Kapitał społeczny w kontekście nierówności ekonomicznych – wybrane aspekty teoretyczne

Abstract

Celem opracowania jest przedstawienie wzajemnych oddziaływań między nierównościami ekonomicznymi a kapitałem społecznym. Wpływ nierówności dochodowych na kapitał społeczny poddano analizie przy dezagregacji tego kapitału na wymiar: kognitywny, strukturalny oraz behawioralny. W oddziaływaniu zwrotnym nawiązano do strukturalizacji opartej na charakterze więzi społecznych (partykularne versus pomostowe). W artykule wykazano przesłanki uprawniające do sformułowania ogólnej tezy, że nierówności ekonomiczne negatywnie wpływają na kapitał społeczny, tak w ujęciu statycznym, jak i dynamicznym. Natomiast wpływ kapitału społecznego na nierówności dochodowe nie został jednoznacznie określony – kapitał społeczny może prowadzić zarówno do wzrostu, jak i zmniejszania nierówności dochodowych. Współzależności te można byłoby miarodajnie opisać, jeśli w badaniach empirycznych udałoby się wyodrębnić nierówności frustrujące i aktywizujące, a także uwzględnić sposób ich postrzegania przez jednostki.

The aim of this study is to discuss the interplay between economic inequality and social capital. In the analysis, social capital is investigated in disaggregation into cognitive, structural and behavioural dimensions. The feedback of the study discusses the process of structuralisation based on the nature of social ties (bonding versus bridging). The paper demonstrates that it is justified to claim that economic inequality has a negative influence on social capital, both in static and dynamic terms. However, the impact of social capital on income inequality has not been clearly determined – social capital may lead to an increase as well as to a decrease in income inequality. Such a correlation could be defined much better if empirical studies managed to isolate inequalities which are frustrating from those which are activating and to take into consideration the way these inequalities are perceived by individuals.