраз снабачанняў (паводле сучасных аповедаў з Берасцейшчыны)

Abstract

W artykule omówiono miejsce obrazu domu w ludowych interpretacjach snów, zapisanych na początku XXI wieku w rejonie brzeskim. Sformułowano wniosek, że dom zajmuje ważne miejsce w strukturze i treści powstałych narracji na temat snów. Często dom pojawia się z „dominantą semantyczną”(termin B. Uspieńskiego), istotną w tłumaczeniu snów. Wokół obrazu domu pojawiają sie inne elementy symboliczne związane z ważnymi wydarzeniami z życia osoby śniącej lub jej krewnych. Interpretacja marzeń sennym może opierać się na obrazie domu i związanych z nim przedmiotów, a pojawiające się postacie należy interpretować jako znak-omen. Związek znaku-symbolu z jego interpretacją i znaczeniem ma charakter mitologiczny, zachowany w określonych wierzeniach, ludowych tekstach i obrzędach, głównie pogrzebowych. Narrator może utrwalić obraz domu jako precyzyjnie nakreślony znak lub wprowadzać go w ramy statyczne lub w dynamiczną treść. Sny z obrazem domu mają różne znaczenie, od interpretacji mitycznych po estetyczne.

The article presents the image of home established in folk interpretations of dreams, recorded at the beginning of the 21st century in Brest region. It is concluded that home occupies an important place in the structure and the history of narratives about dreams. It often acts as a “semantic mode” (B. Uspensky’s term), which determines the interpretation of dreams. This image is accompanied by other elements connected with significant events in either a dreamer’s life or his relatives’ life. Interpretations of dreams can be based on the idea that home, related objects and characters are signs or omens. The connection of the sign-omen with its interpretation and meaning is often mythological, fixed in certain beliefs, folklore texts and rituals, mainly of burial-funeral character. The narrator can fix the image of home as a clearly marked sign, or can introduce it into a static picture or a dynamic plot. Dreams with the image of home have different meanings that fluctuate from mythical to aesthetic interpretations.