Monitorowanie zielonej gospodarki w ujęciu organizacji międzynarodowych

Abstract

Pojęcie zielonej gospodarki, które ściśle jest powiązane z koncepcją zrównoważonego rozwoju, rozwinęło się stosunkowo niedawno, kiedy to w 2008 roku Program Środowiskowy Narodów Zjednoczonych (UNEP) wezwał do podjęcia Inicjatywy Zielonej Gospodarki, znanej jako Globalny Zielony Nowy Ład, dostrzegając możliwości i szanse na wyjście z ogólnoświatowego kryzysu gospodarczego dzięki rozwojowi sektorów zielonej gospodarki. Tematykę zielonej gospodarki podjęły także i inne organizacje międzynarodowe, m.in. Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) oraz Europejska Agencja Środowiska (EEA). Wraz z rozwojem tej inicjatywy pojawiła się konieczność wykształcenia metod monitorowania i oceny stopnia jej zazielenienia. Rzetelne, właściwie dobrane i aktualne dane o stanie zazielenienia gospodarki są istotnym elementem wdrażania polityk ochrony środowiska, stosowania instrumentów gospodarczych (np.: podatków, dotacji) czy też działań pobudzających innowacje ekologiczne i inwestycje w zielone technologie, oraz monitorowania skuteczności tych działań. Dostarczają one cennych informacji na temat konkretnych wyzwań stojących przed zieloną gospodarką, a umieszczone w szerszym kontekście umożliwiają śledzenie zmian zachodzących w: gospodarce, środowisku i społeczeństwie. Uwzględniając dotychczasowe podejścia ugrupowań międzynarodowych oraz doświadczenia krajów w monitorowaniu zielonej gospodarki, w Polsce także podjęto przygotowania do opracowania metodologii jej pomiaru. Celem artykułu jest przedstawienie ujęcia zielonej gospodarki oraz wskaźników jej pomiaru będących dorobkiem trzech organizacji międzynarodowych, a mianowicie: UNEP, OECD i EEA.

The notion of the green economy, which is closely related to the concept of sustainable development, has evolved relatively recently, when in 2008 the United Nations Environment Programme (UNEP) called for a Green Economy Initiative, known as the Global Green New Deal, recognizing the possibilities and opportunities for overcoming the global economic crisis through the development of green economy sectors. The topic of the green economy has also been undertaken by other interna-tional organizations, such as, e.g., the Organization for Economic Cooperation and Development (OECD) and the European Environment Agency (EEA). The development of green economy initiatives has brought a need to create methods for the monitoring and assessment of the degree of greening of particular economies. Reliable, properly selected and current data on the greening of an economy are extremely helpful in the implementation of environmental policies, the use of economic instruments (such as taxes or subsidies), or activities that stimulate eco-innovations and investments in green technologies, as well as in monitoring of the effectiveness of those actions. They provide valuable information on the specific challenges facing the green economy and, placed in a broader context, enable to track changes in the economy, environment and society. Taking into consideration the current approaches of international groups and the experience of countries in monitoring the green economy, also in Poland preparations have been undertaken to develop a methodology of its measurement. The purpose of this article is to present the concepts and indicators of the green economy used by three international organizations: UNEP, OECD and EEA.