W BIAŁYMSTOKU
Proszę używać tego identyfikatora do cytowań lub wstaw link do tej pozycji:
http://hdl.handle.net/11320/19398Pełny rekord metadanych
| Pole DC | Wartość | Język |
|---|---|---|
| dc.contributor.author | Mohyluk, Mariusz | - |
| dc.date.accessioned | 2025-12-11T09:16:05Z | - |
| dc.date.available | 2025-12-11T09:16:05Z | - |
| dc.date.issued | 2025 | - |
| dc.identifier.citation | Miscellanea Historico-Iuridica, T. 24, Z. 1, 2025, s. 363-388 | pl |
| dc.identifier.issn | 1732-9132 | - |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11320/19398 | - |
| dc.description.abstract | The article is an elaboration on the institution of justices of the peace in Poland in the years 1918–2021. In the Second Polish Republic (1918–1939), it was conducted in three tracks. The initiator of the first steps consisting in unifying district regulations, reorganising and taking over the judiciary was the government and the Ministry of Justice. The article uses the comparative law, dogmatic and auxiliary-reporting methods. From February 1919, these activities were supported and approved by the Legislative Sejm (later the Sejm). From November 1919, the burden of work was taken over by the Codification Commission of the Republic of Poland. From this point of view, it will allow to resolve the research problem of the article: to what extent the Codification Commission of the Republic of Poland contributed to the formation of the institution of justices of the peace contained in the regulation of the President of the Republic of Poland Law on the System of Courts of February 6, 1928, in the Third Polish Republic (since 1989). The March Constitution clearly defined two forms of participation of the social factor in common courts: justices of the peace and jury courts. On November 4, 2021, the President of the Republic of Poland Andrzej Duda submitted to the Sejm a draft act on courts of the peace and a draft act – Provisions Introducing the Act on Courts of the Peace. Due to this, after more than 100 years, work on the institution of justices of the peace was resumed. The aim of the article is to demonstrate the basic differences and similarities in legal regulations and the functioning of this institution in the Second and Third Polish Republics. The article uses archival materials, minutes of the proceedings of the Codification Commission of the Second Republic, legal literature of the Second Republic and current literature on the subject. | pl |
| dc.language.iso | en | pl |
| dc.publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku | pl |
| dc.rights | Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe (CC BY-SA 4.0) | pl |
| dc.rights.uri | https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl | - |
| dc.subject | Codification Commission of the Republic of Poland | pl |
| dc.subject | law on the organisation of common courts | pl |
| dc.subject | justices of the peace | pl |
| dc.subject | justice system in the Second and Third Polish Republic | pl |
| dc.title | On Justices of the Peace in the Second and Third Polish Republic – Remarks from a Legal Historian | pl |
| dc.type | Article | pl |
| dc.rights.holder | Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe (CC BY-SA 4.0) | pl |
| dc.identifier.doi | 10.15290/mhi.2025.24.01.15 | - |
| dc.description.Email | mmohyluk@uwb.edu.pl | pl |
| dc.description.Affiliation | Uniwersytet w Białymstoku | pl |
| dc.description.references | Dz.Pr.P.P. 1919 nr 17, poz. 220. | pl |
| dc.description.references | Dz.Pr.P.P. 1919 nr 44, poz. 315. | pl |
| dc.description.references | Rozporządzenie Prezydenta RP z 6 lutego 1928 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. 1928 nr 12, poz. 93). | pl |
| dc.description.references | Aschenbrenner Tomasz, W sprawie reformy Sądów przysięgłych w Polsce, “Głos Adwokatów” 1934, fasc. 5, pp. 122–126. | pl |
| dc.description.references | Bossowski Józef Jan, Czynnik ludowy w sądzie karnym, “Ruch Prawniczy i Ekonomiczny” 1921, fasc. 1, pp. 1–43. | pl |
| dc.description.references | Bross Jakub, Sprawa Sądów przysięgłych, “Głos Adwokatów” 1933, fasc. 8–9, pp. 271–275. | pl |
| dc.description.references | Butterteig Artur, Sędziowie pokoju, “Głos Adwokatów” 1928, fasc. 3, pp. 76–80. | pl |
| dc.description.references | Buzek Józefat, Projekt Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz uzasadnienie i porównanie tegoż projektu z konstytucją szwajcarską, amerykańską i francuską, Warszawa 1919. | pl |
| dc.description.references | Cybulski Bogdan, Stosunek Komisji Kodyfikacyjnej RP do laików w składach orzekających sądów powszechnych, “Studia Historyczno-Prawne, Prawo CCXIII, “Acta Universitatis Wratislaviensis” 1992, no. 1384, p. 85–115. | pl |
| dc.description.references | Dariusz Dudek: Ławnik, sędzia pokoju, ława przysięgłych – społeczeństwo w wymiarze sprawiedliwości. Referat wygłoszony podczas Konferencji Krajowej Rady Sądownictwa, Warszawa, 24 November 2022, “Consilium Iuridicum” 2023, special edition. | pl |
| dc.description.references | Czerwiński Adolf, Ustrój sądów powszechnych, Lwów 1928. | pl |
| dc.description.references | Glaser Stefan, Wstęp do nauki procesu karnego, Warszawa 1928. | pl |
| dc.description.references | Gołąb Stanisław, Organizacja sądów powszechnych, oprac. systematyczne z uwzględnieniem rozwoju historycznego, sądownictwa szczególnie oraz ustroju adwokatury, prokuratorii generalnej i notariatu, Kraków 1938. | pl |
| dc.description.references | Gołąb Stanisław, Rosenblüth Ignacy, Ustrój sądów powszechnych, Warszawa 1929. | pl |
| dc.description.references | Gołąb Stanisław, Uwagi krytyczne nad projektem ustawy o ustroju sądownictwa, “Ruch Prawniczy i Ekonomiczny” 1922, fasc. 3, pp. 452–453. | pl |
| dc.description.references | Gołąb Stanisław, Zarys polskiego procesu cywilnego. Zeszyt pierwszy. Jurysdykcja sądów powszechnych, Kraków 1932, pp. 133–148. | pl |
| dc.description.references | Grodziski Stanisław, Komisja Kodyfikacyjna Rzeczypospolitej Polskiej, “Czasopismo Prawno-Historyczne” 1981, fasc. 1, p. 49. | pl |
| dc.description.references | Grzybowski Konstanty, Uwagi o projekcie ustawy o sądach powszechnych, “Gazeta Sądowa Warszawska” 1927, no. 38, pp. 516–523. | pl |
| dc.description.references | Hroboni Jan, Instytucja sądów przysięgłych w nowym kodeksie postępowania karnego, “Przegląd Prawa i Administracji” 1930, vol. 55, pp. 1–13. | pl |
| dc.description.references | Jamontt Janusz, Historia i krytyka rozporządzenia o ustroju sądów powszechnych, Warszawa 1928. | pl |
| dc.description.references | Jamontt Janusz, Pierwsza generalna lustracja Sądów polskich w b. zaborze rosyjskim, “Gazeta Sądowa Warszawska” 1927, no. 24, pp. 325–326. | pl |
| dc.description.references | Jędruszek P., Sądy pokoju w projektowanym ustroju sądownictwa, „Gazeta Sądowa Warszawska” 1924, no. 22, p. 336. | pl |
| dc.description.references | Kil Jan, Ławnicy jako forma udziału czynnika społecznego w polskim procesie karnym, Warszawa 2021. | pl |
| dc.description.references | Kmiecik Romuald, Kmiecik Zbigniew R., Sądy pokoju – anachronizm czy krok ku demokratyzacji wymiaru sprawiedliwości?, “Prokuratura i Prawo” 2021, no. 7–8, pp. 105–130. | pl |
| dc.description.references | Komarnicki Wacław, Ustrój państwowy Polski współczesnej. Geneza i system (reprint dzieła opublikowanego w Wilnie w roku 1937), Kraków 2006, pp. 347–348. | pl |
| dc.description.references | Komisja Kodyfikacyjna Rzeczypospolitej Polskiej. Dział Ogólny, vol. 1, fasc. 2, Warszawa 1920–1929. | pl |
| dc.description.references | Komisja Kodyfikacyjna. Podkomisja ustroju sądownictwa, vol. 1, Lwów 1925. | pl |
| dc.description.references | Kraushar Tadeusz, Sądy przysięgłych w Austrii, “Palestra” 1929, fasc. 2, pp. 84–88. | pl |
| dc.description.references | Kronika. Z Polskiego Towarzystwa Prawniczego we Lwowie, “Przegląd Prawa i Administracji” 1921, fasc. 1–6, p. 135. | pl |
| dc.description.references | Krukowski Stanisław, Geneza konstytucji z 17 marca 1921 r., Warszawa 1977. | pl |
| dc.description.references | Krukowski Stanisław, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 1921 r., [in:] Konstytucje Polski, ed. Marian Kallas, Warszawa 1990. | pl |
| dc.description.references | Krukowski Stanisław, Nieznany projekt konstytucji polskiej z roku 1919, “Czasopismo Prawno-Historyczne” 1975, vol. 27, fasc. 2, pp. 259–269. | pl |
| dc.description.references | Kruszyński Piotr, Kil Jan, Sądownictwo sędziów pokoju w drobnych sprawach karnych – perspektywa legislacyjna, “Roczniki Administracji i Prawa” 2019, no. 19(1), pp. 143–158. | pl |
| dc.description.references | Kuzior Stanisław, Art. 18 Przepisów tymczasowych o urządzeniu sądownictwa w Królestwie Polskim a sędziowie pokoju-nieprawnicy, “Gazeta Sądowa Warszawska” 1925, no. 27, pp. 423–426. | pl |
| dc.description.references | Kuzior Stanisław, Instytucja ławników w sądach pokoju Królestwa Polskiego, “Gazeta Sądowa Warszawska” 1925, no. 51, pp. 807–810. | pl |
| dc.description.references | Lityński Adam, Wydział Karny Komisji Kodyfikacyjnej II Rzeczypospolitej, Katowice 1991. | pl |
| dc.description.references | Lubodziecki Stanisław, Z powodu projektu ustawy o sądach zwyczajnych, “Gazeta Sądowa Warszawska” 1924, no. 12–13, pp. 166 i 177. | pl |
| dc.description.references | Malec Dorota, Pierwsza nowelizacja rozporządzenia Prezydenta RP z dnia 6 lutego 1928 r. – prawo o ustroju sądów powszechnych w debacie sejmowej w 1928 r., “Studia Iuridica Lublinensia” 2016, vol. 25, no. 3, pp. 599–616. | pl |
| dc.description.references | Materniak-Pawłowska Małgorzata, Ustrój sądownictwa powszechnego w II Rzeczypospolitej, Poznań 2003. | pl |
| dc.description.references | Merz Emil, „Elita” w Sądach Przysięgłych, “Głos Adwokatów” 1935, fasc. 2, pp. 26–29. | pl |
| dc.description.references | Milewski Stanisław, Redzik Aadam, Themis i Pheme. Czasopiśmiennictwo prawnicze w Polsce do 1939 roku, Warszawa 2011. | pl |
| dc.description.references | Miszewski Wacław, Sędzia pokoju, “Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1937, vol. 17, pp. 203–204. | pl |
| dc.description.references | Mohyluk Mariusz, Porządkowanie prawa w II Rzeczypospolitej: Komisja Kodyfikacyjna i Rada Prawnicza, “Czasopismo Prawno-Historyczne” 1999, fasc. 1–2, pp. 285–300. | pl |
| dc.description.references | Mohyluk Mariusz, Prawo o ustroju sądów powszechnych w pracach Komisji Kodyfikacyjnej II Rzeczypospolitej, Białystok 2004. | pl |
| dc.description.references | Nagórski Zygmunt, Prawo o ustroju sądów powszechnych z dn. 6 lutego 1928 według jednolitego tekstu z dn. 5 listopada wraz z ustawami i rozporządzeniami związkowymi i wykonawczymi oraz orzecznictwem Sądu Najwyższego, Warszawa 1933. | pl |
| dc.description.references | Najdus Walentyna, Zygmunt Marek prawnik i polityk 1872–1931, Warszawa 1992. | pl |
| dc.description.references | Nestorowicz Władysław, Sądy przysięgłych w Anglii i na kontynencie Europy, “Głos Sądownictwa” 1937, no. 9, pp. 722–723. | pl |
| dc.description.references | Olesiejuk Renata Agnieszka, Udział czynnika społecznego w wykonywaniu wymiaru sprawiedliwości w świetle wartości i zasad konstytucyjnych, doctoral thesis, Białystok 2022, http://hdl.handle.net/11320/15673 (accessed: 17.02.2025). | pl |
| dc.description.references | Piotrowski Ryszard (ed.), Udział obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości, Warszawa 2021. | pl |
| dc.description.references | Pogłódek Andrzej (ed.), Instytucja sędziego pokoju w wybranych państwach europejskich, Warszawa 2020. | pl |
| dc.description.references | Prace departamentów i Biur Tymczasowej Rady Stanu Królestwa Polskiego wykonane lub przygotowane przez czas jej istnienia, tj. od dnia 15 stycznia do 1 września 1917 r., Warszawa 1918, pp. 37–39. | pl |
| dc.description.references | Projekty konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1920. | pl |
| dc.description.references | Przejmowanie wymiaru sprawiedliwości przez organa polskie po I wojnie światowej, [in:] Dzieje wymiaru sprawiedliwości, ed. Tadeusz Maciejewski, Koszalin 1999. | pl |
| dc.description.references | Radwański Zbigniew, Kształtowanie się polskiego systemu prawnego w pierwszych latach II Rzeczypospolitej, “Czasopismo Prawno-Historyczne” 1969, fasc. 1, p. 33. | pl |
| dc.description.references | Anna Rakowska, Tryb dojścia do urzędu sędziego pokoju w prezydenckim projekcie ustawy o sądach pokoju a zasada niezawisłości sędziowskiej, “Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2023 no. 5 (75), pp. 125–136. | pl |
| dc.description.references | Rappaport Emil Stanisław, Czy zalecić należy udział czynnika społecznego w ustroju sądownictwa karnego państw słowiańskich, Warszawa 1933. | pl |
| dc.description.references | Rappaport Emil Stanisław, Zagadnienie kodyfikacji prawa karnego w Polsce, “Kwartalnik Prawa Cywilnego i Karnego” 1920, vol. 3, pp. 101–103. | pl |
| dc.description.references | Redzik Adam, Prawo prywatne na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, Warszawa 2009. | pl |
| dc.description.references | Redzik Adam, Słownik biograficzny adwokatów polskich, vol. III, Warszawa 2018, pp. 325–326, Roman Longchamps de Berier (1883–1941), “Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2006, fasc. 1, p. 38. | pl |
| dc.description.references | Włodzimierz Rojek, Sędzia pokoju w Polsce: jeżeli tak, to jaki?, “Problemy Współczesnej Kryminalistyki” 2022, vol. 26, pp. 287–303 | pl |
| dc.description.references | Różycki Stanisław, Sądy przysięgłych: przeszłość a teraźniejszość, “Głos Sądownictwa” 1937, no. 5, pp. 398–402. | pl |
| dc.description.references | Rybicki Marian, Ławnicy ludowi w sądach PRL, Warszawa 1968. | pl |
| dc.description.references | Sojka-Zielińska Katarzyna, Organizacja prac nad kodyfikacją prawa cywilnego w Polsce międzywojennej, “Czasopismo Prawno-Historyczne” 1975, fasc. 2, p. 271. | pl |
| dc.description.references | Stachańczyk Piotr, Sąd przysięgłych w ustawodawstwie karnym i doktrynie w Polsce w latach 1918–1929, “Czasopismo Prawno-Historyczne” 1989, fasc. 1, pp. 109–133. | pl |
| dc.description.references | Stachańczyk Piotr, Spór o sądy przysięgłych w Polsce (1930–1938), “Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Prawnicze” 1992, fasc. 141, pp. 151–172. | pl |
| dc.description.references | Suleja Włodzimierz, Tymczasowa Rada Stanu, Warszawa 1998. | pl |
| dc.description.references | Szwarc Wojciech, Działania TRS i RR na rzecz przejęcia cywilnego zarządu w Królestwie Polskim (1917–1918), [in:] Studia z historii państwa, prawa i idei, ed. Artur Korobowicz, Henryk Olszewski, Lublin 1997, pp. 395–412. | pl |
| dc.description.references | Tezy wyjaśniające do prawa o ustroju sądów powszechnych, Złoczów 1928. | pl |
| dc.description.references | Włodyka Stanisław, Historia państwa i prawa Polski, vol. 5, part II, ed. Franciszek Ryszka, Warszawa 1968. | pl |
| dc.description.references | Wniosek nagły posła d-ra Zgmunta Marka i tow., “Gazeta Sądowa Warszawska” 1919, no. 16, p. 152. | pl |
| dc.description.references | Woner Tadeusz W., W obronie sądów przysięgłych, “Gazeta Sądowa Warszawska” 1928, no. 51, pp. 805–807. | pl |
| dc.description.references | Wusatowski Zygmunt, Prawo o ustroju sądów powszechnych, Warszawa–Kraków 1929. | pl |
| dc.description.references | Projekt Ustawy z 2021 r. o sądach pokoju oraz o zmianie niektórych innych ustaw, https://orka.sejm.gov.pl/Druki9ka.nsf/Projekty/9-020-577-02021/$file/9-020-577-2021.pdf(accessed: 1.12.2021). | pl |
| dc.description.references | https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/sedzia-pokoju-a-konstytucja,512274.html (accessed: 17.02.2025) | pl |
| dc.description.references | https://monitorkonstytucyjny.eu/archiwa/20413 (accessed: 17.02.2025) | pl |
| dc.description.references | https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/sedziowie-i-sady-pokoju-kiedy-sejmowa-podkomisja-zakonczy- prace,520489.html (accessed: 17.02.2025) | pl |
| dc.description.references | https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/sedziowie-pokoju-nie-moga-wymierzac-sprawiedliwosci,512814.html (accessed: 17.02.2025) | pl |
| dc.description.references | https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/sady-pokoju-sejmowa-komisja-wstrzymuje-prace,517264.html. (accessed: 17.02.2025) | pl |
| dc.identifier.eissn | 2719-9991 | - |
| dc.description.volume | 24 | pl |
| dc.description.issue | 1 | pl |
| dc.description.firstpage | 363 | pl |
| dc.description.lastpage | 388 | pl |
| dc.identifier.citation2 | Miscellanea Historico-Iuridica | pl |
| dc.identifier.orcid | 0000-0002-8851-1379 | - |
| Występuje w kolekcji(ach): | Miscellanea Historico-Iuridica, 2025, tom XXIV, Z. 1 | |
Pliki w tej pozycji:
| Plik | Opis | Rozmiar | Format | |
|---|---|---|---|---|
| MHI_24_1_M_Mohyluk_On_Justices_of_the_Peace_in_the_Second_and_Third_Polish_Republic.pdf | 187,48 kB | Adobe PDF | Otwórz |
Pozycja ta dostępna jest na podstawie licencji Licencja Creative Commons CCL
