Животные – участники чудес в житиях святых

Abstract

Статья посвящена исследованию изображения животных в житиях святых-отшельников, а именно – животных, являющихся участниками чудес. Жития святых – одна из художественных форм повествований о животных, наряду с мифами о птицах и зверях, сказками о животных-хитрецах, нравоучительными баснями, средневековыми бестиариями, әпическими поәмами и сатирическими повестями о царстве животных. Установлено, что изображаемые в житиях святых животные являются важнейшим средством изображения чудесных явлений, происходящих со святым. В силу отшельнического образа жизни святых животные становятся своего рода социумом святого, участниками, иногда причиной или поводом совершения чуда, а также своего рода катализатором проявлений святости.

Artykuł poświęcony jest analizie wizerunków zwierząt w żywotach świętych-pustelników, a konkretnie – zwierząt, które były uczestnikami cudów. Żywoty świętych to jedna z artystycznych form opowieści o zwierzętach, na równi z mitami o ptakach i zwierzętach, bajkami o zwierzętach-spryciarzach, baśniami moralizatorskimi, średniowiecznymi bestiariuszami, poematami epickimi i opowieściami satyrycznymi o królestwie zwierząt. Stwierdzono, że opisywane w żywotach świętych zwierzęta są najważniejszym środkiem przedstawienia cudów, związanych ze świętym. Z racji pustelniczego trybu życia świętych zwierzęta stają się swego rodzaju wspólnotą świętego, uczestnikami, czasami przyczyną lub powodem dokonania cudu, a także swego rodzaju katalizatorem ujawnienia się świętości.

The article deals with the problem of presentation the animals in the saints’ lives (hermits), i.e. the animals who are the participants of the miracles. The lives of the saints – one of the narration mode ofanimals along with the myth about birds and beasts, fairy tales of crafty animals, moral tales (apologues), medieval bestiaries, epic poems and satirical short stories of the animal kingdom. The analysis has shown that the animals presented in the lives of the saints are one of themost important mode of expression of the miracles that occur with the saint. As the result of the eremitic life of the saints, the animals become a society for the saint, the participants, sometimes the reason for the performing a miracle, as well as the catalyst for showing the holiness.