Polityka spójności na rzecz ochrony zdrowia a problem nierówności w zdrowiu w Polsce – ujęcie regionalne

Abstract

W niniejszym opracowaniu została podjęta próba zidentyfikowania trendów w zakresie nierówności terytorialnych (na poziomie NUTS 2), dotyczących stanu zdrowia w Polsce w odniesieniu do polityki spójności i jej głównych instrumentów. Ze względu na dominującą pozycję regionów jako podmiotów polityki gospodarczej, badania regionalne wydają się szczególnie istotne. Do oceny istniejących tendencji terytorialnego zróżnicowania stanu zdrowia została zastosowana analiza konwergencji. Jak wynika z przeprowadzonych analiz, nadal nie występuje międzywojewódzka konwergencja przeciętnego trwania życia. Obserwowany jest proces dywergencji oczekiwanej długości życia kobiet i mężczyzn niezależnie od miejsca zamieszkania (ogółem) oraz kobiet i mężczyzn w miastach, wskazujący na pogłębiające się nierówności pomiędzy województwami. Regionalne zróżnicowanie trwania życia na wsiach na przestrzeni lat 1995-2013 nie uległo zasadniczym zmianom – nie można wykazać występowania sigma-konwergencji. Nie można także wnioskować o sigma-dywergencji. Uzyskane wyniki nie pozwalają na jednoznaczną ocenę skuteczności polityki spójności w tym zakresie. Pogłębione badania wymagają analiz innych wskaźników stanu zdrowia, zwłaszcza obserwacji trendów umieralności.

The paper is an attempt to identify trends in territorial health inequalities (at NUTS 2 level) in Poland in the context of cohesion policy and its main instruments. The research tool used is convergence analysis. Because regions play a central role in economic policy, regional research seems particularly significant. The conducted analysis has shown that no interregional convergence with regard to average life expectancy has been observed as yet. The life expectancy of males and females diverges regardless of their place of residence (in total), as does the life expectancy of males and females living in urban areas, which points to increasing inequalities among voivodeships. In rural areas, regional differences in life expectancy did not change significantly between 1995 and 2013 – sigma-convergence cannot be detected. No evidence of sigma-divergence has been obtained, either. The results do not allow for an unambiguous evaluation of how effective cohesion policies pursued in this area have been. An in-depth investigation would require analyses of other health indicators, particularly mortality rates.