Wokół początków parafii w Juchnowcu Kościelnym. Dokumenty funduszowe i erekcyjne z 1547 r. oraz związane z nimi kontrowersje

Abstract

Celem artykułu jest krytyka zewnętrzna i wewnętrzna dwóch pergaminowych dyplomów fundacyjnych kościoła parafialnego w Juchnowcu Kościelnym wystawionych 11 listopada 1547 r. przez Stanisława Zachariaszewicza Włoszka. Do tej pory w literaturze przedmiotu jeden z nich uchodził za oryginał, drugi zaś za falsyfikat, spreparowany w celu potwierdzenia rzekomo niesłusznego odebrania wsi Rumejki z beneficjum juchnowieckiej parafii. Przeprowadzona analiza dokumentów i ich potwierdzeń dokonanych przez biskupa wileńskiego Pawła Holszańskiego udowodniła, że oba dokumenty są oryginałami, przy czym jeden, potwierdzony przez biskupa 20 listopada 1547 r. został zastąpiony nowym pergaminem, o odmiennym brzmieniu ale identycznym zakresie uposażenia, który biskup zatwierdził 22 grudnia 1547 r. Jednocześnie w artykule podjęto próbę udowodnienia, że w skład pierwotnego uposażenia parafii w Juchnowcu Kościelnym nie wchodziła wieś Rumejki, a domniemanie o jej przynależności do beneficjum było wynikiem intryg proboszcza ks. Ludwika Orzeszko, pozostającego w otwartym konflikcie z kolatorami kościoła.