Postrzeganie czasu w polskiej archeologii XIX i początku XX wieku na przykładzie badań prowadzonych w międzyrzeczu Wisły i Pilicy

Abstract

Wiek XIX to okres narodzin polskiej archeologii mierzącej się z problemem ustalenia czasu i następstwa w czasie wydarzeń z przeszłości rekonstruowanych na podstawie źródeł materialnych. Przedstawiony tekst omawia wpływ odkryć i badań przeprowadzonych w XIX i na początku XX w. w międzyrzeczu Wisły i Pilicy na ustalenie najstarszych faz osadnictwa ludzkiego na ziemiach polskich. Odkrycia te przyczyniły się do zastąpienia stosowanej w archeologii chronologii biblijnej podziałami czasowymi zgodnymi z przemianami technologicznymi.

The nineteenth century was the birth of Polish archaeology, which faced the problem of establishing the time and sequence in time of past events reconstructed on the basis of material sources. This text discusses the impact of discoveries and research carried out in the nineteenth and early twentieth centuries between the Vistula and the Pilica rivers to establish the oldest phases of human settlement on Polish lands. These discoveries contributed to replacing the biblical chronology used in archaeology with time divisions in line with technological developments.