К вопросу о разоружении формирований польской Армии Крайовой в Налибокской и Нарочанской пущах (1943-1944)

Abstract

Autor, w oparciu o radzieckie źródła, przedstawia okoliczności i przebieg rozbrajania dwóch oddziałów AK: oddziału AK „Kmicica" w lasach nad Naroczą i oddziału AK por. K. Miłaszewskiego w Puszczy Nalibockiej. We wstępnej części artykułu autor stara się odpowiedzieć na pytanie, jakie były przyczyny tak drastycznych decyzji, gdyż rozbrajaniu towarzyszyły, zwłaszcza nad Naroczą, rozstrzeliwania znacznej części polskich partyzantów. Przyczyny te widzi w wytycznych radzieckiego kierownictwa i na potwierdzenie tego przywołuje tekst okólnika KC KP(b)B z 22.Vl.1943 r. „O wojskowo-politycznych zadaniach pracy politycznej w zachodnich obwodach BSRR", w którym nakazywano zwalczać polskie podziemie, określane jako nacjonalistyczne, wszystkimi dostępnymi środkami. Autor wysuwa, zdaniem redakcji kontrowersyjną tezę, że klucza do tej tragedii szukać też należy w utopijnej „teorii dwóch wrogów", która, zdaniem autora, pozostawała kamieniem węgielnym polityki polskiego rządu na emigracji. W artykule przedstawione zostały starania miejscowego kierownictwa zmierzające do likwidacji osób ocalałych podczas rozbrajania (byli na akcjach w terenie) oraz innych oddziałów, a zwłaszcza odbudowanego oddziału „Kmicica" , który wkrótce przekształcił się w brygadę (Brygada Śmierci „Łupaszki") i Stołpeckie Zgrupowanie Partyzanckie, powstałe w miejsce rozbrojonego oddziału por. K. Miłaszewskiego. Autor przytacza wiele nowych informacji i cytuje nieznane radzieckie dokumenty, w istotny sposób wzbogacając wiedzę o opisywanych wydarzeniach.