La figura ed i compiti processuali del Vescovo diocesano nel processo matrimoniale secondo la riforma del Papa Francesco

Abstract

Since the beginning of the pontificate of Pope Francis we have heard in his preaching the calling to reform the structures of the church. Bergoglio presented his pastoral-evangelical idea of the functioning of the Church in the exhortation Evangelii Gaudium. Naturally the reform made by the Bishop of Rome also applies to the canon law. Directed by voices of hierarchy gathered at the Synod of Bishops 2014 and the spiritual good of the faithful, who are waiting for an explanation of their canonical situation, 15 August 2015 Pope Francis promulgated the Motu proprio Mitis Iudex Dominus Iesus, to accelerate and simplify the process of annulment of the marriage. Pope wanted the heart of the faithful were not too long enslaved by darkness of doubt because of delays in the judgment. In the center of his reform Pope put the diocesan Bishop, who together with the Bishop of Rome becomes the guarantor of the unity of the Catholic faith and discipline. According to the principles of the reform, the bishop not only organizes and is responsible for the court structure in the local church, but he also has to personally fulfill the task of the first judge of the faithful, for whom he was established a shepherd. The new laws allow the bishop to establish a single judge and introduces the institution of processus brevior, which is provided for particular obvious situations. The only judge in this process is the bishop. It seems that the reform process of marriage, made in the spirit of historical continuity, will bring much spiritual fruit and contribute to the perception of the person the diocesan bishop not only as pastor bonus, but at the same time as iustus iudex.

Od początku pontyfikatu papieża Franciszka słyszymy w jego przepowiadaniu nawoływanie do reformy struktur kościelnych. Swoją pastoralno-ewangeliczną koncepcję funkcjonowania Kościoła Bergoglio przedstawił w adhortacji Evangelii Gaudium. Naturalnie, reforma dokonywana przez Biskupa Rzymu dotyczy również prawa kanonicznego. Kierowany głosami hierarchów gromadzonych na Synodzie Biskupów w 2014 roku oraz dobrem duchowym wiernych, którzy oczekują na wyjaśnienie swojej sytuacji kanonicznej, papież Franciszek 8 września 2015 roku promulgował Motu proprio Mitis Iudex Dominus Iesus tak, by przyspieszyć i uprościć proces stwierdzenia nieważności małżeństwa. Wolą Papieża było ty, by serca wiernych nie były zbyt długo zniewolone przez mroki wątpliwości z powodu opóźnień w wydaniu wyroku. W centrum swojej reformy Ojciec Święty postawił postać biskupa diecezjalnego, który wraz z Biskupem Rzymu staje się gwarantem katolickiej jedności w wierze i dyscyplinie. Według założeń reformy, biskup nie tylko organizuje i odpowiada za strukturę sądowniczą w swoim Kościele lokalnym, ale ma również wypełniać osobiście zadanie pierwszego sędziego wiernych, dla których został ustanowiony pasterzem. Nowe ustawodawstwo daje biskupowi możliwość ustanowienia sędziego jednoosobowego oraz wprowadza instytucję processus brevior, który przewidziany jest w sytuacjach szczególnie oczywistych. Jedynym sędzią w tym procesie jest sam biskup. Wydaję, że reforma procesu małżeńskiego, dokonana w duchu ciągłości historycznej, przyniesie wiele owoców duchowych i przyczyni się do postrzegania osoby biskupa diecezjalnego nie tylko jako pastor bonus, ale jednocześnie jako iustus iudex.